Γιατί, όταν διδάσκουμε κάτι, το μαθαίνουμε καλύτερα;

Οι περισσότεροι άνθρωποι ανέκαθεν γνώριζαν εμπειρικά ότι ο καλύτερος τρόπος για να κατανοήσουν μια έννοια ήταν να την εξηγήσουν σε κάποιον άλλον.

“Όσο διδάσκουμε, μαθαίνουμε”, είχε παρατηρήσει ο Ρωμαίος φιλόσοφος Σενέκας.

Οι επιστήμονες επικαιροποιούν αυτήν την αρχαία σοφία, κάνοντας λόγο για το φαινόμενο protégé (The Protégé Effect).

Συγκεκριμένα, εξηγούν γιατί η διδασκαλία είναι ένας γόνιμος τρόπος μάθησης και σχεδιάζουν καινοτόμους τρόπους για να συμμετέχουν οι νέοι στη διδασκαλία.

Τι ακριβώς είναι το Φαινόμενο Protégé (The Protégé Effect )

Το φαινόμενο protégé είναι ένα ψυχολογικό φαινόμενο κατά το οποίο η διδασκαλία ή η προετοιμασία για τη μετάδοση γνώσεων σε άλλους βοηθά ένα άτομο να κατακτήσει τις εν λόγω γνώσεις.

Για παράδειγμα, ένας φοιτητής που μελετά για μια εξέταση θα μπορούσε να επωφεληθεί από το φαινόμενο αυτό και να βελτιώσει την κατανόηση της ύλης, διδάσκοντάς την στους συμφοιτητές του.

Η ψυχολογία του Φαινομένου Protégé

Το φαινόμενο protégé συμβάλλει στην καλύτερη εκμάθηση πληροφοριών ως αποτέλεσμα διαφόρων ψυχολογικών μηχανισμών:

1. Η προσδοκία να διδάξουμε και η ίδια η πράξη της διδασκαλίας μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη μεταγνωστική επεξεργασία, η οποία κάνει τους ανθρώπους να έχουν πιο ενεργή επίγνωση της μαθησιακής τους διαδικασίας.
2. Επίσης, μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη χρήση αποτελεσματικών στρατηγικών μάθησης, όπως η οργάνωση της ύλης και η αναζήτηση βασικών πληροφοριών.
3. Ακόμη, ενδέχεται να ενισχύσει τα κίνητρα μάθησης, καθώς οι άνθρωποι συχνά καταβάλλουν μεγαλύτερη προσπάθεια να μάθουν για εκείνους που θα διδάξουν, παρά για τον εαυτό τους.
4. Τέλος, είναι πιθανό να αυξήσει την αίσθηση της ικανότητας και αυτονομίας, ενθαρρύνοντας τους ανθρώπους να νιώθουν πως παίζουν το ρόλο του δασκάλου και όχι του μαθητή.

Ποια οφέλη αποκομίζουμε, διδάσκοντας τους άλλους;

Όπως ήδη έγινε αντιληπτό, η διδασκαλία άλλων ενισχύει σημαντικά την ικανότητα μάθησης, μέσω διαφόρων μηχανισμών. Κατά συνέπεια, οι μαθητές που μαθαίνουν την ύλη με την πρόθεση να τη διδάξουν αργότερα, έχουν καλύτερες επιδόσεις όταν εξετάζονται σε αυτήν.

Επιπλέον, μελέτες δείχνουν ότι η προετοιμασία για τη διδασκαλία μπορεί επίσης να βελτιώσει την κινητική μάθηση και να ενισχύσει την επεξεργασία πληροφοριών,  ειδικά όταν η διδασκαλία συνδέεται και με κινήσεις του σώματος, όπως το πώς να χτυπάμε τη μπάλα στο γκολφ.

Επιπλέον, βελτιώνουμε τις επικοινωνιακές μας δεξιότητες και την ηγετική μας ικανότητα, ενώ ενισχύουμε την αυτοπεποίθησή μας.

Τέλος, ορισμένες μελέτες υποστηρίζουν ότι το γεγονός ότι τα μεγαλύτερα αδέλφια τείνουν να έχουν υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης από τα μικρότερα αδέλφια τους μπορεί να αποδοθεί στο γεγονός ότι τα μεγαλύτερα αδέλφια λειτουργούν ως δάσκαλοι στην οικογένεια, σε μια ηλικία κατά την οποία υφίστανται σημαντική γνωστική ανάπτυξη.

Πηγές:  Effectiviology, Psychology Today

Μπορεί ακόμη να σας ενδιαφέρουν: Τι σημαίνει η λέξη δάσκαλος και τι σχέση έχει με το… θαύμα

Απλοί τρόποι για να διδάξετε στα παιδιά την καλοσύνη

Ψυχολόγος M. Borba: Οι 7 δεξιότητες που κάνουν τα επιτυχημένα παιδιά να ξεχωρίζουν