Ψήστε τα στους 150°C, παγώστε τα σχεδόν στο απόλυτο μηδέν, εκτοξεύστε τα με ταχύτητα σφαίρας ή αφήστε τα να περιπλανηθούν στο κενό του διαστήματος – αυτά τα πλάσματα θα συνεχίσουν να ζουν ό,τι και αν συμβεί στη Γη.
Οι «αρκούδες του νερού (targigrade)», πλάσματα μικρότερα από την κεφαλή μιας καρφίτσας, είναι οι πραγματικοί υπερήρωες του πλανήτη μας. Κάποιοι επιστήμονες πιστεύουν πως θα είναι οι τελευταίοι επιζώντες οργανισμοί στη Γη, όταν ακόμη κι ο Ήλιος θα έχει σβήσει.
Κάτω από το μικροσκόπιο θυμίζουν πλάσματα βγαλμένα από ταινία επιστημονικής φαντασίας: παχουλά, με οκτώ πόδια που καταλήγουν σε μικροσκοπικά νύχια, και στόμα που μοιάζει με μικρό δρεπάνι. Κι όμως, αυτές οι «αρκούδες του νερού» κρύβονται στα πιο συνηθισμένα μέρη – μέσα σε βρύα, λειχήνες, φύλλα και χώμα.
Υπερδυνάμεις που ξεπερνούν τη φαντασία
Σύμφωνα με το BBC αντέχουν δόσεις ακτινοβολίας χίλιες φορές πιο ισχυρές από εκείνες που σκοτώνουν τον άνθρωπο. Έχουν επιβιώσει από την έκθεση στο κενό του διαστήματος – το απέδειξαν όταν στάλθηκαν σε δορυφόρο το 2007 και επέστρεψαν στη Γη ζωντανά, μερικά μάλιστα έχοντας γεννήσει εκεί πάνω.
Μπορούν να παραμείνουν στον π΄άγο για δεκαετίες και να «ξυπνήσουν» όταν έρθουν ξανά σε επαφή με νερό. Σε πειράματα, μάλιστα, ζωντάνεψαν έπειτα από τριάντα χρόνια στην παγωνιά της Ανταρκτικής. Και όταν οι επιστήμονες τα εκτόξευσαν με ταχύτητα μεγαλύτερη από σφαίρας όπλου, πολλά από αυτά επέζησαν.
Το μυστικό της αντοχής τους
Όταν οι συνθήκες γίνουν ακραίες, οι «αρκούδες του νερού (targigrade)»μπαίνουν σε μια εντυπωσιακή «κατάσταση ύπνου»: συρρικνώνονται, μαζεύουν κεφάλι και πόδια, και σχεδόν σταματούν να ζουν. Ο μεταβολισμός τους πέφτει στο 0,01% του φυσιολογικού και μπορούν να παραμείνουν έτσι για δεκαετίες, περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή να επανέλθουν.
Στο εσωτερικό τους, ειδικές πρωτεΐνες –οι TDPs– δημιουργούν ένα είδος προστατευτικού πλέγματος που κρατά τα κύτταρά τους άθικτα. Μια άλλη πρωτεΐνη, η Dsup, αγκαλιάζει το DNA τους σαν ασπίδα και τα προφυλάσσει από την ακτινοβολία.
Όταν η φύση εμπνέει την επιστήμη
Οι ερευνητές ονειρεύονται να «δανειστούν» αυτές τις υπερδυνάμεις για να προστατεύσουν και τον άνθρωπο για τα εξής:
- Κατά τη θεραπεία του καρκίνου: Η πρωτεΐνη Dsup μειώνει τη ζημιά που προκαλεί η ακτινοβολία στα υγιή κύτταρα. Στο μέλλον, θα μπορούσε να κάνει την ακτινοθεραπεία πολύ πιο ασφαλή.
- Στη διατήρηση φαρμάκων: Η ανάμιξη φαρμάκων με πρωτεΐνες από αυτά τα πλάσματα τα κρατά σταθερά σε θερμοκρασία δωματίου, κάτι που θα μπορούσε να σώσει ζωές σε περιοχές χωρίς πρόσβαση σε ψύξη.
- Στην εξερεύνηση του διαστήματος: Η NASA μελετά τους οργανισμούς αυτούς για να μάθει πώς να προστατεύει τρόφιμα, φάρμακα και ίσως και ανθρώπους σε αποστολές προς τον Άρη και πέρα από αυτόν.
Ένα μυστήριο που συνεχίζει να μας γοητεύει
Γιατί όμως χρειάστηκαν όλες αυτές οι ικανότητες; Μια θεωρία λέει ότι, επειδή είναι τόσο μικροσκοπικά αυτά τα πλάσματα που συχνά μεταφέρονται από τον άνεμο σε απρόβλεπτα μέρη – καυτές ερήμους, παγωμένες κορυφές ή περιοχές με έντονη ακτινοβολία. Έτσι η φύση τα «εκπαίδευσε» να αντέχουν σχεδόν τα πάντα.
Η μελέτη τους δεν είναι απλώς μια βιολογική περιέργεια· είναι ένα παράθυρο στο μέλλον. Τα μυστικά τους μπορεί να μας δείξουν πώς να επιβιώνουμε σε ακραίες συνθήκες, να βελτιώσουμε τη θεραπεία ασθενειών, να προστατεύσουμε τρόφιμα και φάρμακα – και να ανοίξουμε τον δρόμο για τα πρώτα πραγματικά διαστημικά ταξίδια του ανθρώπου.
Ίσως σε ενδιαφέρουν κι αυτά:
Όταν τα ζώα παραδίδουν μαθήματα ενσυναίσθησης
Πώς το σκυλάκι μας μάς βοηθά να ανακουφιστούμε από το άγχος
Comments are closed.