Όλοι έχουμε ένα φίλο ή έναν συνάδελφο που πήρε προαγωγή, είχε κάποια επιτυχία, απέκτησε μεγαλύτερο σπίτι ή άρχισε να βγάζει περισσότερα χρήματα από εμάς. Σχεδόν όλοι, επίσης, αντί να νιώσουμε χαρά γι’ αυτόν, έχουμε αισθανθεί λύπη, θυμό ή ζήλια. Δεν είναι λίγοι κι αυτοί που θα ήθελαν πολύ να τον δουν να αποτυγχάνει.
Αναμφίβολα, αυτά τα συναισθήματα μας προκαλούν αμηχανία.
Κανείς δεν μπορεί να τα παραδεχτεί στους άλλους, πόσο μάλλον στο πρόσωπο που βρίσκεται στο επίκεντρο του φθόνου.
Και μπορεί αυτού του είδους τα αισθήματα να θεωρούνται απαράδεκτα, ωστόσο είναι υπαρκτά και “κατατρώνε” όποιον τα βιώνει.
Ποιες σκέψεις κατακλύζουν το μυαλό μας για τους άλλους, όταν ζηλεύουμε:
- Δεν τους αξίζει αυτό.
- Νομίζουν ότι είναι ανώτεροι από εμένα.
- Είναι ανώτεροι από εμένα.
- Δεν αντέχω να είμαι κοντά τους.
- Ελπίζω να αποτύχουν.
Ποιες σκέψεις κάνουμε για τον εαυτό μας:
- Αυτό αντικατοπτρίζει πόσο κατώτερος είμαι.
- Συνεχίζω να μένω πίσω.
- Οι άνθρωποι θα με κοιτάζουν σαν να είμαι χαμένος.
- Θα μπορούσα να το είχα κάνει.
«Τι άνθρωπος είμαι που δε θέλω να πετύχει κάποιος άλλος;»
Είσαι κανονικός άνθρωπος, γιατί ο φθόνος είναι παντού.
Τα παιδιά που παίζουν σε ένα παιχνίδι μερικές φορές αισθάνονται καλύτερα αν χάνουν και οι δύο φίλοι τους παρά όταν το άλλο παιδί κερδίζει, και οι ενήλικες μπορεί να αισθάνονται το ίδιο.
Συχνά δυσκολευόμαστε να μην είμαστε νικητές.
Όταν ζηλεύουμε και σκεφτόμαστε τον κόσμο σαν ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος: Αν εκείνη κερδίσει, εγώ χάνω.
Και φαίνεται ότι οι ανταμοιβές είναι ελάχιστες.
Υπάρχουν 3 είδη φθόνου
1. Καταθλιπτικός φθόνος («Νιώθω σαν χαμένος σε σύγκριση με αυτόν»)
Όταν κάποιος που γνωρίζετε τα καταφέρνει καλύτερα από εσάς, συχνά νιώθετε σαν να είστε χαμένοι, αποτυχημένοι ή κατώτεροι.
Νομίζετε ότι η επιτυχία τους αντανακλά την αποτυχία σας.
2. Εχθρικός φθόνος («νομίζω ότι χρησιμοποίησε άνομα μέσα στον δρόμο του προς τα πάνω»)
Επειδή η επιτυχία του άλλου σας κάνει να μην την αντέχετε, μπορεί να την αμφισβητείτε ή να θέλετε να αποτύχει.
Απολαμβάνετε να ακούτε για επιτυχημένους ανθρώπους που χωρίζουν , συλλαμβάνονται ή ακόμα και έχουν ατυχήματα;
Η αποτυχία είναι δελεαστική, γιατί αν το άλλο άτομο αποτύχει – αφού πρώτα έχει πετύχει – νιώθουμε καλύτερα γνωρίζοντας ότι και οι δύο μας έχουμε «χάσει».
3. Καλοήθης φθόνος («Αυτό είναι εντυπωσιακό»)
Αυτό είναι ένα ουδέτερο είδος φθόνου.
Παρατηρείς ότι κάποιος άλλος τα κατάφερε, τον θαυμάζεις και του δίνεις τα εύσημα για ό,τι έχει κάνει.
Ο καλοήθης φθόνος μας οδηγεί στο να προσέχουμε τι κάνει ο άλλος, επειδή πιστεύουμε ότι μπορούμε να μάθουμε κάτι από αυτόν.
Ποιον Ζηλεύουμε;
Έχουμε την τάση να ζηλεύουμε τους ανθρώπους με τους οποίους συγκρίνουμε τον εαυτό μας.
Η ομάδα κοινωνικής σύγκρισης σας είναι η ομάδα με την οποία μετράτε τον εαυτό σας, επομένως μπορεί να ζηλέψετε έναν συνάδελφο , έναν συμμαθητή ή ένα μέλος της οικογένειάς σας.
Ζηλεύουμε επιτεύγματα που πιστεύουμε ότι είναι πιθανότητες για εμάς — αλλά δεν αισθανόμαστε σίγουροι για την επίτευξή τους.
Για παράδειγμα, μπορεί να μη ζηλεύετε κάποιον που κερδίζει το βραβείο Νόμπελ, επειδή είναι εκτός συναγωνισμού, αλλά να ζηλεύετε έναν συνάδελφό σας που πήρε προαγωγή στον κοινό σας τομέα..
Είναι πιο πιθανό να ζηλέψουμε κάποιον όταν πιστεύουμε ότι το πλεονέκτημά του δεν αξίζει, αφού ο φθόνος μας συχνά κουβαλάει μαζί του την αίσθηση της αδικίας.
Πώς μας επηρεάζει ο φθόνος;
Ο φθόνος μας οδηγεί συχνά σε κατάθλιψη, άγχος και θυμό. Και μηρυκάζουμε τι έχει συμβεί.
Τυπικές σκέψεις στο μηρυκασμό μας είναι: «Δεν μπορώ να πιστέψω ότι προήχθησαν». “Πώς θα μπορούσε να συμβεί αυτό;” και «Δεν μπορώ να ξεφύγω από αυτό».
Μένουμε στην αδικία ή στην αίσθηση της ματαιότητας.
Αποφεύγουμε να δούμε τον άλλον, γιατί μας θυμίζει ότι υστερούμε.
Παραπονιόμαστε σε άλλους ανθρώπους για αυτό — ίσως αποξενώνοντάς τους με συνεχή παράπονα ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, σχηματίζοντας συμμαχίες με άλλους ανθρώπους που είναι εξίσου ζηλιάρηδες.
Μπορεί ακόμη και να εγκαταλείψουμε εντελώς τον ανταγωνισμό, επειδή πιστεύουμε ότι απλώς μας θυμίζει την αίσθηση της αποτυχίας μας ή την πεποίθησή μας ότι δεν αντέχουμε την αδικία.
Πώς μπορώ να αμφισβητήσω τις ζηλιάρης σκέψεις μου;
Ακριβώς επειδή έχετε αρνητικές σκέψεις δεν σημαίνει ότι πρέπει να τις πιστεύετε.
Το πλεονέκτημα της γνωστικής θεραπείας είναι να βρει πιο χρήσιμους, πιο προσαρμοστικούς και πιο ρεαλιστικούς τρόπους σκέψης.
Κοιτάξτε τον παρακάτω πίνακα και δείτε εάν κάποια από τις αρνητικές αυτόματες σκέψεις σας είναι οικεία.
Στη συνέχεια, κοιτάξτε τις λογικές και προσαρμοστικές σκέψεις που μπορούν να σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε το φθόνο σας.
Comments are closed.