Κάθε ανθρώπινη συνείδηση είναι πιθανό να ταλανίζεται από λάθη, παραλείψεις και αμαρτίες. Άλλωστε, στην πορεία της ζωής οὐδεὶς ἀναμάρτητος.
Όσοι έχουν γαλουχηθεί με τις αρχές της χριστιανικής ηθικής γνωρίζουν πως η αμαρτία είναι αναπόσπαστο στοιχείο της ανθρώπινης φύσης μας. Όσοι δεν τιμούν το θεϊκό λόγο, συχνά ασχημονούν με τις σκέψεις, τα λόγια ή τις πράξεις τους.
Η εξάλειψη της αμαρτίας απαιτεί βαθιά μεταμέλεια, ταπείνωση και προσφορά.
Τι είναι, όμως, η αμαρτία;
Η αμαρτία στα νέα ελληνικά έχει τη σημασία της παράβασης του θείου νόμου, των εντολών της θρησκείας. Δηλώνει κάθε παράνομη, αθέμιτη πράξη ή συμπεριφορά, παράπτωμα ή αδίκημα. Μπορεί, επίσης, ο όρος να αναφέρεται στα ανθρώπινα βάσανα και τις ψυχικές δοκιμασίες.
Εντούτοις, στα αρχαία ελληνικά, η συγκεκριμένη λέξη χρησιμοποιούνταν με διαφορετική σημασία και χωρίς να έχει απαραίτητα ηθικό περιεχόμενο.
Σήμαινε αρχικά την αστοχία, την αποτυχία, το σφάλμα, την πλάνη, όπως γίνεται αντιληπτό και στην ακόλουθη φράση:
«ἁμαρτία δόξης» (=σφάλμα κρίσεως)
Αναλυτικότερα, η λέξη ἁμαρτία προέρχεται από το αρχαίο ρήμα ἁμαρτάνω, που σήμαινε αστοχώ, δεν πετυχαίνω το στόχο μου, αποτυγχάνω, κάνω λάθος, παραπλανούμαι.
Η ἁμαρτία για τον Αριστοτέλη και το Σωκράτη
Σε αρκετά σημεία στο έργο του Αριστοτέλη η αμαρτία συνυφαίνεται με την άγνοια, την αστοχία της κρίσης, το διανοητικό σφάλμα. Χαρακτηριστικό είναι το ακόλουθο παράδειγμα από τα Ἠθικά Νικομάχεια:
ἀγνοεῖ μὲν οὖν πᾶς ὁ μοχθηρὸς ἃ δεῖ πράττειν καὶ ὧν ἀφεκτέον, καὶ διὰ τὴν τοιαύτην ἁμαρτίαν ἄδικοι καὶ ὅλως κακοὶ γίνονται.
Τώρα κάθε κακός άνθρωπος αγνοεί τι πρέπει να κάνει και από τι πρέπει να απέχει, και εξαιτίας αυτού του είδους λάθους οι άνθρωποι γίνονται άδικοι και γενικά κακοί.)
Ως προς αυτήν την προσέγγιση της αμαρτίας η σκέψη του Αριστοτέλη φαίνεται να συγκλίνει με αυτήν του Σωκράτη, ο οποίος ισχυριζόταν πως όλοι οι άνθρωποι επιδιώκουν το αγαθό, αρκεί να το γνωρίζουν.
ἐπί γε τὰ κακὰ οὐδεὶς ἑκὼν ἔρχεται οὐδὲ ἐπὶ ἃ οἴεται κακὰ εἶναι, οὐδ’ ἔστι τοῦτο, ὡς ἔοικεν, ἐν ἀνθρώπου φύσει, ἐπὶ ἃ οἴεται κακὰ εἶναι ἐθέλειν ἰέναι ἀντὶ τῶν ἀγαθῶν» (Πρωταγόρας, 358 d).
Βγαίνει λοιπόν απ᾽ αυτά ότι κανείς δε βαδίζει προς το κακό με τη θέλησή του ούτε προς εκείνο που πιστεύει ότι είναι κακό και μάλιστα κάτι τέτοιο είναι αντίθετο με τη φύση του ανθρώπου —όπως δείχνουν τα πράγματα— δηλαδή το να βαδίζει πρόθυμα προς το κακό κι όχι προς το καλό· (μτφρ. Η. Σπυρόπουλος)
Ολοκληρώνοντας…
Αν η αμαρτία είναι μια αστοχία, μια πλάνη του νου, ο μόνος τρόπος για να απαλλαχθούμε από αυτήν είναι να επιδιώξουμε την εσωτερική μας φώτιση.
Αν απελευθερωθούμε από την τυραννία των αμέτρητων εγωιστικών μας επιθυμιών, αν σιωπήσουμε για λίγο, για να αφουγκραστούμε τη φωνή της καρδιάς μας, αν η γαλήνη γίνει το μέτρο της ευδαιμονίας μας, τότε η αμαρτία δε θα είναι πια αιτία ντροπής και αυτοτιμωρίας, αλλά μια υπενθύμιση πως είναι ανάγκη να αλλάξουμε προσανατολισμό και να πορευθούμε από την ευτέλεια στην ουσία, από την πλάνη στην αλήθεια…
Ανδριάνα Γ. Ρ.
Μπορεί να σας ενδιαφέρουν: Αυτοσυγχώρεση μέσα από 7 απλά βήματα
Αδελφές ψυχές και αγάπη άνευ όρων. Υπάρχουν;
10 πράγματα που δεν πρέπει να αγνοήσετε στα όνειρά σας σύμφωνα με την επιστήμη της ψυχολογίας
Comments are closed.