Η λατινική ρήση «mea culpa» σημαίνει «λάθος μου» . Χρησιμοποιείται, όταν κάποιος παραδέχεται ότι έσφαλε, δηλώντας μεταμέλεια για το κακό που ίσως προκάλεσε.
Πρόκειται για μια φράση που περιέχεται στο «Confiteor», μια προσευχή μετάνοιας για τους Καθολικούς (ευρέως γνωστή ως «Confesso»).
Στην πραγματικότητα, βέβαια, στη συγκεκριμένη φράση -πέρα από το προφανές- μπορούμε να ανιχνεύσουμε και το βαθύτερο νόημα μιας διαφορετικής φιλοσοφίας και στάσης ζωής.
Ποια είναι, όμως, αυτή;
Οι άνθρωποι, με κριτήριο το βαθμό που αντιλαμβάνονται -και κατ’ επέκταση αποδέχονται- την ευθύνη τους για όσα συμβαίνουν στη ζωή τους, είναι δυνατό να διακριθούν σε δύο κατηγορίες.
Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν όσοι θεωρούν ότι τα γεγονότα της ζωής τους προκύπτουν από την επενέργεια δυνάμεων που δεν μπορούν να ελέγξουν. Οι ίδιοι νοιώθουν συχνά ανήμποροι να επηρεάσουν με κάποιον τρόπο την πορεία τους.
Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν εκείνοι που θεωρούν πως η ζωή του καθενός μας δεν είναι απλώς συρραφή γεγονότων. Είναι το καθρέφτισμα των επιλογών μας, των σκέψεων και των πεποιθήσεών μας.
Η ζωή έχει το χρώμα που της δίνουμε ή καλύτερα είναι η έκφραση της εσωτερικής μας κατάστασης.
Αν η ζωή ήταν ποτάμι, οι άνθρωποι της πρώτης κατηγορίας θα αφήνονταν να παρασυρθούν στη δίνη του, ενώ αυτοί της δεύτερης κατηγορίας θα γίνονταν οι ίδιοι… το ποτάμι που τρέχει να συναντηθεί με μια θάλασσα ελευθερίας.
Ας εξετάσουμε, τώρα, τη σχέση της λατινικής φράσης με όσα αναφέραμε παραπάνω.
Οι περισσότεροι, ενδεχομένως, έχουμε κάποιο μότο στη ζωή, μια φράση, ένα απόφθεγμα που συνιστά τον πυρήνα της κοσμοθεωρίας μας.
Εάν, λοιπόν, οι άνθρωποι της δεύτερης κατηγορίας είχαν κάποιο μότο, αυτό θα ήταν το «mea culpa».
Μην παρασυρθείτε, δεν πρόκειται για ενοχικό σύνδρομο.
Ο άνθρωπος που βλέπει τον εαυτό του ως δημιουργό της πραγματικότητάς του, που έχει βαθιά επίγνωση ότι ο καμβάς της ζωής έχει τις αποχρώσεις των σκέψεων και των συναισθημάτων του, αναλαμβάνει την πλήρη ευθύνη για όσα του συμβαίνουν. Δεν καταδέχεται να επιρρίπτει συνεχώς ευθύνες στους άλλους.
Ο άνθρωπος αυτός, όταν πονά, όταν έρχεται αντιμέτωπος με την πτώση και τη φθορά, ψάχνει να ανακαλύψει το μάθημα που του διαφεύγει. Ψάχνει τη γνώση πίσω από την εμπειρία, το ανώτερο επίπεδο συνειδητότητας που πρέπει να κατακτήσει.
Δε φοβάται να πει: «λάθος μου». Γνωρίζει καλά πως αυτό του επιτρέπει να παραμένει αφυπνισμένος και ικανός να δώσει πνοή στο δικό του όραμα.
«Η ζωή πάνω στη Γη είναι η μεγάλη μας Σχολή. Μια Σχολή ζωής, που στα μάτια των καθημερινών ανθρώπων μοιάζει με σωφρονιστήριο. Πρέπει να μάθουμε να ανατρέπουμε την οπτική μας. Όλα αυτά που οι άνθρωποι συνήθως κατανοούν ως δυσκολίες και συμφορές, όλα αυτά που καταριούνται, όλα αυτά που προσπαθούν πάση θυσία να αποφύγουν στην πραγματικότητα είναι το πιο πολύτιμο υλικό για να μετατρέψουν την ψυχολογία του θανάτου σε μια ψυχολογία ζωής.»
(Elio D’ Anna, Η Σχολή των Θεών)
Ανδριάνα Γ. Ρ.
Διαβάστε εδώ Μάρκος Αυρήλιος, 7 αποφθέγματα για να φιλοσοφήσεις τη ζωή.
