Καθώς κοιμόμαστε, ονειρευόμαστε γεγονότα, τόσο πραγματικά όσο και φανταστικά, τα οποία περιλαμβάνουν στοιχεία από τη ζωή μας. Ακόμη και όταν ονειρευόμαστε το μέλλον, χρησιμοποιούμε γεγονότα, μέρη και ανθρώπους του παρελθόντος.
Περίπου το 70% του περιεχομένου των ονείρων μας προέρχεται από πράγματα που συνέβησαν την προηγούμενη μέρα.
Ωστόσο, σπάνια τα προηγούμενα συμβάντα επαναλαμβάνονται στο σύνολό τους.
Συχνά συνδυάζονται τμήματα πρόσφατων γεγονότων με νέα σενάρια, δημιουργώντας μια σύνθεση παλιών και πρόσφατων γεγονότων.
Γιατί συμβαίνει, όμως, κάτι τέτοιο;
Εμπέδωση Αναμνήσεων
Υποστηρίζεται ότι τα όνειρα είναι σημαντικά για τη μακροπρόθεσμη μνήμη, βοηθώντας στην εδραίωση των αναμνήσεων στον εγκέφαλο.
Κατά συνέπεια, τα όνειρα εστιάζουν σε γεγονότα του πολύ πρόσφατου παρελθόντος για να διευκολύνουν αυτή τη διαδικασία.
Ουσιαστικά, όταν ονειρευόμαστε, ο εγκέφαλός μας επανενεργοποιεί και οργανώνει των ίχνη της μνήμης σε ένα μοτίβο νευρωνικών συνδέσεων.
Ονειρευόμαστε κατά κύριο λόγο οικεία αντικείμενα και ανθρώπους
Είναι δύσκολο να δεις κάποιον στο όνειρό σου που δεν έχεις γνωρίσει.
Τα γεγονότα της ζωής μας αποτελούν τα συστατικά των ονείρων μας.
Παρόλο που μπορεί κατά τη διάρκεια του ονείρου να ανακατέψουμε αντικείμενα και εμπειρίες, τα στοιχεία που θα χρησιμοποιήσουμε είναι πάντα γνωστά.
Παράλληλα, το περιεχόμενο των ονείρων μας αντικατοπτρίζει συχνά τις αντιλήψεις μας.
Μελέτες πάνω στον ύπνο ταχείας κίνησης των ματιών (REM) όσο και τον ύπνο μη-REM (NREM) έχουν αναφέρει ότι το να ονειρευόμαστε πρόσφατα βιωμένα γεγονότα σχετίζεται με βελτιωμένη μάθηση και απόδοση.
Επιπλέον, αυτή η διαδικασία κατά τη διάρκεια του ονείρου, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του ύπνου REM, θεωρείται ότι δημιουργεί νέους συσχετισμούς μεταξύ των πρόσφατων γεγονότων της ζωής και των εδραιωμένων αναμνήσεων.
Μάλιστα, τα όνειρα που περιλαμβάνουν γεγονότα του παρελθόντος μπορεί να επιτρέψουν στον εγκέφαλο να προσομοιώσει πιθανά μελλοντικά σενάρια και στη συνέχεια, να επαναλάβει πιθανές απαντήσεις.
Τα όνειρα συμβάλλουν στην επιβίωσή μας
Μια πρόσφατη μελέτη διερεύνησε εάν οι διαφορετικοί τύποι αναμνήσεων ενσωματώνονται στα όνειρα σε διαφορετικές ώρες της νύχτας ή κατά τη διάρκεια διαφορετικών σταδίων ύπνου.
Γνωρίζουμε ότι οι πιο πρόσφατες αναμνήσεις τείνουν να εμφανίζονται σε όνειρα που συμβαίνουν κατά τις πρώτες φάσεις του ύπνου.
Αντίθετα, οι παλιότερες αναμνήσεις τείνουν να ενσωματώνονται σε όνειρα που βλέπουμε στο τέλος της νύχτας.
Στην τρέχουσα μελέτη, ο τύπος της μνήμης που εμπλέκεται σε διαφορετικά στάδια του ονείρου χωρίστηκε περαιτέρω σε επεισοδιακές αναμνήσεις που αφορούσαν προσωπικά γεγονότα που βιώθηκαν σε ένα συγκεκριμένο χωρικό και χρονικό πλαίσιο και σε σημασιολογικές μνήμες που αντικατοπτρίζουν τη γενική γνώση.
Ο ύπνος χωρίζεται σε δύο φάσεις, τον ύπνο REM και τον ύπνο NREM
Ο ύπνος NREM χωρίζεται περαιτέρω σε N1 (ελαφρύς ύπνος), N2 (βαθύς ύπνος) και N3 (βαθύς ύπνος).
Τα όνειρα μπορούν να συμβούν σε όλες τις φάσεις του ύπνου.
Ωστόσο, το όνειρο εμφανίζεται κυρίως κατά τη διάρκεια του REM.
Τα όνειρα στις Ν-φάσεις βιώνονται διαφορετικά από τα όνειρα κατά τη διάρκεια του REM
Τα πολύ πρόσφατα συμβάντα ενσωματώνονται συχνότερα στα όνειρα N2 παρά κατά τη διάρκεια του REM.
Αντίθετα, παλαιότερα γεγονότα. που συνέβησαν για παράδειγμα πριν από ένα χρόνο, ενσωματώνονται συχνά στα όνειρα REM σε σύγκριση με τα όνειρα N2.
Τα όνειρα κατά τη διάρκεια του ελαφρύ ύπνου (N1) και του ύπνου REM περιείχαν πιο πρόσφατες και σημασιολογικές αναμνήσεις, σε σύγκριση με τα βαθύτερα στάδια του ύπνου.
Το να ονειρεύεσαι τόσο πρόσφατες όσο και σημασιολογικές αναμνήσεις ταυτόχρονα μπορεί να επιτρέψει στον εγκέφαλο να αφομοιώσει τις πρόσφατες εμπειρίες σε ευρείες αυτοβιογραφικές αναμνήσεις.
Ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί τις πρόσφατες εμπειρίες για να παρέχει λεπτομερείς, πλούσιους σε αισθήσεις και περίπλοκους κόσμους ονείρων, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του μακροχρόνιου ονείρου που χαρακτηρίζει τον ύπνο REM.
Η μελέτη ανακάλυψε ότι η πηγή των αναμνήσεων που εμφανίζονται στα όνειρα γίνεται πιο απομακρυσμένη όσο προχωρά η νύχτα.
Έτσι, νωρίς τη νύχτα, η πλειονότητα των ονείρων περιλαμβάνει μνήμες που αποκτήθηκαν πρόσφατα.
Αργότερα τη νύχτα, η πλειοψηφία των ονείρων περιλαμβάνει πιο μακρινές αναμνήσεις.
Αυτή η τάση συνέβη ανεξάρτητα από το στάδιο του ύπνου που εμφανίστηκαν τα όνειρα.
Γιατί;
Για να κατανοήσουμε αυτά τα αποτελέσματα, είναι απαραίτητο να εξετάσουμε γιατί ο εγκέφαλος κοιμάται και ονειρεύεται. Εξάλλου, το να είναι κανείς αναίσθητος για πολλές ώρες κάθε μέρα θέτει σε κίνδυνο την επιβίωσή του.
Μια λειτουργία του ύπνου και του ονείρου είναι και το να οργανώνει και να ενσωματώνει τη νέα γνώση στην υπάρχουσα γνώση.
Δυστυχώς, δεν είναι ακόμα σαφές πώς και πότε συμβαίνει αυτή η διαδικασία κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Επειδή οι σχετικά πιο απομακρυσμένες αναμνήσεις εμφανίζονται στα όνειρα αργότερα τη νύχτα και επειδή περνάμε περισσότερο χρόνο σε ύπνο REM κατά τις πρώτες πρωινές ώρες, αυτή η λειτουργία ολοκλήρωσης πιθανότατα συμβαίνει στο τέλος του ύπνου.
Το γεγονός ότι οι πρόσφατες αναμνήσεις γίνονται λιγότερο εμφανείς όσο προχωρά η νύχτα μπορεί να υποδηλώνει ότι διαγράφονται κατά τη διάρκεια του ύπνου NREM που κυριαρχεί κατά το πρώτο μισό της νύχτας.
Οι επιστήμονες υποθέτουν ότι ο σκοπός του ύπνου NREM μπορεί να είναι η εξάλειψη των πρόσφατων αναμνήσεων που θεωρούνται ασήμαντες και η διατήρηση των σημαντικών.
Αντίθετα, ορισμένες αναμνήσεις επανεμφανίζονται πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ίδιας νύχτας και σε πολλές άλλες νύχτες.
Αυτές οι αναμνήσεις, οι οποίες συχνά είναι συναισθηματικά φορτισμένες, μπορεί να θεωρηθούν πιο σχετικές και για αυτό να διατηρούνται.
Εάν τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης είναι σωστά, τότε ο εγκέφαλος καθώς προχωρά σε πολλαπλούς κύκλους NREM-REM κάθε βράδυ, νέες σημαντικές αναμνήσεις ενσωματώνονται στα δίκτυα αυτοβιογραφικής μνήμης -τη βάση της αφυπνιστικής μας εμπειρίας στη ζωή μας.
Πηγή: psychologytoday
Διαβάστε ακόμη: 10 πράγματα που δεν πρέπει να αγνοήσετε στα όνειρά σας σύμφωνα με την επιστήμη της ψυχολογίας
Ποιες λέξεις χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες για τα όνειρα;
Comments are closed.