Τα συναισθήματα, δηλαδή οι ευχάριστες ή δυσάρεστες ψυχικές καταστάσεις που απορρέουν από τα αισθήματα, τις παραστάσεις και τις σκέψεις μας, αποτελούν σημαντικό μέρος της εσωτερικής μας ζωής και του ψυχικού μας πλούτου.
Τα συναισθήματα καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο συνδεόμαστε με τον κόσμο και μάς βοηθούν να αξιολογήσουμε τις εμπειρίες μας. Πέρα από κάθε αμφιβολία, τα συναισθήματα φωτίζουν το μονοπάτι που μάς οδηγεί στην αυτοπραγμάτωση και στην αυτογνωσία.
Γενικά, όμως, έχουμε την τάση να αποδεχόμαστε με ευκολία μόνο τα ευχάριστα συναισθήματα, όπως η χαρά, ο ενθουσιασμός και η αισιοδοξία. Αντίθετα, προσπαθούμε να απωθήσουμε δυσάρεστα συναισθήματα, όπως ο φόβος, η απογοήτευση και η ζήλεια.
Αλλά, είναι μια τέτοια στάση ωφέλιμη;
Οι θετικές σκέψεις και τα συναισθήματα είναι αναντίρρητα ψυχωφελή. Εξάλλου, πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν πως η ευημερία μας εδράζεται στη βίωση θετικών συναισθημάτων και στην απουσία των αρνητικών. Σύμφωνα μάλιστα και με την επικούρεια φιλοσοφία, η αληθινή ευδαιμονία εκπηγάζει από το συνδυασμό της σωματικής και ψυχικής ευεξίας, από μια σταθερή διάθεση ψυχικής γαλήνης και αταραξίας.
Ωστόσο, η βίωση και η αποδοχή και των δυσάρεστων συναισθημάτων:
-
Είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχική μας υγεία.
Όπως επισημαίνεται και στο scientificamerican η προσπάθεια να καταστείλουμε τις αρνητικές σκέψεις και τα ανεπιθύμητα συναισθήματα ενδέχεται να έχει αντίθετα αποτελέσματα, καθώς αυτά αποκτούν μεγαλύτερη ένταση και είναι πιθανό να υπονομεύσουν την εσωτερική μας γαλήνη.
Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Jonathan M. Adler του Franklin W. Olin College of Engineering, «Η αναγνώριση της πολυπλοκότητας της ζωής μπορεί να είναι ένας ιδιαίτερα γόνιμος δρόμος προς την ψυχολογική ευημερία».
Ο Adler και ο Hal E. Hershfield, καθηγητής μάρκετινγκ στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, διερεύνησαν τη σχέση μεταξύ της βίωσης ανάμεικτων συναισθημάτων και της ψυχολογικής ευημερίας σε μια ομάδα ατόμων που υποβλήθηκαν σε 12 συνεδρίες ψυχοθεραπείας.
Πριν από κάθε συνεδρία, οι συμμετέχοντες συμπλήρωναν ένα ερωτηματολόγιο, το οποίο αξιολογούσε την ψυχολογική τους ευημερία. Έγραψαν, επίσης, αφηγήσεις που περιέγραφαν τα γεγονότα της ζωής τους και το χρόνο τους στη θεραπεία, οι οποίες κωδικοποιήθηκαν ως προς το συναισθηματικό τους περιεχόμενο.
Όπως ανέφεραν οι Adler και Hershfield το 2012, το να νιώθεις χαρούμενος και καταβεβλημένος ταυτόχρονα -για παράδειγμα να αποδέχεσαι πως αισθάνεσαι λυπημένος κατά καιρούς εξαιτίας αυτών που έχεις περάσει, αλλά να είσαι επίσης χαρούμενος και αισιόδοξος, επειδή επεξεργάζεσαι τα θέματά σου- μπορεί να βοηθήσει στη ψυχική σου ευημερία, καθώς σε βοηθά να προσεγγίσεις υπό ένα άλλο πρίσμα τις αρνητικές εμπειρίες.
-
Συνδέεται με την επιβίωση και την προσωπική μας εξέλιξη.
Αναλυτικότερα, τα δυσάρεστα συναισθήματα είναι πιθανό να μάς βοηθήσουν να εντοπίσουμε ένα πρόβλημα υγείας ή να συνειδητοποιήσουμε την ανάγκη να φροντίσουμε περισσότερο τη σχέση με τον εαυτό μας ή τους άλλους.
Παράλληλα, όπως διαβάζουμε στο verywellmind, τις περισσότερες φορές τα συναισθήματα είναι ωφέλιμα, γιατί μπορούν επίσης να μας στείλουν μηνύματα. Για παράδειγμα:
- Ο θυμός και το άγχος δείχνουν ότι κάτι πρέπει να αλλάξουμε.
- Ο φόβος είναι μια έκκληση να αυξήσουμε το επίπεδο της ασφάλειάς μας.
- Η απογοήτευση ή η δυσαρέσκεια μάς παρακινούν να επαναπροσδιορίσουμε μια σχέση.
Βασικά, τα αρνητικά συναισθήματα υπάρχουν για να μας προειδοποιούν ότι κάτι πρέπει να αλλάξει και να μας παρακινούν να κάνουμε αυτήν την αλλαγή.
Σε μια μελέτη του 2009, ο ψυχολόγος David J. Kavanagh του Queensland University of Technology την Αυστραλία και οι συνεργάτες του ήρθαν σε επαφή με άτομα που βρίσκονταν σε θεραπεία για κατάχρηση και εθισμό στο αλκοόλ και διαπίστωσαν ότι εκείνα που πάλευαν συχνά ενάντια στις ενοχλητικές σκέψεις που σχετίζονταν με το αλκοόλ, στην πραγματικότητα τις έτρεφαν περισσότερο.
Δεν είναι αναγκαίο, λοιπόν, να εξορίσουμε τη λύπη ή την απογοήτευση από τη ζωή μας. Το σημαντικό είναι να μάθουμε να αντιμετωπίζουμε τα δυσάρεστα συναισθήματα, βιώνοντας μαθησιακά το ταξίδι της ζωής.
Άλλωστε, όπως αναφέρει και o Meik Wiking, συγγραφέας και Διευθύνων Σύμβουλος του Happiness Research Institute: «Σε κάθε ανθρώπινη ζωή θα υπάρξουν περίοδοι δυστυχίας. Αυτό είναι μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας. Το να μάθουμε πώς να είμαστε λυπημένοι είναι ένα φυσικό πρώτο βήμα για το πώς να είμαστε πιο ευτυχισμένοι.»
Ανδριάνα Γ. Ρ.
Διαβάστε εδώ Έχετε την τάση να ευχαριστείτε όλους τους άλλους; Η συμπεριφορά αυτή μπορεί να κρύβει κάποιο τραύμα…
