Στην καθημερινή ζωή, το συναίσθημα συχνά έχει κακή φήμη όταν μιλάμε για τη λήψη αποφάσεων. Το να είναι κάποιος συναισθηματικός θεωρείται συχνά αντίθετο προς τη λογική και την ορθολογική σκέψη.
Πολλοί πιστεύουν πως αν μπορέσουν να αποφύγουν ή να καταπνίξουν τα συναισθήματά τους, θα παίρνουν πιο ψύχραιμες και λογικές αποφάσεις.
Η κουλτούρα έχει αποτυπώσει αυτήν την αντίληψη μέσα από χαρακτήρες όπως ο Spock από το Star Trek ή ο Sheldon από το Big Bang Theory.
Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι πιο σύνθετη.
Αν και τα συναισθήματα είναι ισχυρές δυνάμεις που μπορούν να οδηγήσουν σε παρορμητικές ή επιζήμιες πράξεις, όπως ένας καβγάς από θυμό ή η απομόνωση από λύπη, η καταστολή τους δεν αποτελεί λύση.
Στην πράξη, το να προσπαθεί κανείς να αγνοήσει ή να κρύψει τα συναισθήματά του συχνά τα κάνει πιο έντονα και πιο δύσκολα να ελεγχθούν.
# Το κλειδί: όχι η αποφυγή, αλλά η κατανόηση
Τα συναισθήματα είναι αναπόφευκτα. Το ερώτημα δεν είναι πώς να τα αποφύγει κανείς, αλλά πώς να τα διαχειρίζεται με τρόπο εποικοδομητικό.
Έρευνες των τελευταίων ετών δείχνουν ότι η γνώση και η επίγνωση των συναισθημάτων οδηγεί σε καλύτερα αποτελέσματα στη ζωή.
Όσο περισσότερο κατανοεί κάποιος τι νιώθει και γιατί, τόσο πιο ικανοποιητική και ισορροπημένη γίνεται η ζωή του.
Η κατανόηση των συναισθημάτων συνδέεται με καλύτερη ψυχική υγεία, πιο αποτελεσματική ρύθμιση συμπεριφοράς και πιο υγιείς σχέσεις.
# Πώς μπορεί να αξιολογήσει κανείς τη γνώση των συναισθημάτων του
Οι ψυχολόγοι προτείνουν μερικούς απλούς τρόπους αυτοαξιολόγησης της σχέσης κάποιου με τα συναισθήματά του.
# Η ικανότητα αναγνώρισης και ονομασίας των συναισθημάτων
Οι άνθρωποι διαφέρουν ως προς το πόσο διακρίνουν τα συναισθήματα που βιώνουν.
Αν σκεφτεί κανείς μια κλίμακα από το 1 έως το 7, στο 1 βρίσκεται το επίπεδο όπου περιγράφει το πώς νιώθει απλώς ως «καλά» ή «άσχημα».
Στο 7, μπορεί να ξεχωρίζει πιο λεπτές αποχρώσεις όπως θυμός, απογοήτευση, εκνευρισμός, ενόχληση και άλλα.
Έρευνες δείχνουν ότι όσοι έχουν αυτή την ικανότητα διάκρισης και μπορούν να ονοματίζουν με ακρίβεια τα συναισθήματά τους, έχουν και καλύτερη ικανότητα ρύθμισής τους, μεγαλύτερη ψυχική ανθεκτικότητα, καλύτερη ευεξία και πιο αποτελεσματική διαχείριση δύσκολων καταστάσεων.
# Η αξία που αποδίδει κανείς στα συναισθήματα
Ένα άλλο στοιχείο είναι το κατά πόσο θεωρεί κάποιος ότι τα συναισθήματα τον βοηθούν ή τον βλάπτουν.
Μελέτες δείχνουν ότι όσοι πιστεύουν πως τα συναισθήματα είναι χρήσιμα τείνουν να έχουν υψηλότερη ψυχική ευεξία, μεγαλύτερη αποδοχή του εαυτού και πιο αποτελεσματικούς τρόπους συναισθηματικής ρύθμισης.
Αντίθετα, όσοι θεωρούν ότι τα συναισθήματα εμποδίζουν ή βλάπτουν εμφανίζουν χαμηλότερα επίπεδα ευεξίας και αυξημένες πιθανότητες ανθυγιεινών συμπεριφορών, όπως η κατάχρηση ουσιών.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ακόμη και η προσωρινή υιοθέτηση της στάσης πως τα συναισθήματα είναι βοηθητικά οδηγεί σε ταχύτερη και πιο ολοκληρωμένη συναισθηματική ανάρρωση μετά από δύσκολες εμπειρίες.
# Η γνώση των συναισθημάτων καλλιεργείται
Η συναισθηματική επίγνωση δεν είναι έμφυτο χάρισμα. Είναι δεξιότητα που μπορεί να αναπτυχθεί.
Ένας αποτελεσματικός τρόπος είναι η ενσυνείδητη παρατήρηση και ο στοχασμός κατά τη διάρκεια ή μετά από έντονες συναισθηματικές εμπειρίες.
Αυτό μπορεί να γίνει μέσα από πρακτικές όπως διαλογισμό ή mindfulness, γραφή ημερολογίου, συζήτηση με θεραπευτή ή coach, ή απλώς με έναν υποστηρικτικό φίλο.
Η διαδικασία αυτή βοηθά κάποιον να σκεφτεί τι νιώθει, γιατί το νιώθει και πώς θα ήθελε να ανταποκριθεί στο μέλλον.
Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η ενσυνείδητη σχέση με τα συναισθήματα οδηγεί σε βαθύτερη αυτογνωσία, καλύτερες αποφάσεις και ουσιαστικότερες σχέσεις, γιατί η γνώση των συναισθημάτων είναι θεμέλιο για μια πιο πλήρη και ισορροπημένη ζωή.
Ίσως σε ενδιαφέρουν κι αυτά:
Τι είναι τα παγιδευμένα συναισθήματα και πώς μας επηρεάζουν;
Ποια είναι η διάρκεια των συναισθημάτων και γιατί χρειάζεται να την ξέρουμε
Με πληροφορίες από psychologytoday.com
Comments are closed.