Ο ιαπωνικός όρος shoshin προέρχεται από τη φιλοσοφία του Zen και μεταφράζεται ως «το μυαλό ενός αρχάριου».
Αναφέρεται, στην πραγματικότητα, σε ένα παράδοξο: όσο περισσότερα γνωρίζετε για ένα θέμα, τόσο πιο πιθανό είναι να κλείσετε τις πύλες του νου που οδηγούν στην κατάκτηση νέων γνώσεων.
Όπως, άλλωστε, είχε επισημάνει και ο μοναχός Zen Shunryu Suzuki στο βιβλίο του Zen Mind, Beginner’s Mind (1970):
«Στο μυαλό του αρχάριου υπάρχουν πολλές δυνατότητες, αλλά στο μυαλό του ειδικού ελάχιστες».
Τι μας διδάσκει η ιστορία;
Πολλά ιστορικά παραδείγματα καταδεικνύουν πώς το έμπειρο μυαλό μπορεί να οδηγηθεί σε “κλειστή” σκέψη, θέτοντας έτσι εμπόδια στην εξέλιξη της επιστήμης.
Το 1912, για παράδειγμα, όταν ο Γερμανός γεωφυσικός και εξερευνητής Alfred Wegener πρότεινε –σε αντίθεση με τη σοφία της εποχής– ότι η Γη αποτελείται από κινούμενες ηπειρωτικές πλάκες, γελοιοποιήθηκε από ειδικούς γεωλόγους σε όλο τον κόσμο. Θα περάσουν δεκαετίες μέχρι να ανατραπεί η εδραιωμένη επιστημονική αντίληψη και να αναγνωριστεί η ακρίβεια της θεωρίας του.
Διανοητική ύβρις
Η διανοητική ύβρις δεν πλήττει μόνο καταξιωμένους επιστήμονες. Απλώς η κατοχή ενός πανεπιστημιακού τίτλου σε ένα αντικείμενο μπορεί να οδηγήσει τους ανθρώπους να υπερεκτιμήσουν κατάφωρα τις γνώσεις τους.
Σε μια σχετική μελέτη το 2015, ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Yale ζήτησαν από τους αποφοίτους να εκτιμήσουν τις γνώσεις τους για διάφορα θέματα σχετικά με τα πτυχία τους και στη συνέχεια δοκίμασαν την πραγματική τους ικανότητα να εξηγούν αυτά τα θέματα.
Οι συμμετέχοντες συχνά υπερεκτίμησαν το βαθμό κατανόησής τους, προφανώς συγχέοντας τη «μέγιστη γνώση» που είχαν την εποχή που σπούδαζαν στο πανεπιστήμιο με τις πολύ πιο μέτριες τρέχουσες γνώσεις τους.
Δυστυχώς, ακριβώς όπως έγραψε ο Suzuki και όπως αποδεικνύουν ιστορικά ανέκδοτα, υπάρχουν ερευνητικά στοιχεία ότι ακόμη και το να νιώθεις ειδικός οδηγεί σε μονοδιάστατο τρόπο σκέψης.
Διανοητική ταπεινότητα
Η προσέγγιση ζητημάτων με το μυαλό ενός αρχάριου μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των μειονεκτημάτων της διανοητικής ύβρεως.
Οι άνθρωποι που είναι πιο ταπεινοί διανοητικά γνωρίζουν στην πραγματικότητα περισσότερα, πιθανώς επειδή είναι πιο δεκτικοί σε νέες πληροφορίες.
Ομοίως, το να είσαι διανοητικά ταπεινός συνδέεται με ανοιχτό μυαλό και μεγαλύτερη προθυμία να ακούσεις τις απόψεις των άλλων ανθρώπων.
Επομένως, η καλλιέργεια του shoshin θα σας βοηθήσει να είστε ενημερωμένοι και πιο πρόθυμοι να ασχοληθείτε με τους άλλους – χαρακτηριστικά που επίσης αναζητούν όλο και περισσότερο οι κορυφαίοι εργοδότες.
Με το να είστε ευέλικτοι και όχι δογματικοί, ταπεινοί και λιγότερο θρασείς, θα είστε ευαίσθητοι στις προοπτικές και τις ανάγκες των άλλων.
Με μάτια και μυαλό ορθάνοιχτα, είναι πολύ πιο εύκολο να απολαύσετε τα θαύματα του κόσμου, να μεγαλώσετε, να μάθετε και να εξελιχθείτε.
Πηγή: Psiche
Μπορεί να σας ενδιαφέρουν: Kaizen, το μυστικό της επιτυχίας της Toyota
Comments are closed.