“Xιλιάδες έχουν ζήσει χωρίς αγάπη, αλλά κανείς χωρίς νερό”

Παρόλο που δεν είμαστε όντα υδρόβια, το υδάτινο στοιχείο φαίνεται να μας γοητεύει, να μας ηρεμεί, να μας γαληνεύει.

Ποια είναι, όμως, η θέση της επιστήμης αναφορικά με αυτό;

Η αντίδραση κατάδυσης

 “H βύθιση στο νερό έχει κάποιες αντιφατικές ηρεμιστικές επιδράσεις”, παρατηρεί ο Roly Russell, PhD, ερευνητής στο Sandhill Institute for Complexity and Sustainability.

Όταν το πρόσωπο ενός ατόμου βρίσκεται κάτω από το νερό, έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι ο καρδιακός ρυθμός επιβραδύνεται και ορισμένα αιμοφόρα αγγεία συστέλλονται.

Το αίμα αναδιανέμεται από τα άκρα στον εγκέφαλο, την καρδιά και άλλα κεντρικά όργανα.

Ο κολπικός τόνος και η δραστηριότητα του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος – και τα δύο συνδέονται με τις καταστάσεις “ανάπαυσης και πέψης” του σώματος – ενεργοποιούνται.

Ταυτόχρονα, τα στοιχεία του συμπαθητικού νευρικού συστήματος και οι αντιδράσεις “μάχης ή φυγής” του σώματος τείνουν να αμβλύνονται.

Ο Russell λέει ότι αυτές οι φυσιολογικές μετατοπίσεις είναι γνωστές συλλογικά ως η ανθρώπινη “αντίδραση κατάδυσης” ή “αντανακλαστικό κατάδυσης“.

Το αντανακλαστικό της κατάδυσης παρατηρήθηκε για πρώτη φορά σε θαλάσσια θηλαστικά, όπως οι φώκιες, και θεωρείται ότι βοηθά το σώμα των θηλαστικών να εξοικονομεί οξυγόνο, όταν βρίσκεται κάτω από το νερό.

Στους ανθρώπους, το αντανακλαστικό της κατάδυσης είναι ιδιαίτερα έντονο στα νεογέννητα, τα οποία ενστικτωδώς κρατούν την αναπνοή τους και των οποίων οι καρδιακοί παλμοί επιβραδύνονται, όταν βυθίζονται στο νερό.

Το φαινόμενο “Blue Health”

Οι ειδικοί σε θέματα δημόσιας υγείας και αστικού σχεδιασμού έχουν από καιρό αναγνωρίσει τα οφέλη των πάρκων, των δέντρων και άλλων “πράσινων χώρων” για την ευημερία των ανθρώπων.

Μια ερευνητική ανασκόπηση του 2016 που διεξήχθη από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι χώροι πρασίνου μπορούν να μειώσουν τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα μεταξύ των κατοίκων των πόλεων εν μέρει μέσω της μείωσης του στρες και της ενίσχυσης της “ψυχολογικής χαλάρωσης”.

Ενώ το νερό συχνά εμφανίζεται σε αυτούς τους χώρους πρασίνου, η σημασία των μπλε πινελιών στα πράσινα τοπία των πόλεων πολλές φορές παραγνωρίζεται.

Πρόσφατα, όμως, η  “Blue Health”, μια ευρωπαϊκή ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Exeter στο Ηνωμένο Βασίλειο, εντόπισε στοιχεία που αποδεικνύουν ότι το να περνάς χρόνο μέσα ή γύρω από το νερό μπορεί να είναι εξίσου ευεργετικό για την ανθρώπινη υγεία με το να περνάς χρόνο σε χώρους πρασίνου.

“Μπορείτε να πάρετε σχεδόν όλες τις έρευνες για τους χώρους πρασίνου, να προσθέσετε τη λέξη μπλε και να βρείτε πολλά κοινά αποτελέσματα”, λέει ο Wallace J. Nichols, PhD, θαλάσσιος βιολόγος και πρώην ανώτερος επιστήμονας στη μη κερδοσκοπική οργάνωση Ocean Conservancy.

“Ο χώρος πρασίνου είναι καλός, αλλά προσθέστε μια λίμνη ή ένα σιντριβάνι ή μια όχθη και θα είναι καλύτερα”.

To νερό ως πηγή έμπνευσης

Ο Nichols είναι επίσης  ο συγγραφέας του Blue Mind, ενός βιβλίου που διερευνά τα οφέλη του χρόνου που περνάμε μέσα ή γύρω από το νερό.

Υποστηρίζει ότι το να βρίσκεσαι κοντά στο νερό είναι από τη φύση του χαλαρωτικό, γεγονός που μπορεί να εξηγήσει γιατί τόσοι πολλοί από εμάς αναζητούμε παραλίες ή άλλους προορισμούς που γειτνιάζουν με το νερό κατά τη διάρκεια των διακοπών μας. Αλλά το νερό κάνει περισσότερα από το να καταπολεμά το άγχος ή να προκαλεί μια κατάσταση χαλάρωσης.

“Το νερό είναι επίσης πηγή δημιουργικότητας και έμπνευσης”, επισημαίνει.

“Όταν κοιτάζεις το νερό, υπάρχει αυτό που οι άνθρωποι περιγράφουν ως ήπια γοητεία – κάτι που είναι ενδιαφέρον και που διατηρεί την προσοχή σου, αλλά όχι με τρόπο που είναι πλούσιος σε πληροφορίες”.

Ποιοι είναι οι λόγοι της ιδιαίτερης σχέσης μας με το νερό;