Το γέλιο είναι κάτι περισσότερο από μια αυτόματη απάντηση σε ένα αστείο, σύμφωνα με έρευνα του 2023 που δημοσιεύτηκε στο New Ideas in Psychology.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η αίσθηση του χιούμορ μπορεί να είναι ένα χαρακτηριστικό που έχει διατηρηθεί από τη φυσική επιλογή του ανθρώπου εδώ και χιλιετίες για να επιβιώσει.
Επίσης, το γέλιο σηματοδοτεί στο νευρικό μας σύστημα ότι μια αντιληπτή απειλή έχει αποφευχθεί, καταστέλλοντας την απόκριση του στρες για «μάχη ή φυγή».
Αυτή η επίδραση είναι ένας λόγος για τον οποίο πολλοί επαγγελματίες ψυχικής υγείας στρέφονται στο γέλιο ως θεραπευτικό εργαλείο.
Τι είναι η θεραπεία μέσω γέλιου;
Υπάρχει μια διάκριση μεταξύ του γέλιου και του χιούμορ, εξηγεί ο Steven Sultanoff, κλινικός ψυχολόγος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Pepperdine, ο οποίος έχει μελετήσει το χιούμορ για 35 χρόνια.
«Το χιούμορ είναι ένα ερέθισμα και το γέλιο είναι μια απάντηση», λέει.
Η ίδια η σωματική πράξη του γέλιου έχει πολλά οφέλη, ακόμα κι αν είναι αναγκαστικό.
Στην πραγματικότητα, μια μελέτη του 2020 διαπίστωσε ότι και μόνο το χαμόγελο ξεγελάει τον εγκέφαλό σας για να νιώθετε πιο ευτυχισμένοι.
Αλλά το ίδιο το χιούμορ περιλαμβάνει μια αλλαγή στην οπτική γωνία κάποιου.
«Σχεδόν όλη η ψυχολογική δυσφορία προκύπτει από τη διαδικασία σκέψης», λέει ο Δρ. Sultonoff.
«Αν αλλάξετε τις αρνητικές διαδικασίες σκέψης των ανθρώπων, τότε επηρεάζετε άμεσα τη συναισθηματική τους ευημερία», προσθέτει.
Και εδώ είναι που το χιούμορ παίζει ρόλο στην ψυχική μας υγεία.
«Τα στενάχωρα συναισθήματα όπως το αίσθημα άγχους, θυμού ή κατάθλιψης και το αναζωογονητικό συναίσθημα του χιούμορ δεν μπορούν να καταλαμβάνουν τον ίδιο ψυχολογικό χώρο», σημειώνει.
Έτσι, στη θεραπεία γέλιου, ο θεραπευτής παρεμβαίνει εκεί όπου συμβαίνουν αυτά τα οδυνηρά συναισθήματα, βοηθώντας τους ανθρώπους να μάθουν να αλλάζουν αυτές τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους μέσω του χιούμορ.
Πώς λειτουργεί η θεραπεία μέσω του γέλιου;
Ο Δρ. Sultoff λέει ότι ο στόχος της θεραπείας γέλιου είναι να αναπτύξετε ένα «κωμικό όραμα».
Να δείτε με χιούμορ τον κόσμο γύρω σας ή να ρίξετε μια ματιά στους στρεσογόνους παράγοντες στη ζωή σας και να βρείτε τρόπους να δείτε την αστεία τους πλευρά.
«Πολύ συχνά βλέπουμε ανθρώπους να χρησιμοποιούν το χιούμορ ως μηχανισμό αντιμετώπισης μετά από ένα στρεσογόνο γεγονός, όπως ο τυφώνας», τονίζει.
«Βλέπουμε να τοποθετούν πινακίδες που λένε “σπίτι προς πώληση, απαιτείται συναρμολόγηση”», σχολιάζει για παράδειγμα.
Σύμφωνα με τον ίδιο αυτή η αντίδραση βοηθάει κάποιον να απομακρυνθεί από τα οδυνηρά συναισθήματα του ίδιου του γεγονότος.
Σε ένα κλινικό περιβάλλον, η θεραπεία μέσω του γέλιου στοχεύει να διδάξει αυτήν την απόκριση, επισημαίνει ο Δρ Sultonoff.
Και αν το εξασκήσετε, το χιούμορ μπορεί να έρχεται αυτόματα, ως απάντηση σε αρνητικά μοτίβα σκέψης.
Για παράδειγμα:
Στη συνέχεια δίνει ένα παράδειγμα ενός ασθενή του, που ήταν νέος πατέρας και υπέφερε από σοβαρό άγχος και κρίσεις πανικού.
Σε μία συνεδρία τους ο ασθενής μοιράστηκε μια ιστορία σχετικά με την έξοδο από ένα κομμωτήριο όταν ο κομμωτής παρατήρησε ότι είχε αρχίσει να βρέχει, συμβουλεύοντάς τον να καλύψει το μωρό.
«Αμέσως, ένιωσε εξαιρετικά ανήσυχος μήπως [γίνει αντιληπτός] ως κακός πατέρας», υπογραμμίζει ο Δρ. Sultonoff.
Άρχισα, λοιπόν, μια άσκηση συζητώντας τι θα μπορούσε να είχε πειως απάντηση για να απαλύνει το άγχος του.
Αφού ο ασθενής πρόσφερε μερικές αμυντικές και βασισμένες στο άγχος απαντήσεις, ο Δρ. Sultonoff πρότεινε:
«Ή θα μπορούσαμε να πούμε κάτι σαν, καλά, το μωρό δεν έκανε ντους σήμερα».
Αυτό έφερε ένα μεγάλο χαμόγελο στο πρόσωπό του νεαρού άνδρα.
«Μετά ο ίδιος σκέφτηκε κάτι άλλο: Μην ανησυχείτε για το μωρό, το πρόσεχαν Σκωτζέζοι στο νοσοκομείο», πρόσθεσε.
Η αγωνία που δημιουργούσε αυτός ο ασθενής στον εαυτό του με την επανάληψη ενός σεναρίου στο κεφάλι του έφυγε αφού βρήκε έναν ευχάριστο τρόπο αντιμετώπισης για αυτόν, εξηγεί ο Δρ. Sultonoff.
Και μαζί οι δυο τους συνέχισαν να εξασκούν αυτήν την άσκηση ως απάντηση σε άλλες καταστάσεις που προκαλούν άγχος.
Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, ο ασθενής ανέπτυξε την ικανότητα να βρίσκει και να απαντά με χιούμορ σε καθημερινά σενάρια.
«Έγινε μέρος του ιστού της ζωής του και μείωσε πολύ το άγχος του», σχολιάζει ο καθηγητής Ψυχολογίας.
Είναι αποτελεσματική η θεραπεία μέσω του γέλιου;
Μια ανασκόπηση μελετών του 2022 που δημοσιεύθηκε στο Complementary Therapies in Clinical Practice διαπίστωσε ότι οι παρεμβάσεις που προκαλούν γέλιο έχουν σημαντικές θετικές επιπτώσεις στα αποτελέσματα της ψυχικής και σωματικής υγείας που κυμαίνονται από μειωμένη κατάθλιψη και άγχος έως τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης.
«Το χιούμορ και η ανταπόκριση σε αυτό μέσω του γέλιου δημιουργεί στην πραγματικότητα μια τεράστια εγκεφαλική δραστηριότητα», λέει ο Brian King, νευρολόγος, ψυχολόγος, stand-up κωμικός και συγγραφέας του The Art of Taking It Easy.
«Τόσο πολύ που η ικανότητα να αναγνωρίζουμε και να ανταποκρινόμαστε κατάλληλα στο χιούμορ χρησιμοποιείται συχνά ως μια εύκολη ένδειξη ότι ο εγκέφαλός μας είναι υγιής ή αλλιώς δεν έχει τραυματιστεί μετά από ένα περιστατικό», προσθέτει.
Εξηγεί, μάλιστα, ότι μια από τις πιο σημαντικές φυσιολογικές λειτουργίες του γέλιου είναι το πώς καταστέλλει τις ορμόνες του στρες στο σώμα μας.
Και «το άγχος είναι ένας παράγοντας σχεδόν σε κάθε σωματική και ψυχική ασθένεια από την οποία υποφέρουμε», σημειώνει.
Πώς να ξεκινήσετε;
Η προσέγγιση του Δρ. Sultonoff στη θεραπεία μέσω του χιούμορ εντάσσεται στο μοντέλο της γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας (CBT).
«Στη θεραπεία CBT, κυρίως αυτό που προσπαθείτε να κάνετε είναι να βοηθήσετε τους ανθρώπους να αλλάξουν τον τρόπο που σκέφτονται», λέει.
Αυτό απαιτεί αλλαγή της οπτικής τους και το χιούμορ τους βοηθά να αρχίσουν να βλέπουν και να σκέφτονται τη ζωή διαφορετικά.
Επομένως, εάν κάνετε ήδη ψυχοθεραπείας, αυτό είναι ένα εργαλείο που θα μπορούσατε να ζητήσετε από τον γιατρό σας να ενσωματώσει στις συνεδρίες σας.
Αλλά μπορείτε να ασκήσετε τη θεραπεία μέσω του γέλιου και έξω από το γραφείο ενός επαγγελματία ψυχικής υγείας.
Για παράδειγμα, μπορείτε να εξασκηθείτε στην ενσωμάτωση του χιούμορ στη ζωή σας καθημερινά, αφιερώνοντας χρόνο για σχετικά βίντεο στο Youtube.
Ή προσπαθήστε να κρατήσετε ένα ημερολόγιο μόνο για το χιούμορ.
«Αν το σκεφτείτε πραγματικά, τόσα πολλά αστεία πράγματα μας συμβαίνουν κάθε μέρα», λέει ο Δρ. Sultonoff.
Αναγνωρίζοντας προσεκτικά το χιούμορ μέσα στην ημέρα σας, εκπαιδεύετε τον εαυτό σας να μετατοπίσει την οπτική σας.
Έτσι, θα δείτε τον κόσμο μέσα από έναν πιο ανάλαφρο, πιο αστείο φακό – και θα κερδίσετε τα οφέλη για την υγεία σας που προκαλεί το λίγο περισσότερο γέλιο στη ζωή μας.
Δείτε κι αυτά:
Η επιστήμη της ελκυστικότητας και πώς θα την ξεκλειδώσετε
Είναι το γέλιο το καλύτερο φάρμακο;
Πώς η φυσική μπορεί να διευρύνει την οπτική μας για τον κόσμο
Χάρις Καρνέζη: Συνδύασε το θέατρο με τον αυτισμό και μιλά γι΄αυτό στο imethexis.gr
Πηγή: thehealthy.com
Comments are closed.