Γιατί φοβόμαστε την επιτυχία;

Ο φόβος είναι ένα συναίσθημα που μας συνοδεύει σταθερά στην πορεία της ζωής μας.

Φοβόμαστε το θάνατο, την αρρώστια, τη μοναξιά…

Ενίοτε, όμως, φοβόμαστε αυτό που φαίνεται να επιθυμούμε με πάθος: την ΕΠΙΤΥΧΙΑ.

Τι είναι ο φόβος της επιτυχίας;

Ο φόβος της επιτυχίας είναι η ανησυχία ότι μόλις πετύχουμε κάτι νέο, θα είμαστε ανίκανοι να το διατηρήσουμε ή μπορεί να υποφέρουμε εξαιτίας του.

Τις περισσότερες φορές δεν αναγνωρίζουμε συνειδητά αυτόν τον φόβο.

Αυτό συμβαίνει, γιατί όταν εστιάζουμε σε έναν στόχο, μιλάμε για τα θετικά αποτελέσματα της επίτευξης του. Σπάνια μοιραζόμαστε με τους άλλους τι μπορεί να συμβεί όταν φτάσουμε σε αυτό το επόμενο επίπεδο.

Ο φόβος της επιτυχίας δεν είναι απαραιτήτως ο φόβος του να κατορθώσουμε κάτι σπουδαίο.

Αντίθετα, τις περισσότερες φορές είναι ο φόβος της πιθανής αλλαγής ή των συνεπειών της επιτυχίας.

Είναι η ανησυχία για το πώς θα ανταποκριθούν οι άλλοι – και ο εαυτός μας – στον θρίαμβο.

Πώς εκδηλώνεται ο φόβος της αποτυχίας;

Ο φόβος της επιτυχίας μπορεί να εκδηλωθεί με διαφορετικούς τρόπους:

• Αποφυγή

Το άτομο μπορεί να αποφεύγει να βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής ή να αισθάνεται αμηχανία με τον έπαινο των άλλων.

• Αναβλητικότητα

Καθυστερεί την έναρξη ή/και την ολοκλήρωση ενός έργου. Με αποτέλεσμα να χάνει σημαντικές ευκαιρίες.

• Τελειομανία

Ο άνθρωπος που επιδιώκει το τέλειο ενδέχεται να πιστεύει ότι απλώς κρατά τον πήχη ψηλά, αλλά έχοντας ένα αδύνατο πρότυπο τελειότητας, το αποτέλεσμα θα είναι αναπόφευκτα απογοητευτικό.

• Εγκατάλειψη

Το άτομο μπορεί να βρει μια δικαιολογία για να τα παρατήσει λίγο πριν επιτευχθεί ο στόχος, ξανά και ξανά.

• Αυτο-σαμποτάζ

Μπορεί να θέτει εμπόδια στον εαυτό του ή να παραμένει σε μη βοηθητικές καταστάσεις.

• Αυτοκαταστροφικότητα

Στη χειρότερη περίπτωση, ο φόβος της επιτυχίας μπορεί να περιλαμβάνει αυτοκαταστροφική συμπεριφορά.

Γιατί φοβόμαστε την επιτυχία;

Μπορεί να υπάρχουν πολλοί λόγοι που φοβόμαστε την επιτυχία. Πολλοί από αυτούς συνδέονται με τα βιώματά μας και προσωπικές μας αδυναμίες.

1. Παιδικά βιώματα

Μια αρνητική εμπειρία στην παιδική ηλικία μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τους ανθρώπους στο δρόμο τους προς την επιτυχία.

Εάν ένα άτομο είχε δεχτεί το χλευασμό, επειδή έλαβε έπαινο στην παιδική του ηλικία, θα μπορούσε να αποφεύγει τη διάκριση

Αν το έργο ενός παιδιού δεν αναγνωρίστηκε ποτέ ή δεν θεωρούνταν αρκετά καλό, μπορεί ως ενήλικας να γίνει τελειομανής – κάτι που επιτείνει το φόβο για αποτυχία.

2. Σύνδρομο του απατεώνα

Ένα άτομο μπορεί να φοβάται ότι δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις προσδοκίες του (είτε τις δικές του είτε κάποιου άλλου) και να αποκαλυφθεί ως «απατεώνας». Το σύνδρομο του απατεώνα δυσκολεύει το άτομο να αντιληφθεί ότι οι δεξιότητες, οι γνώσεις ή/και η σκληρή δουλειά του έχουν χαράξει το δρόμο της επιτυχίας του.

3. Παρερμηνεία συναισθημάτων

Τα συναισθήματα του ενθουσιασμού, της νευρικότητας και του άγχους έχουν  παρόμοιες σωματικές αντιδράσεις. Ένα άτομο μπορεί να αισθάνεται σύγχυση και να θέλει να αποφύγει το συναίσθημα εντελώς.

4. Αποφυγή αντιδράσεων

Οι άνθρωποι μπορεί να ανησυχούν για τις κοινωνικές επιπτώσεις, ειδικά αν η επιτυχία τους είναι αντίθετη με τους αναμενόμενους κανόνες. Ένας συγγραφέας μπορεί να ανησυχεί για τις συνέπειες της πολιτιστικής κριτικής του άρθρου του. Οι γυναίκες μπορεί να αποθαρρύνονται από τις κοινωνικές επιπτώσεις της υπέρβασης των ανδρών συναδέλφων τους.

5. Αρνητική εμπειρία

Μια δυσμενής έκβαση της προηγούμενης επιτυχίας μπορεί να κάνει ένα άτομο επιφυλακτικό για μελλοντική επιτυχία. Ίσως οι συνεργάτες απέφευγαν το άτομο, επειδή «τράβηξε τα φώτα της δημοσιότητας». Το άτομο μπορεί να ανησυχεί ότι η μελλοντική επιτυχία θα προκαλέσει παρόμοιες αντιδράσεις.

6. Έλλειψη αυτοεκτίμησης

Το άτομο δεν πιστεύει ότι μπορεί να επιτύχει τους στόχους που έχει θέσει  στην πορεία προς την επιτυχία.

7. Εσωστρέφεια

Ένα άτομο μπορεί να προτιμά να μην είναι το επίκεντρο της προσοχής γενικά. Μπορεί, έτσι, να αποφεύγει την προσοχή που θα προσελκύσει λόγω της επιτυχίας.

8. Ψυχική υγεία

Οι κλινικά διαγνωσμένες παθήσεις ψυχικής υγείας όπως η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) ή η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή (GAD) μπορούν να επιδεινώσουν τον φόβο της επιτυχίας.

Πηγές: Better Up, Health Line

Διαβάστε ακόμη: Κάν’ το κι εσύ όπως οι επιτυχημένοι άνθρωποι

Γιατί οι πιο επιτυχημένοι άνθρωποι δε σταματούν ποτέ να μαθαίνουν;

Θέλεις επιτυχία στη ζωή σου; Κάνε τον εγκέφαλο σου σύμμαχο με 6 τρόπους