Οι ερευνητές έχουν από καιρό υποθέσει ότι ο εγκέφαλος ελέγχει την αίσθηση του χρόνου. Μια νέα μελέτη δείχνει ότι και η καρδιά παίζει σημαντικό ρόλο.
Είναι αλήθεια ότι ο χρόνος φαίνεται να διαστέλλεται ή να συστέλλεται ανάλογα με τις περιστάσεις και την ψυχική μας διάθεση.
Σε κατάσταση τρόμου, τα δευτερόλεπτα μοιάζουν ώρες. Μια μοναχική μέρα φαντάζει ατελείωτη. Όταν προσπαθούμε να τηρήσουμε μια προθεσμία, οι ώρες περνούν χωρίς να μας υπολογίζουν.
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε αυτό το μήνα στο περιοδικό Psychophysiology από ψυχολόγους του Πανεπιστημίου Cornell διαπίστωσε ότι, σε επίπεδο μικροδευτερόλεπτων, ορισμένες από αυτές τις παραμορφώσεις θα μπορούσαν να οφείλονται στους καρδιακούς παλμούς, των οποίων το μήκος ποικίλλει από στιγμή σε στιγμή.
Η μελέτη του πανεπιστημίου Cornell
Οι ψυχολόγοι τοποθέτησαν στους προπτυχιακούς φοιτητές ηλεκτροκαρδιογραφήματα για να μετρήσουν με ακρίβεια το μήκος κάθε καρδιακού παλμού και στη συνέχεια τους ζήτησαν να υπολογίσουν τη διάρκεια των σύντομων ακουστικών τόνων.
Οι ψυχολόγοι ανακάλυψαν ότι μετά από ένα μεγαλύτερο διάστημα καρδιακών παλμών, τα άτομα έτειναν να αντιλαμβάνονται τον τόνο ως μεγαλύτερο.
Τα μικρότερα διαστήματα οδήγησαν τα άτομα να αξιολογήσουν τον τόνο ως μικρότερο. Μετά από κάθε τόνο, τα διαστήματα καρδιακών παλμών των υποκειμένων επιμηκύνονταν.
«Ο χαμηλότερος καρδιακός ρυθμός φάνηκε να βοηθά στην αντίληψη.», παρατηρεί ο Saeedeh Sadeghi, υποψήφιος διδάκτορας στο Cornell και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Η μελέτη παρέχει περισσότερα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι «δεν υπάρχει κανένα μέρος του εγκεφάλου ή του σώματος που να κρατά τον χρόνο – είναι όλα ένα δίκτυο».
«Ο εγκέφαλος ελέγχει την καρδιά και η καρδιά, με τη σειρά της, επηρεάζει τον εγκέφαλο».
Η αντίληψη του χρόνου και η πανδημία
Το ενδιαφέρον για την αντίληψη του χρόνου έχει αυξηθεί και λόγω της πανδημίας του Covid.
Όταν η δραστηριότητα έξω από το σπίτι σταμάτησε απότομα, πολλοί άνθρωποι βρέθηκαν αντιμέτωποι με το φάσμα του αδιαφοροποίητου χρόνου.
Μια μελέτη για την αντίληψη του χρόνου που διεξήχθη κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους του lockdown στη Βρετανία διαπίστωσε ότι το 80 % των συμμετεχόντων ανέφεραν στρεβλώσεις στο χρόνο, σε διαφορετικές κατευθύνσεις.
Κατά μέσο όρο, οι ηλικιωμένοι, κοινωνικά πιο απομονωμένοι, ανέφεραν ότι ο χρόνος επιβραδύνθηκε και οι νεότεροι, πιο δραστήριοι,ανέφεραν ότι επιταχύνθηκε.
«Η εμπειρία μας στο χρόνο επηρεάζεται με τρόπους που αντικατοπτρίζουν, γενικά, την ευημερία μας», δήλωσε η Ruth S. Ogden, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο John Moores του Λίβερπουλ και συγγραφέας της μελέτης για το lockdown.
«Τα άτομα με κατάθλιψη βιώνουν μια επιβράδυνση του χρόνου και αυτή η επιβράδυνση του χρόνου αντιμετωπίζεται ως επιδεινούμενος παράγοντας της κατάθλιψης».
Η κατανόηση αυτών των μηχανισμών μπορεί να μας βοηθήσει να διαχειριστούμε το τραύμα, στο οποίο οι στιγμιαίες εμπειρίες απομνημονεύονται με πολύ μεγαλύτερη διάρκεια, επισημαίνει ο Dr Ogden.
Οι νέες ερευνητικές κατευθύνσεις αναφορικά με την αντίληψη του χρόνου
«Η έρευνα για την αντίληψη του χρόνου εστιαζόταν, μέχρι πρόσφατα, σε διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου.» τονίζει ο Hugo Critchley, καθηγητής ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Μπράιτον και του Σάσεξ, ο οποίος μελέτησε πώς οι καρδιακοί παλμοί επηρεάζουν τη μνήμη για τις λέξεις και τις αντιδράσεις του φόβου.
«Νομίζω ότι υπάρχει πολύ μεγαλύτερη εκτίμηση ότι οι γνωστικές λειτουργίες είναι στενά συνδεδεμένες, ίσως και θεμελιωμένες, με τον έλεγχο του σώματος, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της ψυχολογίας μέχρι τη δεκαετία του 1990 απορρίπτει το σώμα ως κάτι που ελέγχεται στο επίπεδο του εγκεφαλικού στελέχους» παρατηρεί ο Dr. Critchley, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη καρδιακών παλμών.
Προηγούμενη έρευνα είχε διερευνήσει πώς η σωματική διέγερση συνδέεται με την επεξεργασία του στρες και τις συναισθηματικές καταστάσεις, όπως το άγχος και ο πανικός.
Η νέα μελέτη εμβαθύνει σε αυτό εστιάζοντας στον ρόλο της καρδιάς σε μια μη συναισθηματική λειτουργία, την αντίληψη του χρόνου, η οποία μπορεί να συνδεθεί με μεγαλύτερες στρεβλώσεις στη σκέψη.
«Δεν μπορείτε να δείτε τη γνωστική λειτουργία μεμονωμένα» προσθέτει ο Dr. Critchley
«Ένας λόγος που το σώμα μπορεί να εμπλέκεται στενά στην αντίληψη του χρόνου είναι ότι ο χρόνος σχετίζεται στενά με τις μεταβολικές ανάγκες» υπογραμμίζει ο Adam K. Anderson, καθηγητής ψυχολογίας στο Cornell και συν-συγγραφέας της νέας μελέτης.
Πηγή: The New York Times
Διαβάστε ακόμη: Πόσο σημαντικό είναι για την ψυχική μας υγεία το να περνάμε χρόνο μόνο με τον εαυτό μας;
