Το ζήτημα της έκθεσης των παιδιών στις οθόνες αποτελεί ένα ζήτημα που έχει διερευνηθεί εκτενώς.
Κατά γενική ομολογία τα παιδιά θα πρέπει να παρακολουθούν τηλεόραση ή άλλες αντίστοιχες συσκευές σε περιορισμένο βαθμό.
Ωστόσο, πολλοί γονείς αγνοούν παντελώς τη συγκεκριμένη οδηγία.
Έτσι, πολλά παιδιά, ήδη από τη βρεφική ηλικία, εκτίθενται για ολόκληρες ώρες μπροστά από την οθόνη.
Γιατί, όμως, μία τέτοια τακτική κρίνεται απαγορευτική, ειδικά όταν πρόκειται για παιδιά κάτω των 2 ετών;
Σύμφωνα με τον Τζον Μεντίνα, αναπτυξιακό μοριακό βιολόγο, ερευνητικό σύμβουλο και συγγραφέα του βιβλίου “Brain rules για να μεγαλώσετε έξυπνα παιδιά” η τηλεόραση μπορεί να αυξήσει την επιθετικότητα των παιδιών και να δυσκολέψει σημαντικά την ικανότητα συγκέντρωσης τους.
# επιθετικότητα
Πολλές έρευνες έχουν διεξαχθεί τις τελευταίες δεκαετίες αναφορικά με τη συσχέτιση που υπάρχει ανάμεσα στις επιθετικές συμπεριφορές μεταξύ συνομηλίκων και το εύρος έκθεσης των παιδιών στην οθόνη.
Μάλιστα σε μία σχετική μελέτη που εξέταζε το φαινόμενο του παιδικού bullying, διαπιστώθηκε ότι τα παιδιά κάτω των 4 ετών που παρακολουθούσαν συστηματικά τηλεόραση, είχαν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν τέτοιου είδους συμπεριφορά.
# προσοχή
Η έκθεση στις οθόνες μπορεί να έχει δραματικές επιπτώσεις στις εκτελεστικές λειτουργίες των παιδιών, όπως στην ικανότητα εστίασης και της διατήρησης της προσοχής.
Συγκεκριμένα, ένα παιδί ηλικίας κάτω των τριών ετών που παρακολουθεί καθημερινά για πολλές ώρες τηλεόραση είναι πολύ πιθανό να εμφανίσει προβλήματα συγκέντρωσης.
Αντίστοιχα προβλήματα δημιουργεί και η δευτερογενής έκθεση, η τηλεόραση, δηλαδή, που παραμένει ανοιχτή και παίζει στο προσκήνιο.
# γνωστική ικανότητα
Τρέχουσες μελέτες έχουν επικεντρωθεί στον τρόπο με τον οποίο επιδρά η τηλεόραση στη γνωστική ικανότητα των παιδιών.
Σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις φαίνεται πως μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την αναγνωστική τους ικανότητα, καθώς και την κατάκτηση της γλώσσας.
Οι εκπομπές και τα βίντεο που προορίζονται για μωρά με το πρόσχημα ότι μπορούν να ενισχύσουν τις νοητικές και τις λεκτικές επιδόσεις τους δεν είναι ασφαλείς.
Πολλές από αυτές, μάλιστα, έχει αποδειχθεί ότι μπορούν να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στο λεξιλόγιό τους.
Ακόμα κι αν τα διάφορα τηλεοπτικά προγράμματα διαφημίζονται ως κατάλληλα για τη βρεφική και τη νηπιακή ηλικία, σχετικές έρευνες για την ανάπτυξη του εγκεφάλου κατά τα πρώτα έτη αμφισβητούν την καταλληλότητά τους.
Τα βρέφη όσο και τα νήπια έχουν απόλυτη ανάγκη την άμεση αλληλεπίδραση με τους γονείς και τα οικεία τους πρόσωπα, προκειμένου να αναπτυχθεί σωστά ο εγκέφαλός τους και να αποκτήσουν τις απαραίτητες κοινωνικοσυναισθηματικές και νοητικές δεξιότητες.
Προτάσεις για την παρακολούθηση τηλεόρασης ή αντίστοιχων οθονών
1. Κρατήστε τα παιδιά ηλικίας κάτω των 2 χρόνων μακριά από την τηλεόραση.
Όσο δύσκολο και αν ακούγεται αυτό, προσπαθήστε τουλάχιστον να περιορίσετε τον χρόνο έκθεσης του παιδιού σε αυτή.
2. Μετά την ηλικία των δύο ετών καθοδηγήστε το παιδί σας ώστε να επιλέξει τις κατάλληλες για αυτό εκπομπές.
Δώστε, δηλαδή, ιδιαίτερη σημασία στο κατά πόσο αυτές επιτρέπουν μία ευφυή αλληλεπίδραση με το παιδί.
3. Παρακολουθείστε την εκάστοτε εκπομπή μαζί με το παιδί σας
Αλληλεπιδράσετε με όσα παρακολουθεί το παιδί και βοηθήστε το να τα αναλύσει και να τα εξετάσει κριτικά.
4. Μην τοποθετείτε τηλεόραση στο δωμάτιο των παιδιών
Σχετικές έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που έχουν δικές τους τηλεοράσεις στο δωμάτιό τους τείνουν να έχουν χαμηλότερες επιδόσεις στα μαθηματικά και τη γλώσσα συγκριτικά με εκείνα που παρακολουθούν στην τηλεόραση που προορίζεται για όλη την οικογένεια.
Η τηλεόραση αποτελεί έναν εύκολο τρόπο να απασχολήσουμε τα παιδιά μας, ωστόσο χρειάζεται να αναλογιστούμε τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει η υπερέκθεση σε αυτήν στις εγκεφαλικές λειτουργίες τους.
Περάστε δημιουργικό χρόνο μαζί τους και περιορίστε τις ώρες που περνούν μπροστά από τις οθόνες.
Αναζητήστε διασκεδαστικές δραστηριότητες που οξύνουν το νου και απασχολούν τα παιδιά με τον καλύτερο δυνατό και εποικοδομητικό τρόπο.
Πηγή: Medina, J. (2011). Brain Rules: Για να μεγαλώσετε έξυπνα παιδιά. Αθήνα: Ψυχογιός
Διαβάστε ακόμη: Τρόποι για να μεγαλώσουμε πιο έξυπνα παιδιά
Έχει θετική επίδραση στα παιδιά μας ο χρόνος στις οθόνες;
Τέλος οι καυγάδες με τα παιδιά! Αρμονική σχέση μαζί τους με αυτή τη μέθοδο
