Η μουσική είναι συνδεδεμένη με κάθε έκφανση της ζωής μας.
Κατά καιρούς έχουμε ακούσει διάφορες θεωρίες γύρω από αυτήν…
Όσοι ασχολούνται με τη μουσική έχουν υψηλότερη νοημοσύνη.
Οι ευφυείς άνθρωποι έχουν έφεση στη μουσική.
Οι άνθρωποι που ασχολούνται με κλασική μουσική έχουν υψηλότερο IQ από ανθρώπους που ασχολούνται με την ποπ μουσική.
Όταν παίζουμε μουσική, βελτιώνεται η εγκεφαλική μας δραστηριότητα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερη ψυχική και πνευματική υγεία.
Αυτές είναι μερικές από τις αξιώσεις που έχει λάβει κατά καιρούς η μουσική…
Ισχύουν όμως όλα τα παραπάνω ή είναι απλώς εικασίες;
Η αλήθεια είναι ότι οι επιστήμονες έχουν ενδιαφερθεί σημαντικά σε έρευνές τους να αποδείξουν τι ισχύει για την επίδραση της μουσικής στην ανθρώπινη νοημοσύνη και ψυχοσύνθεση.
Πολλά από τα ευρήματά τους δείχνουν υψηλή συσχέτιση ανάμεσα στη μουσική και στην εγκεφαλική μας δραστηριότητα.
Ενώ δεν είναι λίγοι οι ερευνητές που έχουν μελετήσει και τη σχέση της με άλλες ανθρώπινες λειτουργίες.
Πριν αναλύσουμε σχετικά επιστημονικά δεδομένα, ας αναλογιστούμε λιγάκι από πού προέρχονται οι αρχικές τους υποθέσεις.
Έχετε σκεφτεί πόσα πράγματα πρέπει να κάνει ταυτόχρονα ένας μουσικός, όταν παίζει κάποιο μουσικό όργανο;
Χρειάζεται να συντονίσει τα δύο του χέρια, να μετράει χρονικές περιόδους και ταυτόχρονα να διαβάζει τα εκάστοτε μουσικά σύμβολα.
Παράλληλα, το μουσικό αποτέλεσμα απαιτεί τη συνεργασία της ακοής, της μνήμης, της όρασης, της αντίληψης και της κινητικής λειτουργίας.
Αυτή η πολύπλοκη συλλειτουργία των αισθήσεων και των ανθρώπινων δεξιοτήτων καθιστά τη μουσική μια σύνθετη γλώσσα η εκμάθηση της οποίας αναμφίβολα, επιφέρει πολλά πλεονεκτήματα, εξασκώντας ταυτόχρονα πολλά τμήματα του εγκεφάλου.
Ας δούμε τώρα μερικές έρευνες σχετικές με τη μουσική που αξίζουν την προσοχή μας
1. Επιδρά η μουσική στην εγκεφαλική μας λειτουργία;
Σε μία πρόσφατη μελέτη με 153 συμμετέχοντες, που είτε ήταν μουσικοί είτε όχι, επιβεβαιώθηκε η ισχυρή επίδραση της μουσικής σε λειτουργικά και δομικά δίκτυα του ανθρώπινου εγκεφάλου.
Συγκεκριμένα, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι όσοι ξεκίνησαν σε νεαρή ηλικία να παίζουν μουσική και συνέχισαν την εκπαίδευσή τους και στην ενήλικη ζωή η συνδεσιμότητα στον εγκέφαλό τους ήταν υψηλότερη συγκριτικά με εκείνους που δεν είχαν λάβει κάποιο είδος μουσικής εκπαίδευσης.
Ακόμα και η δομή του εγκεφάλου τους ήταν αρκετά διαφορετική!
Ενώ, όσο πιο νωρίς είχαν ξεκινήσει τη μουσική τους εκπαίδευση τόσο ισχυρότερες ήταν οι εγκεφαλικές τους συνδέσεις τους.
Παρακολουθήστε ένα βίντεο για το πώς επιδρά η μουσική στον εγκέφαλο της κορυφαίας βιολονίστριας, Jennifer Koh, όταν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Duke εξέτασαν τον εγκέφαλό της, καθώς έβλεπε παρτιτούρες και φανταζόταν να τις παίζει.
2. Σχετίζεται η μουσική με τον δείκτη νοημοσύνης;
Τα παιδιά που έχουν λάβει μουσική εκπαίδευση σύμφωνα με έρευνες τείνουν να έχουν καλύτερες μαθηματικές και αναγνωστικές δεξιότητες και φαίνεται να αποδίδουν καλύτερα σε τεστ που εξετάζουν τη μνημονική και τη γνωστική τους ικανότητα.
Τα ίδια παιδιά σε έρευνες έχει βρεθεί ότι έχουν υψηλότερο IQ συγκριτικά με παιδιά που δεν έχουν ασχοληθεί με τη μουσική.
Ωστόσο, αυτά τα ευρήματα δεν αποδεικνύουν με σιγουριά ότι η μουσική εκπαίδευση ευθύνεται τόσο για τις εγκεφαλικές όσο για τις γνωστικές τους διαφορές.
Για παράδειγμα το να έχει ένα παιδί τη δυνατότητα να μάθει ένα μουσικό όργανο αναμφίβολα συνδέεται με την ευημερία του, η οποία του δίνει πολλά πλεονεκτήματα να προοδεύσει στο σχολείο.
Από την άλλη, γονείς με πλούσιες γνωστικές δεξιότητες είναι πολύ πιθανόν να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να ασχοληθούν με τη μουσική.
Και ταυτόχρονα είναι πολύ πιθανό τα παιδιά με υψηλές ακαδημαϊκές επιδόσεις να βρουν ικανοποίηση στην εκμάθηση της μουσικής.
Για να μπορέσουν οι ερευνητές να εξετάσουν σε βάθος την αιτιότητα ανάμεσα στη μουσική και στον δείκτη νοημοσύνης, απαιτούνται πειραματικές προσεγγίσεις με συμμετέχοντες-παιδιά που δεν έχουν λάβει μουσική εκπαίδευση πριν την έρευνα και μαθαίνουν κάποιο όργανο κατά τη διάρκεια της.
Μόνο σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσε να αποδειχτεί η αιτιότητα της μουσικής με τη νοημοσύνη.
Επομένως, αναφορικά με τη σχέση του δείκτη ευφυίας και της μουσικής εκπαίδευσης, τα πειραματικά δεδομένα έως τώρα καταδεικνύουν το γεγονός ότι:
η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου μπορεί να ενισχύσει τις γνωστικές δεξιότητες των παιδιών, οι οποίες με τη σειρά τους επηρεάζουν τις επιδόσεις των παιδιών στα εκάστοτε τεστ μέτρησης iQ.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι είναι πολύ πιθανόν κι άλλες μορφές τέχνης, όπως για παράδειγμα η ζωγραφική ή η γλυπτική να μπορούν να επηρεάσουν κατά τον ίδιο τρόπο τον δείκτη iQ.
Όπως κι αν έχει, αν θέλουμε να παρέχουμε στα παιδιά μας την ευκαιρία να εμπλουτίσουν τις εγκεφαλικές τους δραστηριότητες, η μουσική εκπαίδευση είναι αποδεδειγμένα μία από αυτές.
3. Ποια είναι η επίδραση της μουσικής σε άλλες δεξιότητες;
Φαίνεται ότι τα άτομα που μαθαίνουν μουσικά όργανα βελτιώνουν σημαντικά την προσοχή τους και την ικανότητα εγρήγορσης.
Τα ευρήματα σχετικής έρευνας κατέδειξαν το γεγονός ότι η εκμάθηση του ρυθμού στη μουσική μπορεί να επιδράσει θετικά στον μηχανισμό που υποστηρίζει τη μάθηση και την ανάπτυξη των εκτελεστικών λειτουργιών.
Παράλληλα, διαπιστώθηκε ότι μπορεί να βελτιώσει τη χρονική επεξεργασία και την προσοχή, βασικές δεξιότητες που μπορούν να επιδράσουν σημαντικά την αναγνωστική ικανότητα και τη λεκτική μνήμη.
4. Μπορεί το είδος της μουσικής να επηρεάσει διαφορετικά;
Οι ερευνητές Rentfrow και Gosling (2003) ανακάλυψαν ότι τα άτομα με υψηλότερο IQ έδειχναν προτίμηση σε συγκεκριμένα είδη μουσικής, όπως η κλασική και η τζαζ μουσική.
Αντίστοιχα, τα παιδιά που έπαιζαν πιάνο, όπως αποκαλύπτει μία άλλη μελέτη, είχαν καλύτερες επιδόσεις σε τεστ που εξέταζαν τη χωροχρονική νοημοσύνη και σημείωσαν καλύτερες επιδόσεις στην ανάγνωση και στην κατανόηση συγκριτικά με παιδιά που έπαιζαν άλλα όργανα.
5. Η μουσική έχει ηλικία;
Μία έρευνα για την επίδραση της μουσικής αποκάλυψε ότι ακόμα και οι γηραιότεροι άνθρωποι μπορούσαν να επωφεληθούν από το παίξιμο μουσικής.
Με δεδομένο ότι η παραγωγή μουσικής απαιτεί τον ακριβή συντονισμό της κίνησης, της όρασης και της ακοής, συνέβαλε στο να διατηρήσει και να βελτιώσει τις γνωστικές, καθώς και τις κινητικές τους δεξιότητες. Παράλληλα, φάνηκε ότι βελτίωσε την εγκεφαλική τους δραστηριότητα, καθυστερώντας την άνοια.
Μην ξεχνάμε και τα κοινωνικοσυναισθηματικά οφέλη που αποκομίζουν οι άνθρωποι που βρίσκονται στην τρίτη ηλικία, όπως επισημαίνει μια άλλη μελέτη, η οποία καταδεικνύει το γεγονός ότι η ενασχόληση με τη μουσική παρέχει:
μια πηγή ενισχυμένης κοινωνικής συνοχής, απόλαυσης, προσωπικής ανάπτυξης και ενδυνάμωσης και συμβάλλει στην ανάρρωση από την κατάθλιψη και στη διατήρηση της προσωπικής ευεξίας σε αυτά τα τελευταία στάδια της ενήλικης ζωής.
Καταλήγουμε, λοιπόν, ότι η εκμάθηση μουσικών οργάνων δεν αποτελεί μόνο μία πηγή ευχαρίστησης, αλλά και ένας εξαιρετικός τρόπος να εξασκήσουμε τον εγκέφαλό μας.
Μας βοήθα στο να διατηρήσουμε σε καλά επίπεδα τη μνήμη μας και να ενισχύει τη σύναψη νευρώνων.
Μέσα από τη μουσική έχουμε την ευκαιρία να καλλιεργήσουμε τα ταλέντα μας και να βελτιώσουμε σημαντικές δεξιότητες ταυτόχρονα.
Ιδιαίτερα στα παιδιά, η εκμάθηση της μουσικής συμβάλλει στην ολόπλευρη αισθητηριακή τους ανάπτυξη κι εκπαιδεύει τον εγκέφαλό τους, ώστε να κατανοούν με ταχύτητα ήχους, να επεξεργάζονται σύνθετες πληροφορίες και να συνδυάζουν την όραση και την ακοή τους.
Εσείς ακόμα αναρωτιέστε για τα οφέλη της μουσικής;
Χαρά Ρ.
Διαβάστε ε΄δω 7 τρόπους να ενισχύσουμε τον εγκέφαλο μας
