Η ιδιαίτερη θέση των δελφινιών στην ελληνική μυθολογία

Τα δελφίνια, τα όμορφα αυτά θηλαστικά που οργώνουν τις ελληνικές θάλασσες, βρίσκονται σε θέση περίοπτη στο συλλογικό μας ασυνείδητο.

Η θέα τους μας γεμίζει χαρά και αισιοδοξία, ενώ για πολλούς είναι σύμβολο ελευθερίας,  συντροφικότητας και γαλήνης.

Στο μυθικό σύμπαν των αρχαίων Ελλήνων, τα δελφίνια διαδραματίζουν εξέχοντα ρόλο και περιβάλλονται με ιερότητα και σεβασμό.

Ετυμολογική προσέγγιση

Η λέξη “δελφίνι”  συνδέεται με τα δελφύς(=μήτρα) και το δέλφαξ (= γουρουνάκι) και ονομάστηκε έτσι από τη μορφή του, που παρουσιάζει ομοιότητα με τον χοίρο, δηλ. δελφίς θα σήμαινε αρχικά «γουρουνάκι της θάλασσας».

Η σύνδεση με τον Ποσειδώνα, το θεό της θάλασσας

Ο ΔΕΛΦΙΝ ήταν ένας θαλάσσιος δαίμονας σε σχήμα δελφινιού στην υπηρεσία του θεού Ποσειδώνα.

Όταν ο αφέντης του ερωτεύτηκε τη Νηρηίδα Αμφιτρίτη και εκείνη το έσκασε, ο Δελφίν ανέλαβε την αποστολή να βρει τη νύμφη και να την πείσει να συμφωνήσει στο γάμο.

Για την υπηρεσία του ο Ποσειδώνας τον έκανε αστερισμό, γνωστό με την ονομασία “Delphinus”.

Στην αρχαία Ελλάδα  ο αστερισμός αυτός ήταν γνωστός ως Ιερός Ιχθύς και υπήρξε το ουράνιο έμβλημα της φιλανθρωπίας, τόσο λόγω των κλασικών ιστοριών σχετικά με τα δελφίνια όσο και για την αφοσίωση που επιδεικνύουν τα δελφίνια στα παιδιά τους.

Η σχέση με τον Απόλλωνα και το Μαντείο των Δελφών

Σε όλους είναι γνωστή η αίγλη και η ακτινοβολία του Μαντείου των Δελφών, στο οποίο συνέρρεαν για να λάβουν χρησμό απεσταλμένοι από όλο τον τότε γνωστό κόσμο.

Εντούτοις, δεν είναι ευρέως γνωστός ο τρόπος με τον οποίο οδηγήθηκαν οι πρώτοι ιερείς στους Δελφούς.

Σύμφωνα με όσα διαβάζουμε στον Ομηρικό Ύμνο Εἰς Ἀπόλλωνα, ο θεός του φωτός αναζητούσε ιερείς που θα αναλάμβαναν τη χρησμοδοσία και το λατρευτικό έργο στους Δελφούς.

Έτσι, ο ίδιος πήρε τη μορφή δελφινιού  και οδήγησε στον Παρνασσό ένα καράβι με Κρήτες, που κατευθυνόταν στην Πύλο:

Καί μέσα του σκεφτότανε ὁ Φοῖβος ὁ Απόλλων σάν ποιούς ἀνθρώπους ἱερεῖς στή λατρεία να προσλάβει πού στήν πετρόσπαρτη Πυθώ μέλλουν νά διακονεύσουν.

Αὐτά σάν λογιζότανε μές στόν μαβί τόν πόντο καράβι βλέπει γρήγορο γεμᾶτο ἄντρες γενναίους κρῆτες πολλούς ἀπ τήν Κνωσσό τή μινωϊκή φερμένους.

Τοῦτοι ναι πού στόν ἄνακτα θυσίες θά τελοῦνε καί τούς χρησμούς θά δίνουνε τοῦ χρυσότοξου Απόλλωνα τοῦ Φοίβου, γιά ὅσα αὐτός θέλει νά πεῖ μέ δάφνη κοιλάδων μαντεύοντας στόν Παρνασσό ἀπό κάτου.

Αὐτοί γιά ἐμπόριο κι ἀγαθά μέ μελανό καράβι στήν Πύλο τήν ἀμμουδερή ἐπλέαν στούς Πυλίους ὅταν τούς συναπάντησε ὁ Φοῖβος ὁ Απόλλων.

Τότε ἀπ’ τόν πόντο πήδηξε ὅμοιος μ’ ἕνα δελφίνι. Πάνω στό πλοῖο τό γοργό, πελώριο τέρας ξαπλώθηκε φρικτό. ( μετάφραση καί ἐπιμέλεια: Γιάννης Τριτσιμπίδας)

Η διάσωση του Αρίονα

Ο Αρίων ήταν διακεκριμένος μουσικός της αρχαιότητας. Γενέτειρά του ήταν η  Μήθυμνα της Λέσβου, αλλά πέρασε αρκετά χρόνια στην αυλή του Περίανδρου, τυράννου της Κορίνθου, και πραγματοποίησε ταξίδια στην  Κάτω Ιταλία και τη Σικελία.

Καθώς επέστρεφε στην Κόρινθο με πλοίο από τον Τάραντα, οι ναύτες συνωμότησαν για να τον πετάξουν στη θάλασσα και να του κλέψουν τα χρήματα που είχε κερδίσει.

Τότε ο Απόλλωνας, ντυμένος κιθαρωδός, φανερώθηκε σε όνειρο στον Αρίονα και του είπε να φυλαχθεί από τους εχθρούς του και ότι ο ίδιος θα τον βοηθούσε.

Όταν οι ναύτες επιτέθηκαν στον Αρίονα, εκείνος τους ζήτησε να παίξει τη λύρα του για μια τελευταία φορά.

Στο άκουσμα της μελωδίας μαζεύτηκαν δελφίνια, τα αγαπημένα θαλάσσια πλάσματα του Απόλλωνα.

Τότε ο Αρίονας, πήδησε στη θάλασσα και ένα δελφίνι τον πήρε στη ράχη του ως το ακρωτήριο Ταίναρο.

Εκεί αφιέρωσε ανάθημα στον Απόλλωνα, ύστερα πήγε στην Κόρινθο και διηγήθηκε την περιπέτειά του στον Περίανδρο, ο οποίος τιμώρησε με πολύ σκληρό τρόπο τους Κορίνθιους ναύτες.

Σε ανάμνηση του γεγονότος, ο Απόλλωνας μεταμόρφωσε σε αστερισμούς τη λύρα του Αρίονα  και το δελφίνι που τον έσωσε.

imethexis.gr

Μπορεί να σας ενδιαφέρουν: Γιατί ο ελέφαντας θεωρείται ιερό ζώο;

Όταν τα ζώα παραδίδουν μαθήματα… ενσυναίσθησης

Οι κατσίκες δεν είναι καθόλου ανόητες, και η εξυπνάδα δεν είναι προνόμιο μόνο των ανθρώπων