Όλοι μας έχουμε συναντήσει στη ζωή μας ανθρώπους με περιφρονητική στάση.
Το πρώτο πράγμα που ίσως μας έρχεται στον νου είναι ότι πρόκειται για άτομα με περίσσεια έπαρση και υπέρμετρη αυταγάπη.
Αν, όμως, εξετάσει κάνει σε βάθος την περιφρονητική συμπεριφορά θα διαπιστώσει ότι η αιτία της είναι πολύ βαθύτερη από όσο πιστεύουμε.
Φαίνεται πως τα άτομα που τείνουν να υποτιμούν άλλους ανθρώπους και συνάμα να υπερεκτιμούν τα δικά τους επιτεύγματα, χρησιμοποιούν την περιφρόνηση ως ασπίδα για τα δικά τους ανεπιθύμητα συναισθήματα.
Στην ουσία, δηλαδή, η περιφρόνηση λειτουργεί ως άμυνα για να προφυλαχθεί κάποιος από πράγματα που βασανίζουν τον ίδιο και που για κάποιον λόγο έρχονται στην επιφάνεια με την παρουσία άλλων ατόμων.
Φυσικά, πρόκειται για συναισθήματα που έχουν τις ρίζες τους στην παιδική ηλικία του ατόμου, το οποίο πιθανότατα αισθανόταν έντονη ντροπή, ανεπάρκεια, έλλειψη προσοχής και θυμό απέναντι στους γονείς του.
Όχι μόνο γιατί αυτοί δεν ήταν διαθέσιμοι, αλλά και επειδή δεν ανταπέδιδαν την αγάπη που τους έδειχνε.
Με το να περιφρονεί τους άλλους, λοιπόν, δεν χρειάζεται να πενθήσει για αυτά τα συναισθήματα.
Ωστόσο, όσο κι αν αποφεύγει το πένθος, εξακολουθεί να αισθάνεται ότι οι άλλοι τον υποτιμούν κι ότι ο ίδιος δεν είναι τελικά τόσο σπουδαίος, καλός και έξυπνος όσο θέλει να δείχνει στους άλλους.
Κατά συνέπεια, αισθάνεται έντονη μοναξιά, περιφρονεί την αδυναμία του να νιώθει αβοήθητος κι αβέβαιος και κυρίως υποτιμά το παιδί που υπάρχει μέσα του.
Έτσι, μπορεί να συναντήσουμε πολύ επιτυχημένους ανθρώπους, οι οποίοι εξαιτίας της έλλειψης σεβασμού στον αληθινό τους εαυτό, περιφρονούν τους άλλους, δηλαδή τους ίδιους.
Αυτό σημαίνει ότι προβάλλουν τα επιτεύγματα και τα χαρίσματα τους ως αφορμή για να τους αγαπούν οι άλλοι.
Σε καμία περίπτωση δεν πιστεύουν ότι αξίζουν να αγαπηθούν ακριβώς όπως είναι.
Δεν είναι τυχαίο που τα άτομα αυτά έχουν μεγαλώσει με γονείς που υιοθετούν μνησίκακη και ανταγωνιστική στάση απέναντι στα παιδιά τους, παροτρύνοντας τα, παράλληλα να έχουν ολοένα και περισσότερες επιτυχίες για να νιώθουν υπερήφανοι για αυτά.
Μπορεί ένα τέτοιο άτομο να αλλάξει στάση;
Ναι, είναι εφικτό, ιδιαίτερα με τη βοήθεια ενός ψυχοθεραπευτή.
Θα χρειαστεί, βέβαια, να εργαστεί πάνω στο πένθος του για ό,τι έχει παρέλθει και δεν μπορεί πλέον να αλλάξει.
Η διεργασία αυτή μπορεί να είναι επώδυνη, καθώς θα συνειδητοποιήσει την έλλειψη σεβασμού απέναντι στα συναισθήματά του ως παιδί, αλλά με τον καιρό θα γίνει λυτρωτική.
Είναι αναγκαίο να απελευθερωθεί κανείς από τις αυταπάτες που τρέφει για τον εαυτό του και για τους άλλους, προκειμένου να μπορέσει να φερθεί με αγάπη και συμπόνια στον εαυτό του και στους άλλους ανθρώπους.
Πηγή: Miller, A. (2010). Οι Φυλακές της Παιδικής μας Ηλικίας ή Το Δράμα του Προικισμένου Παιδιού (4η εκδ.). (Έ. Παπαθανασοπούλου, Ν. Στασινόπουλος, Επιμ., Ε. Αλεξοπούλου, & Ν. Λαζαρίδης, Μεταφρ.) Αθήνα: Ροές
Διαβάστε ακόμη: Είναι τα μάτια ο καθρέφτης της ψυχής μας;
