Κάποιοι άνθρωποι έρχονται και φεύγουν ανυποψίαστοι για το θαύμα που λέγεται “ζωή”. Άλλοι πάλι είναι αποφασισμένοι να ζήσουν κάθε στιγμή στο έπακρο.
Τέλος, υπάρχουν και εκείνοι που κινούμενοι από μια εσώτατη ανάγκη κάνουν τη ζωή τους προσφορά στην ανθρωπότητα. Η ψυχίατρος Elisabeth Kübler Ross ανήκει χωρίς αμφιβολία στους τελευταίους.
Τα πρώτα χρόνια
Η Elisabeth Kübler γεννήθηκε στις 8 Ιουλίου 1926, στη Ζυρίχη της Ελβετίας, σε μια προτεσταντική χριστιανική οικογένεια.
Ζύγιζε μόλις 2 κιλά κατά τη γέννηση, αλλά η ίδια εκτιμούσε πως κατάφερε να επιζήσει λόγω της αγάπης και της προσοχής της μητέρας της.
Σε ηλικία 5 ετών προσβλήθηκε από πνευμονία και χρειάστηκε να νοσηλευτεί. Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας της είχε την πρώτη της εμπειρία με το θάνατο, καθώς είδε το κορίτσι που βρισκόταν στον ίδιο θάλαμο να πεθαίνει ειρηνικά.
Οι πρώιμες εμπειρίες της με τον θάνατο την οδήγησαν να πιστέψει ότι, επειδή ο θάνατος είναι ένα απαραίτητο στάδιο της ζωής, πρέπει κανείς να είναι προετοιμασμένος να τον αντιμετωπίσει με αξιοπρέπεια και ειρήνη.
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, εργάστηκε ως βοηθός εργαστηρίου για πρόσφυγες στη Ζυρίχη σε ηλικία μόλις 13 ετών.
Μετά τον πόλεμο, έκανε εργασίες ανακούφισης στη Γαλλία, τη Γερμανία, το Βέλγιο, τη Δανία, τη Σουηδία, την Τσεχοσλοβακία και την Πολωνία.
Αργότερα θα επισκεφθεί το στρατόπεδο εξόντωσης Majdanek στην Πολωνία το 1954, το οποίο πυροδότησε το ενδιαφέρον της για τη δύναμη της συμπόνιας και της ανθεκτικότητας του ανθρώπινου πνεύματος.
Οι ιστορίες τρόμου των επιζώντων άφησαν μόνιμες εντυπώσεις στην Elisabeth και την οδήγησαν στην απόφασή της να αφιερώσει τη ζωή της στη βοήθεια και τη θεραπεία άλλων.
Η σταδιοδρομία της στην ιατρική
Από νεαρή ηλικία, ήταν αποφασισμένη να γίνει γιατρός παρά τις προσπάθειες του πατέρα της να την αναγκάσει να γίνει γραμματέας στην επιχείρησή του. Η επιμονή του μάλιστα την εξώθησε να φύγει από το σπίτι στα 16 της χρόνια.
Μετά από πολλές περιπέτειες, κατάφερε να ξεκινήσει τις σπουδές της στην ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, από το οποίο αποφοίτησε το 1957.
Στη συνέχεια, η Kübler-Ross μετακόμισε στη Νέα Υόρκη για να εργαστεί και να συνεχίσει τις σπουδές της.
Ξεκίνησε την ειδικότητα της στην ψυχιατρική στο Κρατικό Νοσοκομείο του Μανχάταν στις αρχές της δεκαετίας του 1960, εργαζόμενη στη δημιουργία θεραπείας για όσους είχαν σχιζοφρένεια μαζί με όσους αντιμετώπιζαν τον τίτλο “απελπισμένος ασθενής” (“hopeless patient”), όρος που χρησιμοποιούνταν εκείνη την εποχή για ασθενείς σε τελικό στάδιο.
Αυτά τα θεραπευτικά προγράμματα είχαν ως στόχο να αποκαταστήσουν την αίσθηση αξιοπρέπειας και αυτοσεβασμού του ασθενούς.
Η Kübler-Ross σκόπευε επίσης να μειώσει τα φάρμακα που κρατούσαν αυτούς τους ασθενείς υπερβολικά κατεσταλμένους και να βρει τρόπους να τους βοηθήσει να σχετιστούν με τον έξω κόσμο.
Η εικόνα των ασθενών συντάραξε ψυχικά τη Ross, καθώς διαπίστωσε ότι αυτοί συχνά αντιμετωπίζονταν με ελάχιστη φροντίδα ή αγνοούνταν εντελώς από το προσωπικό του νοσοκομείου.
Έτσι, η ίδια ανέπτυξε ένα πρόγραμμα που εστίαζε στην ατομική φροντίδα και προσοχή για κάθε ασθενή.
Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Επίκουρος: ο κήπος της ευτυχίας
Οι άνθρωποι που πεθαίνουν
Το 1962, η Kübler-Ross και ο σύζυγός της μετακόμισαν στο Ντένβερ του Κολοράντο για να διδάξουν στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Κολοράντο.
Κάποτε η Kübler-Ross έφερε στην τάξη ένα 16χρονο κορίτσι που πέθαινε από λευχαιμία. Είπε στους φοιτητές να κάνουν στο κορίτσι όποιες ερωτήσεις ήθελαν. Αλλά αφού το κορίτσι δέχτηκε πολλές ερωτήσεις σχετικά με την κατάστασή της, ξέσπασε σε θυμό και άρχισε να κάνει τις ερωτήσεις που την αφορούσαν ως άτομο, όπως πώς ήταν να μην μπορεί να ονειρεύεται ότι θα μεγαλώσει ή ότι θα πάει στο χορό, σύμφωνα με άρθρο των New York Times.
Μετακομίζοντας στο Σικάγο το 1965, η Kübler-Ross έγινε καθηγήτρια στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου του Σικάγο. Μια μικρή εργασία σχετικά με τον θάνατο με μια ομάδα φοιτητών θεολογίας εξελίχθηκε σε μια σειρά σεμιναρίων με μεγάλη προσέλευση που περιελάμβαναν ειλικρινείς συνεντεύξεις με ανθρώπους που πέθαιναν.
Βασιζόμενη στις συνεντεύξεις και την έρευνά της, η Kübler-Ross έγραψε το βιβλίο On Death and Dying (1969), στο οποίο προσδιόρισε τα πέντε στάδια που βιώνουν οι περισσότεροι ασθενείς με ανίατη ασθένεια: άρνηση, θυμός, διαπραγμάτευση, κατάθλιψη και αποδοχή. Ο προσδιορισμός αυτών των σταδίων ήταν μια επαναστατική ιδέα εκείνη την εποχή, αλλά έκτοτε έχει γίνει ευρέως αποδεκτή.
Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Το πένθος είναι το τίμημα που πληρώνουν όσοι αγαπούν…
To πλούσιο συγγραφικό της έργο και η αρνητική κριτική
Κατά τη διάρκεια της καριέρας της, η Kübler-Ross έγραψε περισσότερα από 20 βιβλία σχετικά με τον θάνατο και συναφή θέματα, μεταξύ των οποίων τα βιβλία: To Live Until We Say Goodbye (1978), Living with Death and Dying (1981) και The Tunnel and the Light (1999).
Από τα κέρδη των βιβλίων, των εργαστηρίων και των ομιλιών της, ίδρυσε το Shanti Nilaya, ένα εκπαιδευτικό καταφύγιο στο Escondido της Καλιφόρνιας, το 1977.
Περίπου την ίδια εποχή, ίδρυσε το Κέντρο Elisabeth Kübler-Ross, το οποίο αργότερα μεταφέρθηκε στο αγρόκτημά της στη Βιρτζίνια στα μέσα της δεκαετίας του 1980.
Προσπάθησε να δημιουργήσει έναν ξενώνα για παιδιά που έπασχαν από AIDS, αλλά εγκατέλειψε το σχέδιο αφού συνάντησε πολλές αντιδράσεις.
Στην όψιμη περίοδο της καριέρας της, η Kübler-Ross άρχισε να ενδιαφέρεται όλο και περισσότερο για τα θέματα της ζωής μετά θάνατον, τα οποία αντιμετωπίστηκαν με σκεπτικισμό και περιφρόνηση από τους συναδέλφους της στους ιατρικούς και ψυχιατρικούς κύκλους.
Διαβάστε ακόμη: Ο Κομφούκιος για τη σοφία, την εξουσία και το θάνατο
Το τέλος της ζωής της
Η έξοδος της Kübler-Ross από αυτή τη ζωή δεν ήταν ομαλή, παρά το γεγονός ότι η ίδια εργάστηκε με αυταπάρνηση και ζήλο σε όλη της τη ζωή για τη συμφιλίωση του ανθρώπου με το μοιραίο.
Αποσύρθηκε στην Αριζόνα μετά από σειρά εγκεφαλικών επεισοδίων το 1995 που την άφησαν μερικώς παράλυτη και σε αναπηρικό καροτσάκι.
“Είμαι σαν ένα αεροπλάνο που έχει φύγει από την πύλη και δεν έχει απογειωθεί”, είπε η ίδια, σύμφωνα με άρθρο των Los Angeles Times.
“Θα προτιμούσα να επιστρέψω στην πύλη ή να πετάξω μακριά”.
Η Kübler-Ross πεθαίνει στις 24 Αυγούστου 2004, από φυσικά αίτια, περιτριγυρισμένη από φίλους και συγγενείς.
Λίγο πριν από το θάνατό της, είχε ολοκληρώσει τις εργασίες για το τελευταίο της βιβλίο, On Grief and Grieving (2005), το οποίο έγραψε μαζί με τον David Kessler.
Βιβλιογραφία: Kübler-Ross, Ε. (1969). On Death & Dying. New York: Simon & Schuster/Touchstone.
Kübler-Ross, Ε. (1997). The Wheel of Life: A Memoir of Living and Dying. New York: Simon & Schuster/Touchstone.
Kübler-Ross, Ε. & Kessler, D. (2005). On Grief and Grieving: Finding the Meaning of Grief Through the Five Stages of Loss. New York: Scribner.
Comments are closed.