Δεν είναι εύκολο να το παραδεχτούμε, ειδικά όταν με κάποιους ανθρώπους έχουμε περάσει πολλά χρόνια μαζί, ότι τελικά περισσότερο μας βλάπτουν παρά μας ευεργετούν.
Οι φίλοι είναι οι συγγενείς που έχουμε επιλέξει. Μας παρέχουν συναισθηματική υποστήριξη και μας βοηθούν να νιώθουμε πιο ευτυχισμένοι και πιο ικανοποιημένοι από τη ζωή μας.
Κάποιες φιλίες, ωστόσο, μπορεί να μην έχουν αυτά τα τόσο θετικά αποτελέσματα. Το αντίθετο, είναι τοξικές.
Αυτού του είδους οι «φιλίες» μπορεί να λάβουν διαφορετικές μορφές, αλλά έχουν το ίδιο αποτέλεσμα: μας στραγγίζουν ψυχικά.
Αναρωτιέστε πώς να αναγνωρίσετε μια τοξική φιλία; Δεν είστε σίγουροι πώς να αντιμετωπίσετε την κατάσταση ή πώς μπορεί να σας επηρεάσει;
Είμαστε εδώ για να σας βοηθήσουμε με 25 συμβουλές για την αναγνώριση και την αντιμετώπιση φίλων που προκαλούν περισσότερο κακό παρά καλό στη ζωή μας.
Ίσως σε ενδιαφέρει: Έχεις χαμηλή αυτοπεποίθηση; 40 θετικές δηλώσεις για εσένα!
Τι κάνει ένας τοξικός φίλος
Όλοι έχουν καλές και κακές ημέρες. Ένας καλός φίλος που μπορεί να σας φαίνεται απόμακρος, πιθανότατα θα σας ζητήσει συγγνώμη μόλις τα πράγματα ηρεμήσουν.
Οι τοξικοί φίλοι, από την άλλη, τείνουν να ακολουθούν ένα άλλο μοτίβο. Δεν θα δείξουν πολλή λύπη ή διάθεση για αλλαγή, ακόμα κι όταν συνειδητοποιήσουν ότι σας έκαναν να νιώσετε άσχημα.
Σας υποτιμά
Οι φίλοι συχνά αστειεύονται μεταξύ τους και ένα μικρό πείραγμα δεν σημαίνει ότι η φιλία σας είναι τοξική, ειδικά αν γελάτε κι εσείς.
Όταν ένας φίλος σας υποτιμά τακτικά και σας κάνει να αισθάνεστε άσχημα, τότε είναι πιθανόν η φιλία σας να μην είναι υγιής.
Σας κουτσομπολεύει
Είπατε κάτι σε έναν φίλο εμπιστευτικά και την επόμενη μέρα όλος ο κοινωνικός σας κύκλος γνωρίζει λεπτομέρειες;
Ο καθένας μπορεί να πει πράγματα που δεν πρέπει. Οι τοξικοί φίλοι, εντούτοις, φαίνεται να απολαμβάνουν να διαδίδουν εμπιστευτικές πληροφορίες, ακόμη και όταν τους ζητάτε να μην πουν τίποτα.
Κάποιος που σπάει συνεχώς την εμπιστοσύνη σας, πιθανότατα δεν ενδιαφέρεται και πολύ για τα συναισθήματά σας…
Ζητά συγγνώμη χωρίς ειλικρίνεια
Όταν τους μιλάτε σε έντονους τόνους για τη συμπεριφορά τους, αποσιωπούν τη στενοχώρια σας ή σας λένε «συγγνώμη»;
Αντί να αφιερώσουν χρόνο για να εξετάσουν την άποψή σας, λένε: «Λυπάμαι που νιώθεις έτσι» ή τη συγγνώμη τους συνοδεύει ένα αμυντικό «αλλά».
«Συγγνώμη που πλήγωσα τα συναισθήματά σου, αλλά ήταν απλώς ένα αστείο», είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Αυτές οι μη συγγνώμες υποδηλώνουν ότι κάποιος δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για το πώς σας επηρεάζουν οι πράξεις του.
Σας κάνει να νιώθετε νευρικά
Κανείς δεν είναι απολύτως προβλέψιμος, αλλά είναι λογικό να περιμένετε από κάποιον που εμπιστεύεστε να εκφράσει τα συναισθήματά του με υγιείς τρόπους.
Ίσως αυτοί οι «φίλοι» εκνευρίζονται υπερβολικά και σας φωνάζουν για μικρά πράγματα, όπως γιατί δεν επιστρέψατε ένα μπουφάν που σας δάνεισαν.
Το επόμενο λεπτό, ωστόσο, συμπεριφέρονται σαν να μην συνέβη τίποτα.
Εάν δεν γνωρίζετε πώς μπορεί να αντιδράσει κάποιος, μπορεί να δυσκολευτείτε να νιώσετε άνετα μαζί του. Και είναι λογικό.
Ένας πραγματικός φίλος δεν μπορεί ποτέ να μας κάνει να νιώθουμε νευρικά μαζί του.
Σας αναστατώνει
Το να περνάμε χρόνο με έναν στενό μας φίλο γενικά μας κάνει να νιώθουμε καλά. Ίσως το να περνάτε χρόνο με έναν συγκεκριμένο φίλο, όμως, σας προκαλεί αναστάτωση.
Μπορεί να μην έχετε καν μια καλή εξήγηση γιατί συμβαίνει αυτό, αλλά όταν αποχωρίζεστε νιώθετε περισσότερο ανακουφισμένοι παρά απογοητευμένοι και δεν ανυπομονείτε να περάσετε ξανά χρόνο μαζί του.
Αν παρατηρήσετε αυτό το άστατο συναίσθημα, σκεφτείτε να εντοπίσετε και άλλα σημάδια στη φιλία σας που δείχνουν ότι τα πράγματα δεν είναι καλά.
Σας συγκρίνει με άλλους
Έχετε έναν φίλο που του αρέσει να επισημαίνει τρόπους με τους οποίους δεν ανταποκρίνεστε όπως οι άλλοι φίλοι του;
Ίσως το διαμέρισμά σας να είναι μικρότερο από το διαμέρισμα του Χ, επομένως δεν είναι τόσο διασκεδαστικό να κάνει παρέα μαζί σας;
Ή το να ντύνεστε περισσότερο σαν τον Ψ θα σας έκανε πιο cool;
Κάθε άνθρωπος έχει τα δικά του μοναδικά χαρακτηριστικά και ένας καλός φίλος θα σας το αναγνωρίσει αυτό.
Δεν θα σας συγκρίνει με άλλους ούτε θα υπονοήσει ότι είστε κατά κάποιο τρόπο λιγότερος σε σχέση με ένα άλλο άτομο.
Βάζει τον εαυτό του πάντα στο επίκεντρο
Μερικοί φίλοι είναι ικανοί να μιλούν μία ώρα για τα προβλήματά τους. «Και πώς είσαι;» θα αποκριθούν κάποια στιγμή πριν επαναφέρουν γρήγορα τη συζήτηση και πάλι προς τον εαυτό τους.
Οι αληθινοί φίλοι δεν υπάρχουν απλώς. Δείχνουν, επίσης, ενσυναίσθηση για τις ανησυχίες σας και θέλουν να σας ακούσουν. Με τις ώρες…
Προσπαθεί να σας αλλάξει
Κάποιος που προσπαθεί να σας αλλάξει μπορεί να μην είναι ιδανικός φίλος.
Ένας αληθινός φίλος καταλαβαίνει ότι οι ο καθένας έχει διαφορετική προσωπικότητα και θα σας αποδεχτεί για τον εαυτό σας.
Εάν ζητήσετε καθοδήγηση σχετικά με κάτι που θα θέλατε να αλλάξετε, ο πραγματικός φίλος θα είναι υποστηρικτικός και θα σας ενθαρρύνει.
Αντίθετα ένας τοξικός φίλος θα προσπαθήσει να σας επιβάλλει την γνώμη του και θα σας πιέσει να αλλάξετε κάτι με το οποίο αισθάνεστε άβολα.
Πώς μας επηρεάζουν οι τοξικές φιλίες
Οι τοξικές φιλίες μπορεί να έχουν αρκετά σημαντικό αντίκτυπο στη συνολική ευημερία μας και όχι θετικό.
Το να περνάμε χρόνο με άτομα που δεν νοιάζονται για τα συναισθήματά μας μπορεί τελικά να επηρεάσει τη συναισθηματική και σωματική μας υγεία.
Εάν παρατηρήσετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα σημάδια αφού περάσετε χρόνο με έναν συγκεκριμένο «φίλο», ίσως πρέπει να επανεκτιμήσετε τη φιλία σας.
Νιώθετε μοναξιά και απομόνωση.
Το να περνάμε χρόνο με φίλους αυξάνει την αίσθηση συνδεσιμότητας.
Μια τοξική φιλία μπορεί να σας κάνει να νιώθετε ότι σας αγνοούν ή ότι αυτός ο συγκεκριμένος φίλος δεν θέλει να περνά χρόνο μαζί σας, παρά μόνο όταν δεν έχει κάτι άλλο να κάνει.
Το άγχος σας αυξάνεται
Το μειωμένο άγχος είναι ένα βασικό πλεονέκτημα των ισχυρών φιλιών. Το να βλέπουμε φίλους μπορεί να μην μας κάνει πάντα να αισθανόμαστε 100% καλύτερα, αλλά σίγουρα νιώθουμε πιο όμορφα.
Ένας τοξικός φίλος, όχι μόνο δεν μας βοηθά στην ανακούφιση από το άγχος, αλλά μπορεί να το επιτείνει.
Μπορεί, για παράδειγμα, να σας πει ή να κάνει πράγματα που σας αναστατώνουν όταν περνάτε χρόνο μαζί.
Αλλά ακόμα και όταν δεν είστε μαζί, σκέφτεστε ότι σας έκανε να νιώσετε ένταση, ευερεθιστότητα ή και εντελώς απαίσια.
Δεν σας υποστηρίζει
Οι αληθινοί φίλοι μας προσφέρουν υποστήριξη όταν τη χρειαζόμαστε. Φυσικά, αυτή η υποστήριξη δεν είναι πάντα απτή.
Σε μια τοξική φιλία, δεν νιώθουμε ποτέ αυτή την υποστήριξη ή τη συμπόνια. Αντίθετα, αισθανόμαστε ότι τα προβλήματά μας αγνοούνται εντελώς και τα αιτήματά μας για βοήθεια είναι αναπάντητα.
Εν ολίγοις, αυτός ο «φίλος» δεν είναι εκεί για εσάς όταν τον χρειάζεστε περισσότερο.
Χτυπά την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή σας
Όταν κάποιος σας υποτιμά συνεχώς και σας φέρεται άσχημα, μπορεί να αρχίσετε να αποδέχεστε αυτή τη συμπεριφορά και να σταματήσετε να περιμένετε κάτι καλύτερο.
Έτσι, αρχίζετε να αμφιβάλλετε για τις δυνάμεις και τις δυνατότητές σας και η αυτοεκτίμησή σας μπορεί να αρχίσει να μειώνεται.
Κατηγορείτε τον εαυτό σας για τη συμπεριφορά του
Όταν αυτός ο «φίλος» σας επικρίνει, υπάρχει ο κίνδυνος να πιστέψετε ότι σας αξίζει.
Ίσως, μάλιστα, σας κάνει να νομίζετε ότι δεν σας προσφέρει ποτέ υποστήριξη επειδή ζητάτε βοήθεια πολύ συχνά.
Μπορεί ακόμη και να νιώσετε ευγνώμονες που περνούν χρόνο μαζί σας, παρόλο που σας έχει επισημάνει τόσα πολλά από τα ελαττώματά σας.
Συχνά νιώθετε εκτός ισορροπίας
Οι άνθρωποι που συμπεριφέρονται με τοξικούς τρόπους χρησιμοποιούν συχνά τη χειραγώγηση για να πάρουν αυτό που θέλουν.
Η χειραγώγηση μας αφήνει την εντύπωση ότι κάτι δεν πάει καλά, αν και δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε ακριβώς τι είναι αυτό.
Μπορεί να νιώθετε σαν να μην ξέρετε ποτέ τι είναι σωστό να πείτε ή τι να κάνετε. Μπορεί να σας κινήσουν υποψίες ή να σας κοροϊδέψουν ανοιχτά, αφήνοντάς σας αβέβαιο αν αυτό που λένε το εννοούν.
Οι αντιδράσεις τους μπορεί να σας αποδυναμώσουν περαιτέρω. Άλλοτε γελάνε, άλλοτε φωνάζουν.
Το να μην γνωρίζετε τι θα συμβεί μπορεί να σας κάνει να μπερδευτείτε τόσο πολύ που δεν είστε σίγουροι πώς να προχωρήσετε, παρά μόνο με εξαιρετικά πολλή προσοχή.
Αυτή η ανησυχία μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα σε άλλα σημεία της ζωής σας, αφήνοντάς σας αναστατωμένο.
Οι άλλες σχέσεις σας υποφέρουν
Μια τοξική φιλία μπορεί αργά αλλά σταθερά να αρχίσει να δηλητηριάζει άλλες στενές μας σχέσεις. Μόλις αρχίσετε να αμφιβάλλετε για τον εαυτό σας, μπορεί να σας δείτε σαν έναν ανεπαρκή φίλο.
Ακόμα κι αν δεν αρχίσετε να αμφιβάλλετε για εσάς, ενδέχεται να δυσκολευτείτε να εμπιστευτείτε τους άλλους.
Ίσως αναρωτιέστε αν όλοι σας βλέπουν ως ελαττωματικό, βαρετό ή μη υποστηρικτικό και αυτό ίσως έχει ως αποτέλεσμα να αρχίσετε να αποφεύγετε τους ανθρώπους.
Αυτό μπορεί να σας εμποδίσει να αναζητήσετε υποστήριξη από άτομα που πραγματικά νοιάζονται και έτσι να είστε ακόμα πιο απομονωμένοι και μόνοι.
Και τώρα τι;
Έχετε συνειδητοποιήσει ότι έχετε μια τοξική φιλία με έναν συγκεκριμένο άνθρωπο, αλλά τι είναι αυτό που ακολουθεί;
Έχετε δύο βασικές επιλογές. Ίσως θέλετε να δοκιμάσετε να μιλήσετε πρώτα με τον εν λόγω φίλο σας.
Είναι πιθανό να μην συνειδητοποιεί πόσο δυσάρεστη είναι η συμπεριφορά του. Εάν θέλετε να σώσετε τη φιλία σας, αυτή μπορεί να είναι μια καλή πρώτη επιλογή.
Η δεύτερη επιλογή είναι να κλείσετε την πόρτα για πάντα σε αυτόν τον «φίλο» σας.
Οι παρακάτω συμβουλές μπορεί να σας βοηθήσουν να ακολουθήσετε μια ασφαλή διαδρομή, όποιο μονοπάτι κι αν επιλέξετε από τα δύο.
Είναι εντάξει να θέλετε να προσφέρετε μια δεύτερη ευκαιρία…
Ίσως να μην ήταν πάντα τοξικός ή να μην καταλαβαίνει πώς σας επηρεάζουν οι πράξεις του. Μερικοί άνθρωποι χρειάζονται λίγη επιπλέον υποστήριξη.
Εάν συμπεριφέρεται με εγωκεντρικούς τρόπους χωρίς να δείχνει καθαρή κακία, η συζήτηση μαζί του για τον αντίκτυπο της συμπεριφοράς του θα μπορούσε να βελτιώσει τα πράγματα.
Να είστε ανοιχτοί για το πώς σας κάνει να νιώθετε και σκεφτείτε να θέσετε όρια για το μέλλον.
Για παράδειγμα πείτε: «Με πληγώνεις όταν λες αρνητικά σχόλια για τα μαλλιά ή τα ρούχα μου. Στο μέλλον, μην με κοροϊδεύεις για τις στιλιστικές μου επιλογές».
…αλλά αυτή δεν είναι πάντα η καλύτερη ιδέα
Εάν η συγκεκριμένη φιλία δεν έχει κανένα θετικό όφελος για εσάς και η συνομιλία σας για όσα νιώθετε δεν βοήθησε καθόλου, ίσως είναι καιρός να τερματίσετε αυτή τη σχέση.
Μπορείτε να πείτε σε κάποιον πώς σας επηρεάζουν οι πράξεις του, αλλά δεν μπορείτε να τον κάνετε να αλλάξει. Πρέπει να το κάνουν από μόνοι τους και δεν είναι όλοι πρόθυμοι να κάνουν προσπάθεια.
Ίσως υπόσχεται ότι θα αλλάξει και θα σας φερθεί καλύτερα, αλλά μόνο προσωρινά. Αν αρχίσει να σας υποτιμά ξανά ή επιστρέφει σε άλλα μοτίβα τοξικής συμπεριφοράς, καλύτερα να προχωρήσετε μπροστά…
Πάρτε χρόνο για τον εαυτό σας
Αν αφιερώνετε πολύ χρόνο στο να εύχεστε ένας φίλος να σας φέρεται καλύτερα, γιατί να μην κάνετε ένα διάλειμμα μαζί του για λίγο και να δείτε τι αλλάζει;
Ο χρόνος αυτός μπορεί να σας βοηθήσει να τακτοποιήσετε τα συναισθήματά σας και να αποκτήσετε σαφήνεια για τα επόμενα βήματά σας. Μπορείτε, επίσης, να δείτε πώς είναι η ζωή σας χωρίς αυτό το άτομο.
Ίσως τα πράγματα βελτιωθούν σημαντικά και να αισθανθείτε πολύ καλύτερα. Αν ναι, αυτός είναι ένας ισχυρός λόγος για να τερματίσετε οριστικά αυτή τη φιλία.
Θέστε όρια
Εάν θέλετε να προσπαθήσετε να διατηρήσετε σχέσεις, το να θέσετε όρια είναι το κλειδί.
Ξεκαθαρίστε ότι δεν θα δεχθείτε ορισμένες συμπεριφορές, όπως να φωνάζει, να λέει ψέματα, να κουτσομπολεύει, κ.λπ.
Μπορείτε να εξετάσετε το ενδεχόμενο να εξηγήσετε ξανά πώς σας επηρεάζουν αυτές οι συμπεριφορές και να δείτε πώς θα ανταποκριθεί.
Για παράδειγμα πείτε: «Δεν μου αρέσει να με απογοητεύουν, οπότε αν συνεχίσεις να κάνεις αυτά εις βάρος μου, δεν θα μπορούμε να κάνουμε παρέα».
Εξασκηθείτε
Μόλις αποφασίσετε ότι πρέπει να τερματίσετε τη φιλία, ενημερώστε το άτομο αυτό.
Το να το κάνετε προσωπικά είναι το καλύτερο. Επιλέξτε ένα δημόσιο χώρο που προσφέρει κάποια ιδιωτικότητα, όπως ένα πάρκο ή κάποια άλλη ουδέτερη τοποθεσία.
Εάν δεν αισθάνεστε ασφαλείς, το να τους κάνετε ένα τηλεφώνημα ή να τους στείλετε ένα γράμμα είναι και αυτό μία λύση. Το να στείλετε SMS δεν είναι το καλύτερο.
Πριν από αυτή τη συζήτηση, γράψτε τι θέλετε να πείτε. Θα εξηγήσετε τους λόγους ή απλώς θα πείτε ότι η φιλία αυτή δεν λειτουργεί πλέον για εσάς;
Η οργάνωση των σκέψεών σας και η εξάσκηση εκ των προτέρων μπορεί να ενισχύσει την εμπιστοσύνη στην απόφασή σας.
Να είστε ευθύς
Οι λεπτομέρειες που θα δώσετε μπορεί να εξαρτώνται από τις περιστάσεις ή το ιστορικό σας με αυτό το άτομο, αλλά σε καμία περίπτωση μην αφήσετε καμία ασάφεια σχετικά με την απόφασή σας.
Το άτομο αυτό μπορεί να μην θέλει να τερματίσει τη φιλία σας και ενδέχεται να προσπαθήσει να γυρίσει την κατάσταση για να σας κάνει να αισθανθείτε ενοχή.
Προσπαθήστε να μην αντιδράσετε, ακόμη και αν ο άλλος συμπεριφερθεί θυμωμένα ή επιθετικά. Επαναλάβετε την απόφασή σας ήρεμα (αλλά σταθερά) και αποχωρήστε.
Σκεφτείτε προσεκτικά πριν επικοινωνήσετε ξανά
Εάν αποφασίσετε να διακόψετε κάθε επαφή, εμπιστευτείτε το ένστικτό σας και αποφύγετε να επικοινωνήσετε μαζί του ή να απαντήσετε σε απόπειρες επικοινωνίας αυτού του ατόμου μαζί σας.
Με τον καιρό, μπορεί να θυμηθείτε τις καλές στιγμές που μοιραστήκατε και να αναρωτηθείτε αν έχει αλλάξει.
Θυμηθείτε γιατί τερματίσατε τη φιλία σας. Η εκ νέου επαφή θα μπορούσε να σας κάνει πάλι εξίσου δυστυχισμένους, επομένως είναι καλύτερο να αφήσετε λίγο χρόνο να περάσει πριν σκεφτείτε να επικοινωνήσετε ξανά.
Οι άνθρωποι σίγουρα μπορούν να αλλάξουν, και αν ο εν λόγω φίλος σας ζητήσει συγγνώμη και φαίνεται ειλικρινής, μπορείτε να προσπαθήσετε να αναθερμάνετε τη σχέση σας.
Απλώς κινηθείτε αργά για να προστατεύσετε τον εαυτό σας.
Ανοιχτείτε στους άλλους
Το να παγιδευτείτε σε μια τοξική φιλία μπορεί να σας κάνει να νιώθετε αμηχανία, σύγχυση ή δυσπιστία προς τους άλλους.
Εάν έχετε αποστασιοποιηθεί από άλλους φίλους, μπορεί να δυσκολευτείτε να συνδεθείτε ξανά μαζί τους.
Πιθανότατα έχετε κάποιους καλούς φίλους που θέλουν πραγματικά να προσφέρουν υποστήριξη. Το να εξηγήσετε ποια είναι η κατάστασή σας μπορεί να σας βοηθήσει να ανακτήσετε αυτές φιλίες, που θα σας βοηθήσουν να γίνετε καλύτερα.
Κι αν έχετε κοινούς φίλους;
Εάν εσείς και ένας τοξικός φίλος έχετε κοινούς φίλους, μπορεί να ανησυχείτε ως προς το πώς θα αντιδράσουν.
Μην αισθάνεστε ότι πρέπει να δώσετε περισσότερες λεπτομέρειες από αυτές που νιώθετε άνετα να μοιραστείτε. Μπορεί να έχουν ήδη κάποια επίγνωση της κατάστασης.
Θα μπορούσατε απλά να πείτε, «Αποφάσισα να βάλω τέλος στη φιλία αυτή γιατί είχε αρνητικό αντίκτυπο στην ευημερία μου», ή κάτι ανάλογο.
Να προσέχετε τον εαυτό σας
Μόλις τερματίσετε μια τοξική φιλία, αφιερώστε λίγο χρόνο για να εστιάσετε στον εαυτό σας.
Περάσατε κάτι οδυνηρό και δύσκολο, επομένως είναι απολύτως λογικό να χρειαστείτε λίγο χρόνο για να θεραπευτείτε.
Εξασκηθείτε στην καλή αυτοφροντίδα:
περνώντας χρόνο με αγαπημένα πρόσωπα
δίνοντας χρόνο για ποιοτικό ύπνο
εστιάζοντας σε ευχάριστα χόμπι
Γεμίστε τη ζωή σας με θετικά πράγματα και αναζητήστε υποστήριξη αν τη χρειάζεστε.
Δείτε και αυτά:
Τοξικό εργασιακό περιβάλλον: Πώς να το αναγνωρίσεις!
Πώς να αντιμετωπίσεις τοξικούς συναδέλφους!
Πηγή: healthline.com
