Εδώ και πολύ καιρό η μελέτη της συνείδησης αποτελεί πηγή ενθουσιωδών συζητήσεων και διαφωνιών. Ακόμη και ο ίδιος ο ορισμός του τι είναι συνείδηση μπορεί να προκαλέσει έκπληξη. Σε αντίθεση με τον όρο “υποσυνείδητο” που ειδικοί και μη κατανοούν με μεγαλύτερη ευκολία.
Με βάση όσα γνωρίζουμε ως τώρα το υποσυνείδητο αναφέρεται σε νοητικές διεργασίες που δε γνωρίζουμε, ωστόσο, επηρεάζουν τις συμπεριφορές μας και μερικές φορές μπορούν να τεθούν σε συνειδητή επίγνωση.
Μερικά κοινά παραδείγματα υποσυνείδητων συμπεριφορών είναι και οι βασικές κινητικές λειτουργίες, όπως αναπνοή ή ανοιγόκλεισμα των ματιών.
Οι περισσότεροι από εμάς τις κάνουμε αυτόματα και χωρίς σκόπιμη σκέψη.
Εξακολουθούμε, όμως, να έχουμε τη δυνατότητα να αυξήσουμε την επίγνωσή τους και να επικεντρωθούμε σε αυτές.
Η υποσυνείδητη νοητική δραστηριότητα θεωρείται συχνά μυστηριώδης, ενώ οι συνειδητές σκέψεις είναι πιο απτές και πιο ξεκάθαρες.
Πολλοί άνθρωποι φοβούνται την υποσυνείδητη χειραγώγηση από εξωτερικές πηγές, όπως την υποσυνείδητη διαφήμιση.
Σύμφωνα με τον αναπληρωτή καθηγητή του Πανεπιστήμιου Johns Hopkins στο Τμήμα Ψυχολογικών και Επιστημών του Εγκεφάλου Dylan Selterman, Ph.D.΅:
“Αυτοί οι φόβοι είναι σε μεγάλο βαθμό άστοχοι. Νομίζω ότι πολλές από τις δημοφιλείς παρεξηγήσεις σχετικά με το υποσυνείδητό μας προέρχονται από πολύ ξεπερασμένες και διαψευσμένες θεωρίες του Φρόιντ, του Γιουνγκ και τους ομοίους τους. Εξακολουθούμε να μη γνωρίζουμε πολλά για το πώς οι υποσυνείδητες εμπειρίες μπορούν να επηρεάσουν τις καθημερινές μας συμπεριφορές. Η κατανόηση του υποσυνείδητου νου παραμένει απρόσιτη. Εξαιτίας αυτού, παραμένω δύσπιστος απέναντι σε πολλούς ισχυρισμούς σχετικά με λανθάνουσα ψυχολογική χειραγώγηση στα μέσα ενημέρωσης, την πολιτική ή τις τεχνολογίες του Διαδικτύου.”
Είναι τα όνειρα μέρος του υποσυνείδητου μυαλού μας; Μπορούν στ’ αλήθεια να επηρεάσουν τη ζωή μας;
Ο Selterman απαντά:
“Λοιπόν, θα υποστήριζα ότι τα όνειρα δεν είναι στην πραγματικότητα υποσυνείδητα, είναι άμεσα προσβάσιμα σε εμάς, όπως ακριβώς και οι σκέψεις που κάνουμε όταν είμαστε ξύπνιοι. Παρόλο που τα όνειρα συμβαίνουν ενώ κοιμόμαστε, έχουμε πλήρη επίγνωση του τι βιώνουμε στα όνειρά μας. Στην πραγματικότητα, ενώ βρίσκονται σε όνειρο, οι άνθρωποι σκέφτονται, αισθάνονται και συμπεριφέρονται συχνά με τρόπους που συνάδουν με τον τρόπο που λειτουργούν όταν είναι ξύπνιοι.”
Τα άτομα με στυλ ασφαλούς προσκόλλησης τείνουν να κάνουν όνειρα με ρομαντικούς συντρόφους που αντικατοπτρίζουν την ασφάλεια του δεσμού τους.
Πολλές ερευνητικές ομάδες έχουν βρει παρόμοιες συσχετίσεις.
Επιπλέον, οι περισσότεροι υγιείς άνθρωποι μπορούν να ανακαλέσουν τα όνειρά τους αφού ξυπνήσουν.Πολλοί, μάλιστα, κρατούν και ημερολόγια ονείρων.
Τα όνειρα μπορεί να μη διαφέρουν θεμελιωδώς από τις αφυπνιστικές φαντασιώσεις ή τις ονειροπολήσεις.
Στην πραγματικότητα, ο όρος “ονειροπόληση” αναφέρεται σε ονειρικές σκέψεις που κάνουμε όταν είμαστε ξύπνιοι, χωρίς τίποτα απρόσιτο ή μυστηριώδες σε αυτές.
Σε σύγκριση με τις ονειροπολήσεις τα πραγματικά όνειρα μπορεί να μην εξίσου «υποσυνείδητα».
Οι άνθρωποι συνήθως χρησιμοποιούν τον όρο «υποσυνείδητο» για να αναφερθούν σε νοητικές διεργασίες που δε γνωρίζουν, αλλά που μπορεί να επηρεάσουν τη συμπεριφορά τους.
Τα όνειρα μπορεί, επίσης, να επηρεάσουν τις συμπεριφορές μας υπό ορισμένες συνθήκες, αλλά αυτό και πάλι δεν τα κάνει υποσυνείδητα.
Πράγματι, οι περισσότεροι υγιείς άνθρωποι έχουν επίγνωση του πώς τα όνειρά τους μπορεί να τους επηρεάζουν.
Συχνά μοιράζονται τα όνειρά τους με άλλους, στοχάζονται πάνω σε αυτά και μερικές φορές ενεργούν σύμφωνα με αυτά.
Αντίστοιχα, όταν οι άνθρωποι επιλέγουν να μην ενεργούν σύμφωνα με αυτά, τότε μιλάμε για σκόπιμη συνειδητή επίγνωση.
Οι φροϋδικοί ψυχαναλυτές μπορεί να υποστηρίξουν ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ του φανερού και του λανθάνοντος περιεχομένου των ονείρων.
Για παράδειγμα, μπορεί να δείτε ένα όνειρο με έναν σκύλο ή ένα δάσος.
Αυτά είναι στοιχεία που μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι θεωρούνται προφανές περιεχόμενο.
Αντίθετα, το λανθάνον περιεχόμενο, είναι το υποσυνείδητο συμβολικό νόημα αυτών των στοιχείων.
Ίσως ο σκύλος να αντιπροσωπεύει την επιθυμία για συντροφιά ή ασφάλεια, ενώ το δάσος αντιπροσωπεύει ένα πνεύμα περιπέτειας ή κοινωνικής απομόνωσης.
Ωστόσο, δεν υπάρχουν ακριβή επιστημονικά στοιχεία που να υποστηρίζουν τη λανθάνουσα θεωρία των ονείρων.
Δεν υπήρξε ποτέ καμία αυστηρή μελέτη που να έδειξε πώς τα στοιχεία των ονείρων αντικατοπτρίζουν υποσυνείδητο συμβολισμό.
Οποιαδήποτε πιθανή ερμηνεία των στοιχείων του υποσυνείδητου ονείρου είναι εγγενώς υποκειμενική και ανοιχτή σε πολλαπλές έννοιες.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι τα όνειρα δεν είναι «υποσυνείδητα» με την παραδοσιακή έννοια του όρου.
Αντίθετα, τα όνειρα:
“είναι σε μεγάλο βαθμό συνειδητές εμπειρίες που τυχαίνει να έχουμε όταν κοιμόμαστε. Γιατί λοιπόν έχει σημασία αυτό; Γιατί οι άνθρωποι θεωρούν τα όνειρα υποσυνείδητα; Ίσως γιατί πιστεύουμε στην υποσυνείδητη δύναμη των ονείρων ή λαχταρούμε το μυστήριο ή θέλουμε να προσθέσουμε κάποια γεύση στη ζωή μας. Ίσως ελκόμαστε από όνειρα που έχουν μια μυστηριώδη και υπερφυσική ιδιότητα”, λέει ο Selterman.
Πηγή: psychologytoday
Δείτε ακόμα: 5 τρόποι για να προσθέσετε νόημα στη ζωή σας σε έναν φαινομενικά μάταιο κόσμο
10 πράγματα με τα οποία δεν πρέπει να συμβιβάζεται κανείς στις σχέσεις του
Comments are closed.