Όταν προβληματιζόμαστε σχετικά με τις απαρχές της ψυχολογίας, αμέσως έρχεται στο μυαλό μας η φιγούρα του Sigmund Freud, “πατέρα” της ψυχανάλυσης.
Πριν από τον Freud, ωστόσο, υπήρχαν σημαντικοί διανοητές που είχαν αντιληφθεί τη θεραπευτική λειτουργία του λόγου για τις ταλαιπωρίες της ψυχής.
Μάλιστα, σύμφωνα με κάποιους, ο πρώτος ψυχολόγος ήταν ο Αντιφών.
Ποιος ήταν ο Αντιφών;
Με το όνομα αυτό γνωρίζουμε ότι υπήρξε ένας Αθηναίος ρήτορας και πολιτικός από τη Ραμνούντα, που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανατροπή του δημοκρατικού πολιτεύματος και την επιβολή ολιγαρχίας στην Αθήνα το 411 π.Χ.
Ορισμένοι ταυτίζουν το ρήτορα με το σοφιστή Αντιφώντα. Ωστόσο, οι μελετητές θεωρούν πως πρόκειται για δύο διαφορετικά πρόσωπα, καθώς ο ρήτορας Αντιφώντας υπήρξε οπαδός της ολιγαρχίας, ενώ σε αποσπάσματα του σοφιστή Αντιφώντα διακηρύσσεται ότι όλοι οι άνθρωποι είναι όμοιοι.
Επίσης, το ίδιο όνομα φέρουν ένας ονειροκρίτης και ένας τραγικός ποιητής.
Η αναφορά του Πλουτάρχου
Στο έργο του Πλουτάρχου, Ηθικά, γίνεται μνεία στη θεραπευτική πρακτική που ακολουθούσε ο Aντιφών:
λέγεται δὲ τραγῳδίας συνθεῖναι καὶ ἰδίᾳ καὶ σὺν Διονυσίῳ τῷ τυράννῳ. ἔτι δ᾽ ὢν πρὸς τῇ ποιήσει τέχνην ἀλυπίας συνεστήσατο, ὥσπερ τοῖς νοσοῦσιν ἡ παρὰ τῶν ἰατρῶν θεραπεία ὑπάρχει: ἐν Κορίνθῳ τε κατεσκευασμένος οἴκημά τι παρὰ τὴν ἀγορὰν προέγραψεν, ὅτι δύναται τοὺς λυπουμένους διὰ λόγων θεραπεύειν καὶ πυνθανόμενος τὰς αἰτίας παρεμυθεῖτο τοὺς κάμνοντας. νομίζων δὲ τὴν τέχνην ἐλάττω ἢ καθ᾽ αὑτὸν εἶναι ἐπὶ ῥητορικὴν ἀπετράπη.
(Aπόδοση στα νέα ελληνικά: “[Ο Αντιφών] λέγεται ότι συνέθεσε μια τραγωδία μαζί με τον τύραννο Διόνυσο. Ωστόσο, ενώ ασχολούταν με τη σύνθεσή της, επινόησε μια τέχνη για την ανακούφιση από τον πόνο, όπως ακριβώς υπάρχει η ιατρική θεραπεία για τους ασθενείς.
Αφού προμηθεύτηκε ένα μικρό οίκημα για τον εαυτό του δίπλα στην αγορά της Κορίνθου, διαλαλούσε ότι ήταν σε θέση να εξυπηρετεί τους πονεμένους με τα λόγια.
Όταν διαπίστωνε τις αιτίες [του πόνου], παρηγορούσε τους ασθενείς του. Αλλά θεωρούσε ότι η τέχνη της ανακούφισης από τον πόνο ήταν κατώτερη από όταν στράφηκε στη ρητορική τέχνη[1]”.
Πλούταρχος, Vit. X orat. 1 p. 833c
Εν ολίγοις, αυτός ο Αντιφών ισχυριζόταν πως μπορούσε να θεραπεύσει τους ανθρώπους μέσω των ρητορικών του δεξιοτήτων .
Η «τέχνη του να αποφεύγεις τον πόνο» (τέχνη ἀλυπίας ) περιελάμβανε την αναζήτηση των αιτιών του πόνου και την παραμυθία.
Ολοκληρώνοντας…
Ακόμη και αν δεν είμαστε βέβαιοι για την ταυτότητα του Αντιφώντα, παραμένει εντυπωσιακό πόσο βαθιά ριζωμένη στον ανθρώπινο πολιτισμό είναι η θεραπευτική λειτουργία του λόγου.
imethexis.gr
Μπορεί να σας ενδιαφέρουν: Η ψυχολογία εξηγεί γιατί το φιλί είναι τόσο σημαντικό σε έναν γάμο
10 πράγματα που δεν πρέπει να αγνοήσετε στα όνειρά σας σύμφωνα με την επιστήμη της ψυχολογίας
Ψυχολόγος M. Borba: Οι 7 δεξιότητες που κάνουν τα επιτυχημένα παιδιά να ξεχωρίζουν
Comments are closed.