Σας έχει πει ποτέ κάποιος να σταματήσετε να προβάλλετε τα συναισθήματά σας πάνω του; Ενώ ο ΄όρος “προβολή” είναι γνωστός στην επιστήμη της ψυχολογίας, όλο και συχνότερα τον ακούμε να να χρησιμοποιείται σε λογομαχίες και έντονες συζητήσεις, κυρίως όταν οι άνθρωποι αισθάνονται ότι τους επιτίθενται.
Τι σημαίνει, όμως, στην πραγματικότητα η προβολή με αυτή την έννοια;
Σύμφωνα με την Karen R. Koenig, M.Ed, LCSW, όπως διαβάζουμε στο healthline, η προβολή αναφέρεται στην ασυνείδητη λήψη ανεπιθύμητων συναισθημάτων ή χαρακτηριστικών που δε σας αρέσουν στον εαυτό σας και στην απόδοση τους σε κάποιον άλλο.
Ένα συνηθισμένο παράδειγμα είναι ένας άπιστος σύζυγος που υποπτεύεται ότι η σύντροφός του τον απατά.
Αντί να αναγνωρίσει, λοιπόν, τη δική του απιστία, μεταφέρει ή προβάλλει αυτή τη συμπεριφορά στη σύντροφό του.
Γιατί κάποιοι άνθρωποι προβάλλουν;
Όπως πολλές πτυχές της ανθρώπινης συμπεριφοράς, έτσι και η προβολή καταλήγει στην αυτοάμυνα.
Η Koenig σημειώνει ότι το να προβάλλετε κάτι που δε σας αρέσει στον εαυτό σας σε κάποιον άλλο σας προστατεύει από το να χρειαστεί να αναγνωρίσετε μέρη του εαυτού σας που δε σας αρέσουν.
Προσθέτει ότι οι άνθρωποι τείνουν να αισθάνονται πιο άνετα βλέποντας αρνητικές ιδιότητες στους άλλους παρά στον εαυτό τους.
«Η προβολή κάνει αυτό που προορίζονται να κάνουν όλοι οι μηχανισμοί άμυνας: κρατάμε τη δυσφορία που νιώθουμε για τον εαυτό μας μακριά και έξω από την επίγνωσή μας».
Ποιοι προβάλλουν;
Οι άνθρωποι που είναι πιο επιρρεπείς στην προβολή είναι εκείνοι που δε γνωρίζουν πολύ καλά τον εαυτό τους, ακόμα κι αν νομίζουν ότι τον γνωρίζουν.
Οι άνθρωποι που «αισθάνονται κατώτεροι και έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση» μπορούν, επίσης, να αποκτήσουν τη συνήθεια να προβάλλουν τα δικά τους συναισθήματα- ότι δεν είναι αρκετά καλοί για τους άλλους- προσθέτει ο ψυχολόγος Michael Brustein, PsyD.
Επισημαίνει, μάλιστα, ότι σε ευρύτερη κλίμακα ο ρατσισμός και η ομοφοβία αποτελούν παραδείγματα αυτού του είδους προβολής.
Από την άλλη πλευρά, όσοι μπορούν να αποδεχτούν τις αποτυχίες και τις αδυναμίες τους – και νιώθουν άνετα όταν αναλογίζονται το καλό, το κακό και το άσχημο μέσα τους – τείνουν να μην προβάλλουν.
«Δεν έχουν καμία ανάγκη να προβάλλουν, καθώς μπορούν να ανεχθούν ή να βιώσουν τα αρνητικά στοιχεία του εαυτού τους», προσθέτει η Koenig.
Άλλα παραδείγματα προβολής;
Η προβολή συχνά είναι διαφορετική για τον καθένα μας.
Ας δούμε μερικά παραδείγματα της Koenig για να να κατανοήσουμε καλύτερα πώς μπορεί να εκδηλώνεται η προβολή :
- Είστε έξω για δείπνο και κάποιος μιλάει ακατάπαυστα. Αν εσείς τον διακόπτετε, μπορεί να σας κατηγορήσουν ότι δεν είστε καλός ακροατής και επιζητείτε την προσοχή.
- Εάν υποστηρίζετε σθεναρά μια ιδέα σας στη δουλειά, ένας συνάδελφος μπορεί να σας κατηγορήσει ότι λειτουργείτε εγωιστικά, παρόλο που τείνετε να ακολουθείτε τις ιδέες του τις περισσότερες φορές.
- Το αφεντικό σας επιμένει ότι λέτε ψέματα για τις ώρες που αφιερώνετε σε ένα project, όταν είναι εκείνος που αποχωρεί από το γραφείο νωρίς και δεν τηρεί τις προθεσμίες.
Υπάρχουν τρόποι να σταματήσετε την προβολή;
Εάν αναγνωρίζετε τον εαυτό σας σε οποιοδήποτε από τα παραπάνω σενάρια, προσπαθήστε να εστιάσετε στο γιατί προβάλλετε.
Υπάρχουν μερικοί τρόποι για να το κάνετε αυτόQ
Ένα καλό σημείο εκκίνησης είναι το να “ψάξουμε την ψυχή μας”, λέει ο Brustein, να ελέγξετε, δηλαδή, πώς νιώθετε πραγματικά για τον εαυτό σας, ειδικά για τις αδυναμίες σας.
Αρχίστε να καταγράφετε σχετικές ερωτήσεις και απαντήσεις σε ένα ημερολόγιο.
Η Koenig συμφωνεί κι εκείνη για την αξία του αυτοστοχασμού όταν πρόκειται για την άμυνα της προβολής:
«ο αυτοστοχασμός σημαίνει το να βλέπεις τον εαυτό σου αποστασιοποιημένα, με περιέργεια και ποτέ με επικριτικότητα».
Εξετάστε τη συμπεριφορά σας και δείτε αν τείνετε να κατηγορείτε τους άλλους για πράγματα που κάνετε εσείς ή αν τους αποδίδετε εσφαλμένα αρνητικές ιδιότητες.
Εάν το κάνετε, αναγνωρίστε το και προχωρήστε.
Προσπαθήστε να μην κρίνετε τον εαυτό σας πολύ σκληρά.
Ρωτήστε κάποιον που καταλαβαίνει
Ακούγεται τρομακτικό, αλλά η Koenig συνιστά να ρωτήσετε κάποιο κοντινό σας πρόσωπο εάν παρατηρεί ότι προβάλλετε.
Βεβαιωθείτε ότι είναι κάποιος που εμπιστεύεστε και νιώθετε άνετα να μιλήσετε.
Μπορεί να είναι δύσκολο στην αρχή, αλλά να είστε ειλικρινείς μαζί τους.
Εξηγήστε ότι προσπαθείτε να κατανοήσετε καλύτερα πώς βλέπετε τον εαυτό σας και τους άλλους.
Απλώς βεβαιωθείτε ότι είστε έτοιμοι να ακούσετε πράγματα που ίσως δε θέλετε απαραίτητα να ακούσετε.
Να θυμάστε, ωστόσο, ότι αυτές οι πληροφορίες μπορούν να σας βοηθήσουν να σταματήσετε την προβολή.
Δείτε έναν θεραπευτή
Ένας καλός θεραπευτής μπορεί να αποτελέσει το καλύτερο εργαλείο για την υπέρβαση της προβολής.
Οι θεραπευτές μπορούν να σας βοηθήσουν να εντοπίσετε και να αντιμετωπίσετε τους λόγους για τους οποίους προβάλλετε, καθώς και να σας προτείνουν τρόπους που θα σας βοηθήσουν να σταματήσετε.
Είναι στην ανθρώπινη φύση το να θέλουμε να προστατέψουμε τον εαυτό μας από επώδυνα ή αρνητικά συναισθήματα και εμπειρίες.
Αλλά όταν αυτή η προστασία μετατρέπεται σε προβολή, ίσως χρειάζεται να αναζητήσουμε μέσα μας τις αιτίες.
Αυτό μπορεί να βελτιώσει όχι μόνο την αυτοεκτίμησή μας, αλλά και τις σχέσεις μας με τους άλλους,
Διαβάστε ακόμη: Κλονίστηκε η αυτοεκτίμησή σου; 5 τρόποι να την επαναφέρεις
Τόλμησε να είσαι ο εαυτός σου!
Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τα προσωπικά όρια
Comments are closed.