Τις τελευταίες δεκαετίες, η νευροεπιστήμη έχει προσφέρει συναρπαστικές πληροφορίες για τις σχέσεις μας και για το τι συμβαίνει στον εγκέφαλό μας, όταν χάνουμε από τη ζωή μας ένα αγαπημένο μας πρόσωπο.
Φαίνεται πως όταν αποχωριζόμαστε έναν άνθρωπο που αγαπάμε πολύ, το μυαλό μας παλεύει να απορροφήσει ή να κατανοήσει την απουσία του.
Απαιτεί βιωμένη εμπειρία και επανάληψη για να μάθει, να επανασυνδεθεί και να ενημερώσει τις προβλέψεις του.
Και αυτό γιατί, όταν συνδεόμαστε στενά με κάποιον, ο δεσμός μας μαζί του κωδικοποιείται από τον εγκέφαλό μας ως αιώνιος.
Αυτή η μακρά και εντατική διαδικασία επανασχεδιασμού εξηγεί πολλές από τις μπερδεμένες, απογοητευτικές και ανησυχητικές πτυχές της θλίψης και του πένθους.
Ιδιαίτερα σε περιπτώσεις, όπως όταν ένας αφοσιωμένος σύζυγος πεθαίνει ή ένας αγαπημένος σύντροφος τερματίζει μονομερώς τη σχέση, όπου η απώλεια είναι καταστροφική και «αλλάζει ολοσχερώς το τοπίο», ο θλιμμένος εγκέφαλός μας έχει να κάνει τη σκληρή δουλειά της εκ νέου καλωδίωσης.
Πώς ο εγκέφαλος κωδικοποιεί τους δεσμούς μας με τους αγαπημένους μας
Ο εγκέφαλος είναι προγραμματισμένος να σχηματίζει προσκολλήσεις.
Παρακολουθεί τις πιο σημαντικές σχέσεις μας σε τρεις διαστάσεις: τον χώρο, τον χρόνο και το βάθος της σύνδεσης.
Όταν αποχωριζόμαστε κάποιον, ο εγκέφαλός μας διατηρεί τον δεσμό μας μαζί του ανέπαφο, προβλέποντας πότε, πού και αν είναι πιθανό να συμβεί μια επανένωση.
Οι πιο σημαντικοί μας δεσμοί είναι μόνιμα και βαθιά κωδικοποιημένοι στον εγκέφαλο, ο οποίος αναπτύσσει την άρρητη γνώση ότι ορισμένοι άνθρωποι είναι ξεχωριστοί για εμάς και θα είναι πάντα μαζί μας.
Αυτή η κωδικοποίηση συμβαίνει κατά τη διάρκεια οικείων, έντονων ή ερωτικών στιγμών.
Ωστόσο, συνειδητά καταλαβαίνουμε ότι ο θάνατος και τα απρόβλεπτα γεγονότα μπορούν να μας χωρίσουν, αλλά όσον αφορά τον μη συνειδητό εγκέφαλο, όποτε μας χωρίζουν —για ένα λεπτό, μερικές ώρες, μια εβδομάδα ή περισσότερο— εκείνος ξέρει πως θα είμαστε ξανά ενωμένοι με τα αγαπημένα μας πρόσωπα.
Χωρίς αυτή τη σιωπηρή γνώση, η ζωή θα ήταν αφόρητη, καθώς θα βρισκόμασταν σε πανικό, θλίψη και διαρκή αναζήτηση κάθε φορά που θα ήμασταν χώρια τους.
Η σκέψη ότι το αγαπημένο μας πρόσωπο είναι «αιώνιο», μας κάνει να αισθανόμαστε ασφαλείς.
Οι νευρωνικοί χάρτες του εγκεφάλου
Για να παρακολουθούμε τις σχέσεις μας, ο εγκέφαλός μας δημιουργεί νευρικούς χάρτες.
Ο νευρωνικός χάρτης για έναν γάμο ή μια μακροχρόνια σχέση περιέχει λεπτομερείς πληροφορίες για τη σχέση και τη ζωή μας με τον αγαπημένο μας.
Ο εγκέφαλός μας αποκτά αυτές τις πληροφορίες μέσω της βιωμένης εμπειρίας.
Ειδικά αν εσείς και ο σύντροφός σας είστε στενά συνδεδεμένοι εδώ και πολύ καιρό, ο εγκέφαλός σας έχει αποκτήσει μεγάλη εμπειρία και διατηρεί έναν ολοκληρωμένο νευρωνικό χάρτη, τον οποίο χρησιμοποιεί για να προβλέψει και να κατανοήσει τι συμβαίνει κάθε στιγμή.
Για παράδειγμα, το πρωί ο εγκέφαλός σας ακούει κάποιον να αναπνέει, αισθάνεται ένα σώμα ή βλέπει ένα εξόγκωμα στο κρεβάτι και αμέσως καταλαβαίνει ότι όλα αυτά προέρχονται από τον σύντροφό σας που είναι ξαπλωμένος δίπλα σας.
Γνωρίζει πότε ο σύντροφός σας θα επιστρέψει σπίτι κάθε μέρα.
Προβλέπει πότε θα παραπονεθεί για τον ζεστό καιρό, πότε θα κάνει πεζοπορία και πότε θα γιορτάσετε τα γενέθλιά του.
Χάρη σε αυτόν τον νευρωνικό χάρτη, ο εγκέφαλός σας καταναλώνει ελάχιστη ενέργεια για να πλοηγηθεί στη ζωή με αυτό το άτομο.
Αντί κάθε στιγμή να είναι ένα σοκ ή μια απροσδόκητη έκπληξη, με πολλές νέες διαπραγματεύσεις και αποφάσεις που πρέπει να λαμβάνονται καθημερινά, η ζωή ρέει πιο εύκολα με έναν πλούσιο νευρωνικό χάρτη προβλέψιμων ρουτινών, συνηθισμένων συνηθειών, ρεαλιστικών προσδοκιών, αναγνωρίσιμης παρουσίας και οικεία αίσθηση.
Όταν ο σύντροφός σας πεθαίνει ή τερματίζει τη σχέση σας, ο θλιμμένος εγκέφαλός σας πρέπει να μάθει να κατανοεί την απουσία του και να ξανασχεδιάσει τον νευρωνικό του χάρτη για να συνηθίσει αυτή τη νέα πραγματικότητα.
Προσπαθώντας να κατανοήσει την απουσία, παλεύει να συμφιλιώσει δύο αντίθετα κομμάτια γνώσης – τη συνειδητή γνώση -ότι έχει φύγει- και την ισχυρή, άρρητη γνώση- ότι είναι αιώνιος.
Αυτός ο αγώνας εξηγεί μερικές από τις πιο δυσνόητες πτυχές του πένθους.
Για παράδειγμα μπορεί να φαίνεται ότι δεν αποδέχεστε την είδηση ότι κάποιος που αγαπατε έχει φύγει.
Μπορεί να νιώσετε, να δείτε ή να ακούσετε το αγαπημένο σας πρόσωπο, επειδή ο εγκέφαλός σας εξακολουθεί να ερμηνεύει τις κοινές αισθήσεις, τις εικόνες και τους ήχους ως σημάδια της παρουσίας του.
Μπορεί να αισθάνεστε αποπροσανατολισμένοι και να αναρωτιέστε πότε θα ξυπνήσετε από αυτό το κακό όνειρο.
Ο συνεχιζόμενος δεσμός σας
Για να διευθετηθεί η διαμάχη μεταξύ του χαμένου και του αιώνιου, πολλοί πολιτισμοί υποστηρίζουν τους πενθούντες στην εξεύρεση τρόπων έκφρασης του δεσμού τους.
Μπορείτε να το κάνετε αυτό διατηρώντας μια σύνδεση με πράγματα που θεωρείτε ότι έχουν νόημα και σας προσφέρουν παρηγοριά.
Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να συνεχίσετε να απολαμβάνετε τα κοινά σας ενδιαφέροντα, να περνάτε ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά σας, να γράφετε για την κοινή ζωή σας ή να αισθάνεστε την παρουσία τους όταν ακούτε συγκεκριμένη μουσική.
Εάν ο σύντροφός σας σας εγκατέλειψε, η διατήρηση μιας σύνδεσης είναι πιο δύσκολη, αλλά παραμένει ένα φυσιολογικό μέρος της διαδικασίας του πένθους.
Καθώς ο εγκέφαλός σας επανασχεδιάζει επίπονα τον νευρωνικό χάρτη αυτής της σχέσης, εσείς μπορείτε να ανακαλύψετε ξανά τη ζωή σας.
Σταδιακά θα απαλλαγείτε από την αντίσταση που προβάλλετε στο να αποδεχτείτε την πραγματικότητα.
Επανασχεδιάζοντας τον Νευρωνικό Χάρτη
Ο εγκέφαλός σας ευνοεί τη σιωπηρή γνώση που υποστηρίζει ότι το αγαπημένο σας πρόσωπο είναι παντοτινό.
Δε θα ενημερώσει τον χάρτη σας μόνο και μόνο επειδή λείπει για μια μέρα ή ακόμα και για αρκετούς μήνες.
Απαιτείται άφθονος χρόνος και συνεχόμενη βιωμένη εμπειρία για να απορροφήσετε την απουσία του.
Η θλίψη σας συχνά θα ενεργοποιείται.
Θα νιώθετε απορυθμισμένοι και εξαντλημένοι.
Δεν έχετε χάσει τα λογικά σας.
Ο εγκέφαλός σας επανασυνδέεται και χρειάζεστε χρόνο για να νιώσετε ξανά ολοκληρωμένοι, να ανακαλύψετε ξανά τη ζωή σας και να σχεδιάσετε ένα διαφορετικό μέλλον χωρίς τον αγαπημένο σας.
Πηγή: psychologytoday
Διαβάστε ακόμη: Πώς να βοηθήσετε τα παιδιά να αντιμετωπίσουν το πένθος και τη θλίψη
Όταν χάνεις το σκυλάκι σου, είναι σαν να χάνεις ένα αγαπημένο σου πρόσωπο
Comments are closed.