Το γεγονός ότι μια φιλία δεν φαίνεται επιφανειακά τοξική, δεν σημαίνει ότι είναι και υγιής.
Οι φιλίες είναι βαθιά σημαντικές για την ψυχική μας ευεξία. Μπορούν να μας ενδυναμώσουν, να μας στηρίξουν στις δύσκολες στιγμές και να δώσουν νόημα στη ζωή μας.
Όμως, δεν είναι όλες οι φιλίες ίδιες – κάποιες μπορεί να μας αναζωογονούν, ενώ άλλες να μας εξαντλούν.
Μερικές φορές νιώθουμε πως δίνουμε περισσότερα απ’ όσα παίρνουμε, ή ότι μετά από μια συνάντηση με κάποιον φίλο φεύγουμε ψυχικά κουρασμένοι αντί ανανεωμένοι.
Αν συνεχώς παραμερίζεις τις δικές σου ανάγκες για να κρατήσεις τις ισορροπίες, ίσως χωρίς να το καταλαβαίνεις να «θυσιάζεις» κομμάτια του εαυτού σου για χάρη της φιλίας.
Όπως μαθαίνουμε να αναγνωρίζουμε τις «κόκκινες σημαίες» στις ερωτικές σχέσεις, έτσι χρειάζεται να τις βλέπουμε και στις φιλίες.
Οι άνθρωποι που σε περιβάλλουν επηρεάζουν βαθιά την αίσθηση ασφάλειας και αξίας που έχεις για τον εαυτό σου.
Ας δούμε, λοιπόν, τρεις προειδοποιητικές ενδείξεις τοξικής φιλίας που συχνά περνούν απαρατήρητες.
1. Επικοινωνούν μαζί σου μόνο όταν χρειάζονται κάτι
Είναι φυσικό οι φίλοι να ζητούν βοήθεια όταν τη χρειάζονται· αυτή είναι άλλωστε η ουσία της σχέσης.
Όμως, αν κάποιος σε αναζητά μόνο όταν χρειάζεται υποστήριξη ή εξυπηρέτηση, χωρίς να ενδιαφέρεται για εσένα έξω από αυτή τη συνθήκη, ίσως πρέπει να δεις τη σχέση πιο προσεκτικά.
Αυτό το μοτίβο, με τον καιρό, μπορεί να σε κάνει να νιώθεις περισσότερο «σωσίβιο» παρά φίλο. Ίσως αρχίσεις να αναρωτιέσαι αν ο άλλος σε εκτιμά ως άνθρωπο ή απλώς ως βοήθημα.
Έρευνα του 2019 στο Journal of Research on Adolescence έδειξε ότι οι σχέσεις όπου η βοήθεια είναι αμοιβαία έχουν μεγαλύτερη διάρκεια και σταθερότητα. Αντίθετα, οι μονομερείς σχέσεις -όπου μόνο ο ένας δίνει- καταλήγουν πιο εύθραυστες και «συναλλακτικές».
Η φιλία δεν πρέπει να βασίζεται σε συνεχή παροχή εξυπηρετήσεων, αλλά σε αμοιβαίο ενδιαφέρον, παρουσία και φροντίδα που ρέουν και προς τις δύο πλευρές.
2. Σε «πνίγουν» με τα συναισθήματά τους αλλά δεν ρωτούν ποτέ για τα δικά σου
Αν νιώθεις πως πάντα ακούς τα προβλήματα του φίλου σου, τον στηρίζεις, τον παρηγορείς και γίνεσαι ο ώμος που χρειάζεται -αλλά εκείνος σπάνια ρωτά πώς είσαι εσύ- ίσως βρίσκεσαι σε μονόπλευρη συναισθηματική σχέση.
Αρχικά αυτό μπορεί να μοιάζει με οικειότητα και εμπιστοσύνη, αλλά με τον καιρό σε εξαντλεί. Αν αυτές οι βαριές συζητήσεις συμβαίνουν πάντα με τους όρους του άλλου, χωρίς τη δική σου συγκατάθεση, ίσως είναι ώρα να επαναξιολογήσεις τη δυναμική.
Έρευνα στο Communication Quarterly κατέληξε ότι οι ακροατές που εκτίθενται συχνά σε «εκφορτίσεις» συναισθημάτων φίλων ή συγγενών, βιώνουν αυξημένο ψυχικό στρες – ειδικά όταν αισθάνονται υπεύθυνοι για να τους ανακουφίσουν.
Με άλλα λόγια, όταν απορροφάς συνεχώς τον συναισθηματικό πόνο κάποιου χωρίς αμοιβαιότητα, επιβαρύνεις τη δική σου ψυχική αντοχή.
Η φιλία είναι αμφίδρομη: αφορά τόσο το να είσαι εκεί για τον άλλον όσο και να νιώθεις ότι κι εκείνος είναι εκεί για εσένα.
3. Όλα περιστρέφονται γύρω από τις δικές τους δυσκολίες
Αν κάθε φορά που προσπαθείς να μοιραστείς κάτι, ο φίλος σου βρίσκει τρόπο να μεταφέρει τη συζήτηση στα δικά του προβλήματα ή να δείξει ότι «έχει περάσει χειρότερα», τότε πιθανόν να βιώνεις συναισθηματική απαξίωση.
Αυτό μπορεί να μη φαίνεται επιθετικό, όμως σταδιακά ακυρώνει τα συναισθήματά σου και σε κάνει να νιώθεις ότι οι ανάγκες σου δεν έχουν σημασία.
Σύμφωνα με έρευνα του 2022 στο περιοδικό Anxiety, Stress, and Coping έδειξε ότι οι άνθρωποι που νιώθουν ότι οι γύρω τους απορρίπτουν ή υποτιμούν τα συναισθήματά τους, βιώνουν περισσότερα αρνητικά συναισθήματα και άγχος μέσα στην ημέρα. Η συνεχής «συναισθηματική απόρριψη» φθείρει την ψυχική ανθεκτικότητα.
Αν παρατηρείς ότι σε κάθε συζήτηση η ιστορία σου χάνεται μέσα στις δικές τους, ίσως χρειάζεται να αναρωτηθείς αν αυτή η φιλία σου δίνει χώρο να υπάρξεις αληθινά.
Εν κατακλείδι
Οι φιλίες δεν είναι πάντα εύκολες, αλλά πρέπει να είναι ασφαλείς, αμοιβαίες και ζωντανές. Αν μια σχέση σε εξαντλεί, σε μειώνει ή σου στερεί τη φωνή σου, αξίζει να κάνεις ένα βήμα πίσω.
Η φιλία είναι ένας χορός — όχι μονοπάτι μονής κατεύθυνσης.
Όταν υπάρχει ισορροπία, και οι δύο βγαίνετε πιο δυνατοί.
Ίσως σε ενδιαφέρουν κι αυτά:
Πώς θα καταλάβουμε ότι μια φιλία έχει φτάσει στο τέρμα της
Μήπως η φιλία σας είναι τοξική;
Το παιδί μου δεν έχει φίλους… 7 δεξιότητες φιλίας να του διδάξουμε
Comments are closed.