Καταστροφικός είναι ο τρόπος σκέψης κάποιου, όταν επικεντρώνεται στο χειρότερο που μπορεί να συμβεί.
Τις περισσότερες φορές περιλαμβάνει τη μεγέθυνση μικρών προβλημάτων και τη σκέψη ότι βρίσκεστε σε χειρότερη κατάσταση από ό, τι είστε στην πραγματικότητα ή ότι οι συνέπειες μιας κατάστασης θα είναι οι χειρότερες δυνατές.
Σύμφωνα με τον Simon Spichak, η ακριβής αιτία της καταστροφικής σκέψης είναι άγνωστη, αλλά ορισμένοι ερευνητές θεωρούν ότι μπορεί να προέρχεται από κάποιο τραύμα ή άλλες υποκείμενες καταστάσεις υγείας.
Μπορεί να είναι εύκολο να απορρίψετε την καταστροφολογία ως υπερβολή, αλλά τις περισσότερες φορές δεν είναι σκόπιμη και οι άνθρωποι που σκέφτονται με τρόπο καταστροφικό συχνά δεν συνειδητοποιούν ότι το κάνουν.
Η καταστροφολογία μπορεί να είναι σύμπτωμα άγχους, κατάθλιψης, αϋπνίας και χρόνιου πόνου, αλλά ευτυχώς, είναι θεραπεύσιμη.
Αιτίες καταστροφικής σκέψης
Οι ερευνητές δεν είναι σίγουροι για το τι προκαλεί τον καταστροφικό τρόπο σκέψης.
Για μερικούς ανθρώπους είναι ένας μηχανισμός αντιμετώπισης που έμαθαν από την οικογένειά τους, αποτέλεσμα μιας τραυματικής εμπειρίας ή θα μπορούσε να σχετίζεται με τη χημεία του εγκεφάλου τους.
Η καταστροφική σκέψη περιλαμβάνει επίσης προβλήματα με άλλα συστήματα στον εγκέφαλο:
Ο υποθάλαμος και η υπόφυση: Αυτές οι περιοχές ρυθμίζουν την αντίδρασή σας “πάλης ή φυγής”. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε φόβο ή άγχος για τα καθημερινά γεγονότα.
Αμυγδαλή και ιππόκαμπος: Αυτά τα μέρη του εγκεφάλου εμπλέκονται στην ανάκληση μνήμης και το συναίσθημα. Αυτό μπορεί να συμβάλει στην αρνητική σκέψη για τα γεγονότα του παρελθόντος.
Προμετωπιαίος φλοιός: Το τμήμα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για πολύπλοκη σκέψη και προσωπικότητα. Μπορεί να είναι η πηγή των γνωστικών σφαλμάτων που εμπλέκονται με αυτόν τον τύπο σκέψης.
Σημάδια καταστροφικής σκέψης
- Επίμονο άγχος και ανησυχία
- Ανακύκλωση των ίδιων σκέψεων
- Αίσθημα απελπισίας ή αδυναμίας για μια απόφαση ή κατάσταση
- Υπερβολική σκέψη για καθημερινές καταστάσεις ή παρελθόντα γεγονότα
- Aρνητικές σκέψεις για τον εαυτό σας
Κοινά παραδείγματα καταστροφικής σκέψης περιλαμβάνουν:
«Είμαι τόσο ηλίθιος/άσχημος/απαίσιος».
«Θα αποτύχω στο τεστ μου».
«Δεν μπορώ να σταματήσω να σκέφτομαι πόσο αμήχανος ακουγόμουν τις προάλλες».
«Αξίζω όλα τα απαίσια πράγματα που μου συμβαίνουν».
Συνθήκες που σχετίζονται με την καταστροφή
Καταστάσεις που συνδέονται με τον καταστροφικό τρόπο σκέψης
Κατάθλιψη
Η κατάθλιψη είναι η πιο κοινή κατάσταση ψυχικής υγείας παγκοσμίως. Συνυπάρχει με άλλες καταστάσεις που περιλαμβάνουν καταστροφολογία, συμπεριλαμβανομένων χρόνιων παθήσεων πόνου και άγχους.
Η καταστροφική σκέψη είναι ένα επαναλαμβανόμενο σύμπτωμα που αναφέρθηκε σε δεκάδες μελέτες κατάθλιψης. Οι γυναίκες ήταν πιο πιθανό να αναφέρουν αυτά τα συμπτώματα σε σχέση με τους άνδρες. Ωστόσο, όσοι δεν προέρχονταν από δυτικές χώρες ήταν λιγότερο πιθανό να αναφέρουν την καταστροφική σκέψη ως σύμπτωμα.
Αϋπνία
Η καταστροφολογία συνδέεται επίσης με τη δυσκολία στον ύπνο. Σε αυτήν την περίπτωση, οι καταστροφικές σκέψεις αφορούν την αϋπνία. Τα υψηλά επίπεδα καταστροφικής σκέψης θα μπορούσαν να καταστήσουν πιο δύσκολο για τους ανθρώπους να κοιμηθούν και να παραμείνουν κοιμισμένοι. Σε ορισμένες περιπτώσεις, συνδέονται επίσης με το άγχος.
Πόνος
Οι καταστάσεις που περιλαμβάνουν χρόνιο ή σωματικό πόνο σχετίζονται με την καταστροφοποίηση του πόνου.
Αυτό μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται αβοήθητοι, να μένουν στην ιδέα του πόνου τους και να μεγεθύνουν τη σωματική εμπειρία.
Πώς να σταματήσετε τον καταστροφικό τρόπο σκέψης;
1.Θεραπευτικές παρεμβάσεις
Γνωστική συμπεριφορική θεραπεία (CBT): Bοηθά στην αναδιαμόρφωση των αρνητικών μοτίβων σκέψης και συμπεριφορών σας. Μπορεί να οδηγήσει σε μικρές βελτιώσεις στην καταστροφολογία.
Θεραπεία αποδοχής και δέσμευσης (ACT): Αυτή η μορφή θεραπείας βοηθά το άτομο να αισθάνεται πιο άνετα με τη δυσφορία και το άγχος. Αυτό μπορεί να βοηθήσει να σπάσει ο κύκλος των παρεμβατικών σκέψεων, ωστόσο χρειάζονται περισσότερες έρευνες.
Διαλεκτική συμπεριφορική θεραπεία (DBT): Αυτή η μορφή θεραπείας έχει ως πρότυπο τη γνωστική συμπεριφορική θεραπεία. Ωστόσο, δίνει μεγαλύτερη έμφαση στην αυτοαποδοχή και στην εκμάθηση της ρύθμισης των συναισθημάτων. Χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να διαπιστωθεί αν είναι αποτελεσματική για την καταστροφολογία.
2. Ενσυνειδητότητα
Η εξάσκηση της ενσυνειδητότητας μπορεί να είναι αποτελεσματική για τη θεραπεία της καταστροφικής σκέψης.
Η ενσυνειδητότητα βοηθά τους ανθρώπους να παραμείνουν στη στιγμή και να βιώσουν τις σκέψεις τους με ανοιχτό και μη επικριτικό τρόπο. Αυτή η τεχνική βοηθά τους ανθρώπους να αποδέχονται καταστροφικές σκέψεις χωρίς υπερβολική σκέψη.
3. Στρατηγικές αυτοφροντίδας
Υπάρχουν πολλές στρατηγικές αυτοφροντίδας που θα σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε καταστροφικές σκέψεις:
Ημερολόγιο: Η καταγραφή των καταστροφικών μοτίβων σκέψης, ενώ τις βιώνετε, σας επιτρέπει να τα επανεξετάσετε αργότερα. Μπορεί να σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε μοτίβα σε αυτές τις σκέψεις.
Αποδοχή της αβεβαιότητας: Μπορεί να σας βοηθήσει να αφιερώσετε χρόνο για να παρατηρήσετε τις καταστροφικές σας σκέψεις και βαθμιαία να αποδεχτείτε την εγγενή αβεβαιότητα τους.
Κοινωνική υποστήριξη: Η ειλικρινής συζήτηση με φίλους ή μέλη της οικογένειας μπορεί να σας παρέχει την ψυχική στήριξη που αποζητάτε.
Συνοψίζοντας…
Η ροπή προς την καταστροφολογία συνεπάγεται υπερβολική ανησυχία ότι θα συμβεί το χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα. Μπορεί να είναι σύμπτωμα άγχους, κατάθλιψης, αϋπνίας και χρόνιου πόνου.
Ευτυχώς, υπάρχουν πολλές διαφορετικές θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν αυτό το αρνητικό μοντέλο σκέψης.
Μπορεί να σας ενδιαφέρουν: Τι είναι η μέθοδος της «γκρι πέτρας»;
Πόσο σημαντικό είναι για την ψυχική μας υγεία το να περνάμε χρόνο μόνο με τον εαυτό μας;
Comments are closed.