Πιθανότατα έχετε ακούσει τον όρο «συναισθηματικό φορτίο». Μερικές φορές χρησιμοποιείται για να περιγράψει το φαινόμενο του παρελθοντικού τραύματος ή των λεγόμενων αρνητικών εμπειριών στη ζωή μας.
Μπορεί να το δείτε να αντικατοπτρίζεται στη στάση κάποιου, σαν να κουβαλάει ένα αφόρητο βάρος, που τον εμποδίζει να προχωρήσει στη ζωή του.
Όλοι μας κουβαλάμε ανεπεξέργαστα συναισθήματα από εμπειρίες σε κάποιο βαθμό. Ωστόσο, τα συναισθήματα που δεν αντιμετωπίζονται δεν εξαφανίζονται αναφέρει σε άρθρο του το Healthline.
Αυτά τα συναισθήματα μπορεί να επηρεάσουν:
- τον τρόπο που αντιλαμβάνεστε τον εαυτό σας
- πώς αντιδράτε στο άγχος
- τη σωματική σας ευεξία
- τις σχέσεις σας με τους άλλους
Τι σημαίνει να έχουμε «παγιδευμένα» συναισθήματα;
Ίσως έχετε ακούσει για ανθρώπους που κλαίνε κατά τη διάρκεια μίας θεραπείας γιόγκα, στο μασάζ ή στον βελονισμό εξαιτίας ενός ευαίσθητου σημείου που, όταν ενεργοποιηθεί, φαίνεται να οδηγεί σε συναισθηματική απελευθέρωση.
Αν και κάποιοι μπορεί να αναφέρονται στο τραύμα που «αποθηκεύεται» ή «παγιδεύεται» στο σώμα μας, αυτό δεν είναι απαραίτητα ένας επιστημονικός τρόπος να αναλυθεί.
Τα συμπτώματα του τραυματικού στρες ενδέχεται να εκδηλωθούν σωματικά. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι ο εγκέφαλος συνδέει μία περιοχή στο σώμα μας με μια συγκεκριμένη μνήμη, συχνά σε υποσυνείδητο επίπεδο.
Η ενεργοποίηση ορισμένων περιοχών του σώματος μπορεί να πυροδοτήσει αυτές τις μνήμες, σύμφωνα με τον Mark Olson, ιδιοκτήτη και διευθυντή του Pacific Center for Awareness & Bodywork.
«Τα συναισθήματα δημιουργούνται συνεχώς -υποσυνείδητα ή συνειδητά- ως απάντηση στην επανενεργοποίηση αναμνήσεων ή ανικανοποίητων στόχων», λέει ο Olson.
«Το άγγιγμα σε μία περιοχή Χ είναι απλώς ένα αξιόπιστο ερέθισμα για την ανασύσταση του μοτίβου που σχετίζεται με κάποιο τραυματικό συμβάν», συμπληρώνει.
Ένα άγγιγμα μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα ή μια ανάμνηση μπορεί να δημιουργήσει αισθήσεις σε μια συγκεκριμένη περιοχή του σώματος.
Ο Olson πιστεύει ότι όλα αυτά συμβαίνουν στον εγκέφαλό μας. Άλλοι θεωρούν ότι πρόκειται για ενέργεια που συνδέεται με το τραύμα και έχει μπλοκαριστεί στο σώμα μας, αν και αυτό δεν υποστηρίζεται από επιστημονικά στοιχεία.
Σύμφωνα με τον Δρ. Bradley Nelson, που είναι παγκοσμίου φήμης θεραπευτής και συγγραφέας, οι παγιδευμένες συναισθηματικές δονήσεις κάνουν τους περιβάλλοντες ιστούς να δονούνται με την ίδια συχνότητα, αυτό είναι γνωστό ως συντονισμός.
Στο βιβλίο του «The Emotion Code», ο Nelson γράφει: «Κάθε παγιδευμένο συναίσθημα βρίσκεται σε μια συγκεκριμένη θέση στο σώμα, δονώντας στη δική του ιδιαίτερη συχνότητα».
Διάβασε εδώ: Πώς να αυξήσεις την ενεργειακή σου δόνηση!
Αυτό μπορεί να σας κάνει να αναπτύξετε περισσότερο αυτό το συναίσθημα δημιουργώντας μια συσσώρευση στο σώμα μας με την συγκεκριμένη ενέργεια.
Ωστόσο, η ανάλυση του Nelson παραμένει θεωρητική και χρειάζεται να γίνει περαιτέρω έρευνα.
Πώς παγιδεύονται τα συναισθήματα;
Έρευνα ήδη από το 1992, αλλά και πιο πρόσφατη, υποστηρίζει τη σύνδεση νου και σώματος ή αλλιώς την πεποίθηση ότι η ψυχική και συναισθηματική υγεία ενός ατόμου επηρεάζει την κατάσταση της σωματικής του υγείας.
Ένα κλασικό παράδειγμα αυτού είναι ο φόβος.
Εάν βρίσκεστε σε μια κατάσταση όπου φοβάστε, το σώμα σας δημιουργεί μια φυσική απόκριση σε αυτό το συναίσθημα ενεργοποιώντας τις 4 βασικές αντιδράσεις στο τραύμα που απαντούν στις λέξεις «Μάχη, Φυγή, Πάγωμα, Παραίτηση».
Σύμφωνα με τον Nelson, τρία πράγματα συμβαίνουν όταν βιώνουμε ένα συναίσθημα. Συγκεκριμένα:
- Αναπτύσσουμε μια συναισθηματική δόνηση.
- Νιώθουμε το συναίσθημα και τυχόν σκέψεις ή σωματικές αισθήσεις που σχετίζονται με αυτό. Εδώ παίζει ρόλο η διασύνδεση του μυαλού και του σώματος.
- Προχωράμε στην επεξεργασία αυτού του συναισθήματος.
Με βάση τον Olson και άλλες έρευνες, η συναισθηματική επεξεργασία λαμβάνει χώρα στις μεταιχμιακές δομές του εγκεφάλου μας.
Εκεί, λαμβάνουμε συνεχώς πληροφορίες, οι οποίες δημιουργούν προσυνείδητες αποκρίσεις του αυτόνομου νευρικού συστήματος.
Με απλά λόγια αυτή η επεξεργασία στέλνει ένα σήμα στο σώμα μας ενεργοποιώντας το αντίστοιχο συναίσθημα.
Αυτό σημαίνει ότι το «συναίσθημά» σας προέρχεται από αυτό που σας υπαγορεύει το νευρικό σας σύστημα.
Σύμφωνα με τον Nelson, όταν το δεύτερο ή το τρίτο βήμα που αναφέρεται παραπάνω διακόπτεται, η ενέργεια του συναισθήματος παγιδεύεται στο σώμα. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να εμφανίσετε μυϊκή ένταση, πόνο ή άλλες παθήσεις.
Όσο μεγαλύτερη είναι η συναισθηματική ένταση, τόσο πιο πιθανό είναι να παγιδευτεί.
«Η φράση “παγιδευμένα συναισθήματα” συνήθως σημαίνει ότι ο αληθινός εαυτός θέλει να εκφράσει κάτι που ο ψεύτικος εαυτός δεν θέλει να εκφράσουμε», λέει ο Olson.
«Στην ψυχολογία, σκεφτόμαστε τον αληθινό εαυτό ως το μέρος του εαυτού μας με το οποίο γεννιόμαστε που είναι ανοιχτό, περίεργο και αξιόπιστο, ενώ ο ψευδής εαυτός αναδύεται ως ένα σύνολο προσαρμοστικών στρατηγικών για την αντιμετώπιση του πόνου και της απώλειας».
Αυτή η καταπιεσμένη αρνητική συναισθηματική ενέργεια μπορεί να εκφραστεί ως εξής:
- μνησικακία
- κακή λήψη αποφάσεων
- αυτο-σαμποτάζ
- υπερβολική αντίδραση
- αυξημένο στρες και άγχος
- κατάθλιψη
- κούραση
Η ψυχοθεραπεύτρια Kelly Vincent, συγκρίνει τα παγιδευμένα συναισθήματα με τη μεταφορά ενός μεγάλου σακιδίου, το οποίο μας βαραίνει, επηρεάζει τη διάθεσή μας και εξαντλεί την ενέργειά μας.
Επιπλέον, σημειώνει ότι μπορεί να καταστρέψει τους ιστούς του σώματος και να εμποδίσει τη φυσιολογική λειτουργία των οργάνων και των αδένων μας.
«Είναι ακριβώς σαν ένα γιγάντιο οδόφραγμα σε έναν αυτοκινητόδρομο», λέει η Vincent. «Είναι δύσκολο για την ενέργεια να ρέει φυσικά».
Παγιδευμένα συναισθήματα και τραύμα
Είναι αδύνατο να μιλήσουμε για παγιδευμένα συναισθήματα χωρίς να εξερευνήσουμε το τραύμα, ειδικά to πώς το βιώνει ο εγκέφαλος.
Σύμφωνα με μια έρευνα του 2015, στην οποία συμμετείχαν σχεδόν 69.000 ενήλικες σε έξι ηπείρους, πάνω από το 70% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι εκτέθηκαν σε ένα τραυματικό γεγονός, ενώ το 30,5% μίλησαν για έκθεση σε 4 ή περισσότερα τραυματικά γεγονότα.
Το τραύμα μπορεί να προκύψει μέσα από εμπειρίες της ζωής όπως είναι:
- ένας χωρισμός
- μια σημαντική αλλαγή
- ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου
- απιστία σε μια σχέση
- απώλεια εργασίας
- μια εμπειρία βίας, διακρίσεων ή ρατσισμού
Το τραύμα μπορεί να επηρεάσει τις γνωστικές μας διαδικασίες, ιδιαίτερα την επεξεργασία της μνήμης και την ικανότητα ανάκλησης πραγματικών πληροφοριών.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, η τραυματική εμπειρία ή η μνήμη να μην «καταγράφονται» σωστά στον εγκέφαλο.
«Όταν πρόκειται για μια εξαιρετικά συντριπτική εμπειρία, όπως ένα τραύμα, ο εγκέφαλος κωδικοποιεί τις τραυματικές αναμνήσεις ως εικόνες ή αισθήσεις του σώματος», λέει ο Vincent.
Όταν ενεργοποιηθεί, ο εγκέφαλος μπορεί να αποσυνδεθεί από την πραγματικότητα ή να επαναλάβει το τραυματικό γεγονός με τη μορφή της αναδρομής.
Αυτό είναι γνωστό ως διάσπαση ή ψυχολογική αποσύνδεση.
Ο Vincent συγκρίνει τις τραυματικές αναμνήσεις με έναν ιό στο σύστημα κωδικοποίησης μας, όπου τα μη επεξεργασμένα γεγονότα μπορούν να προκαλέσουν δυσλειτουργία των διανοητικών και σωματικών διεργασιών μας.
Όταν το τραύμα δεν υποβάλλεται σε επεξεργασία ή δεν επιλύεται, μπορεί να ξεπεράσει το πραγματικό γεγονός.
Αυτό παρατηρείται συχνά σε άτομα με διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD), μια κατάσταση που αναπτύσσεται αφού ένα άτομο υποστεί τρομακτικά ή απειλητικά για τη ζωή του γεγονότα.
Έρευνα δείχνει ότι όσοι πάσχουν από PTSD έχουν μικρότερο ιππόκαμπο, που είναι το κέντρο συναισθημάτων και μνήμης στον εγκέφαλο.
Το άγχος οδηγεί στην απελευθέρωση κορτιζόλης, η οποία αποτελεί μέρος της αντίδρασης «Μάχη-Φυγή-Πάγωμα».
Έρευνα του 2011 έδειξε ότι το παρατεταμένο στρες βλάπτει τον ιππόκαμπο, ο οποίος μπορεί να αποκτήσει μη φυσιολογική ροή αίματος ή να μειωθεί σε μέγεθος.
Ως αποτέλεσμα, το σώμα σας μπορεί να παραμείνει σε αυτή την κατάσταση υπερεπαγρύπνησης ακόμα κι αν δεν σκέφτεστε συνειδητά το τραυματικό γεγονός.
Διάβασε κι αυτό: Εκτός από το φυσικό έχουμε ακόμα 4 ενεργειακά σώματα!
Πού αποθηκεύονται τα παγιδευμένα συναισθήματα στο σώμα;
Μια μελέτη του 2013 με επικεφαλής ομάδα βιοϊατρικών μηχανικών στη Φινλανδία προσπάθησε να εξηγήσει πού γίνονται αισθητά τα συναισθήματα στο σώμα μας.
Χαρτογράφησαν τις σωματικές αντιδράσεις των συναισθημάτων περίπου 700 ατόμων ζητώντας τους να χρωματίσουν τις περιοχές όπου ένιωθαν συγκεκριμένες αντιδράσεις να αυξάνονται ή να μειώνονται λόγω διαφόρων ερεθισμάτων.
Διαπίστωσαν ότι διαφορετικά συναισθήματα συνδέονταν με διαφορετικές σωματικές αισθήσεις που ήταν γενικά ίδιες για τους συμμετέχοντες.
Για παράδειγμα, ο θυμός, ο φόβος και το άγχος εμφανίστηκαν με αυξημένη δραστηριότητα στο στήθος και στο πάνω μέρος του σώματος.
Αυτό μπορεί να εξηγήσει την προέλευση εκφράσεων όπως «κουβαλάς το βάρος του κόσμου στους ώμους σου».
Εικονογράφηση Μάγια Τσαστέιν
Επιπλέον, οι ίδιοι ερευνητές διεξήγαγαν μια μελέτη παρακολούθησης που διαπίστωσε ότι η ένταση ενός συναισθήματος σχετίζεται άμεσα με την ένταση των σωματικών και ψυχικών αισθήσεων.
Ταξινόμησαν τα συναισθήματα σε πέντε ομάδες:
- αρνητικά, όπως άγχος, θυμός και ντροπή
- θετικά, όπως ευτυχία, αγάπη και υπερηφάνια
- γνώση, όπως προσοχή και αντίληψη
- ισορροπημένη εσωτερική κατάσταση
- ασθένειες
Ανεπεξέργαστα συναισθήματα
Τα συναισθήματα που δεν αντιμετωπίζονται μπορεί να αποθηκευτούν στο ασυνείδητό σας και ενδέχεται ακόμη και να επηρεάσουν τη στάση του σώματός σας.
«Το κεφάλι σου βρίσκεται σε διαφορετική θέση όταν έχεις αυτοπεποίθηση και όταν είσαι σε σύγχυση», λέει ο Olson.
«Η σπονδυλική σου στήλη παίρνει διαφορετικό σχήμα όταν είσαι νικημένος ή νικητής».
Ο Olson λέει ότι οι άνθρωποι μπορεί υποσυνείδητα να προεπιλέγουν συγκεκριμένες στάσεις που εμποδίζουν την επίγνωσή τους για επώδυνα συναισθήματα.
«Η μυϊκή ένταση εμφανίζεται για να δημιουργήσει και να διατηρήσει στάσεις που κρατούν τον εαυτό μας ασφαλή ή μας βοηθά να αγνοούμε τα δυσάρεστα συναισθήματα», τονίζει.
Ορισμένες στάσεις και χειρονομίες σχετίζονται επίσης με συγκεκριμένα συναισθήματα και κοινωνικά νοήματα. Σκεφτείτε την επίδραση μίας ζεστής αγκαλιάς έναντι αυτής των σταυρωμένων χεριών.
